Klimaatverandering

Op Prinsjesdag, heeft minister Madlener van Infrastructuur en Waterstaat namens het kabinet het Deltaprogramma 2025 aangeboden aan de Eerste en Tweede Kamer. Uit dit Deltaprogramma blijkt dat klimaatverandering tot steeds meer knelpunten leidt in ons land. De hoofdboodschap is: we moeten anders omgaan met te veel en te weinig water. De oplossingen hiervoor moeten we ook zoeken in hoe we de ruimte gebruiken en inrichten. Dat moet meer aansluiten bij wat het water- en bodemsysteem aankan.

Op de dag dat Koning Willem-Alexander de troonrede uitspreekt, komt de Nederlandse Vereniging voor Duurzame Energie met een reactie op de plannen van het kabinet: De kans is groot dat het huidige maatregelenpakket voor klimaatbeleid onvoldoende is om de gestelde doelen voor 2030 te halen, schrijft het PBL vandaag. Het kabinet vergroot zo de kans dat de komende jaren plotseling kostbare maatregelen genomen moeten worden. Minister Hermans kondigde al aan dat zij nieuw beleid gaat invoeren als dit najaar blijkt dat de doelen inderdaad buiten bereik zijn. Daarmee dreigen we een jaar te verliezen.

Aarti Gupta, professor Global Environmental Governance, heeft een kritische kijk op solar radiation modification (SRM). Door haar argumenten tegen het gebruik van SRM, laat ze ons nadenken over hoe we technologische oplossingen zien in de politieke keuzes rondom klimaatactie. Gupta houdt een sessie over dit onderwerp bij de Science Summit van de Verenigde Naties.

Ernstigere droogtes die ook langer zullen aanhouden: het wordt vooral een probleem voor geïrrigeerde landbouwgrond. Gemengde bossen met een verscheidenheid aan plantensoorten zijn het minst kwetsbaar. Dit ontdekte milieuwetenschapper Qi Chen. Zij vergeleek de effecten van droogte op verschillende ecosystemen in Europa. Ze kreeg daarbij hulp vanuit de lucht.

Steeds meer verandert het klimaat de spelregels voor het groen om ons heen. De effecten van extreem weer op ons bomenbestand worden steeds zichtbaarder. Als het aan Johan van den Berk ligt, mede-eigenaar van Van den Berk Boomkwekerijen, zullen we ons meer moeten openstellen voor uitheemse soorten om deze uitdagingen aan te gaan. “We weten niet precies hoe het klimaat er over 80 jaar uitziet, dus we zullen op meerdere paarden moeten gaan wedden.”

In een richtinggevende uitspraak van 20 juni 2024 oordeelt het Britse Hooggerechtshof dat de zogenoemde ‘scope 3-emissies’ die in de toekomst zullen ontstaan bij de verbranding van geraffineerde olieproducten, hadden moeten worden meegenomen in de environmental impact assessment (EIA) van een onderliggend olieproductieproject. Na de uitspraak Milieudefensie tegen Shell waarin de rechtbank Den Haag oliemaatschappij Shell een aanzienlijke inspanningsverplichting oplegde om scope 3-emissies terug te dringen, laat deze Britse uitspraak nu zien dat het ter verantwoording roepen van bedrijven voor dit type emissies wereldwijd toch niet meer zo uniek is als voorheen aangenomen.

De Wetenschappelijke Klimaatraad heeft het Werkprogramma 2024-2025 opgesteld. In het programma staan de adviestrajecten waar de WKR de komende tijd aan werkt. De Minister van Klimaat en Groene Groei heeft het Werkprogramma op 26 september naar de Tweede Kamer gestuurd.

Deze maand kreeg Midden-Europa te maken met extreem veel regen door storm Boris. Zelfs nu, met klimaatverandering, was dit een extreme gebeurtenis die niet vaker voorkomt dan eens in de honderd jaar. Door klimaatverandering is de kans op zo'n extreme regenval verdubbeld en viel er minstens 7 procent meer regen. Dat blijkt uit onderzoek van World Weather Attribution (WWA), een internationaal team van wetenschappers waar het KNMI deel van uitmaakt.

Het veengebied kent grote uitdagingen. Zo daalt de bodem door de eeuwenlange ontwatering, waarbij het veen afbreekt en veel CO2 uitstoot. Ook de biodiversiteit en de waterkwaliteit staan onder druk. Het Veenweiden Innovatiecentrum (VIC) onderzoekt vernieuwende en duurzamere verdienmodellen voor boeren in het project KIEM. Dit krijgt financiering vanuit LIFE-IP Klimaatadaptatie.