'Opnieuw kraakt de Nederlandse Zorgautoriteit harde noten over zorgverzekeraars'

De NZa, die regels opstelt voor zorgaanbieders en zorgverzekeraars en toezicht houdt op de naleving daarvan, deed de afgelopen tijd onderzoek naar het wel en wee van de zorgverzekeraars.

De toezichthouder zoemde in op wat zorgverzekeraars doen om in beeld te krijgen wat de regionale zorgbehoefte is, of het zorgaanbod op peil is en welke eventuele knelpunten er zijn.

Ook is “de proactieve houding van zorgverzekeraars onderzocht als het gaat om het voldoende vervullen van hun regierol in de regio en het terugdringen van wachtlijsten en wachttijden.”

Formele maatregel

Uit dat onderzoek blijkt dat er “verbetermogelijkheden” zijn voor alle zorgverzekeraars bij het uitvoeren van hun zorgplicht. Bij twee zorgverzekeraars ziet de NZa zulke tekortkomingen dat zij een formele maatregel hebben gekregen. Dat is een soort bestraffingsinstrument. Maar wat deze precies inhoudt, is vooralsnog geheim.

De zorgverzekeraars krijgen een half jaar de tijd voor verbeteringen. Wanneer dat niet gebeurt, wordt de formele maatregel in de openbaarheid gebracht en ook bekendgemaakt om welke zorgverzekeraars het gaat. Naar verluidt gaat het om CZ en Menzis, meldt de Volkskrant (1).

“De twee zorgverzekeraars die een formele maatregel hebben gekregen scoorden onvoldoende op enkele onderdelen”, aldus de NZa. “Maar voor alle vier de zorgverzekeraars geldt dat zij de invulling van hun zorgplicht moeten verbeteren. De grootste verbeterpunten zijn het in beeld krijgen van de knelpunten in het aanbod, de acties die zij daarop nemen en het evalueren en bijstellen van deze acties.”

Kloof in de zorg

Dat het zorgstelsel onder druk staat door personeelskosten en rap stijgende kosten, is geen verrassing. Zorgverzekeraars- en aanbieders moeten zorgen voor een kwalitatieve gezondheidszorg en – ook dat is belangrijk - zorgdragen voor duurzame toegang tot de zorg. Dat betekent dat elke Nederlander de beschikking moet hebben over zorg en dat deze ook bereikbaar moet zijn. “De toegang tot zorg is geen vanzelfsprekendheid meer”, waarschuwt de NZa. “Dit is een ingewikkeld probleem waar alle partijen in het zorgstelsel verantwoordelijk voor zijn.”

Het klinkt als een echo van eenzelfde waarschuwing uit 2022. Toen bracht de NZa een rapport uit onder de naam De Stand van de Zorg, waarin dezelfde harde noten werden gekraakt over onder meer de groeiende kloof in de zorg tussen haves en de have nots (2). “De vraag naar zorg stijgt terwijl het aanbod steeds schaarser wordt. Het gevolg hiervan is dat de toegang tot zorg onder druk komt te staan. En zo stevenen we af op een harde tweedeling.”

Als we niet uitkijken, schreef de toezichthouder, staan aan de ene kant straks de mensen voor wie de zorg nog steeds beschikbaar is, omdat zij de weg kennen en over voldoende middelen beschikken en aan de andere kant de mensen die niet over voldoende middelen beschikken en de weg niet kennen. En dan zijn er ook nog grote regionale verschillen, aldus het rapport.

Met het nieuws van deze week in het achterhoofd is er, wat de toegang tot de zorg betreft, nog een lange weg te gaan.

1) https://www.volkskrant.nl/wetenschap/nza-de-grote-zorgverzekeraars-houden-zich-niet-aan-hun-zorgplicht~ba3b305a/
2) https://magazines.nza.nl/nza-magazines/2022/04/1-de-zorg-heeft-een-kritisch-punt-bereikt