Hervorming van de zorg

Uit cijfers van kenniscentrum Kompas in de Zorg blijkt dat wachttijden voor een aantal van de meest voorkomende operaties in Nederland blijven oplopen. Een nieuwe knie? Dertien weken wachten. Een nieuwe heup? Elf weken. Deze wachttijden overschrijden de streefnormen voor maatschappelijk aanvaardbare wachttijden, de zogenoemde Treeknormen, die zeven weken bedragen. Dit roept de vraag op: wat zijn de gevolgen van deze oplopende wachttijden voor patiënten, zorgverzekeraars en het zorgsysteem als geheel? Martin Buijsen, hoogleraar Gezondheidsrecht aan Erasmus School of Law, verscheen in de Telegraaf over het onderwerp. In dit artikel vertelt hij meer over de oplopende wachttijden in de zorg.

4,5 miljoen Nederlanders zijn in 2024 door geneesmiddelentekorten geraakt (volgens cijfers van de KNMP). Partijen zoals de beroeps- en brancheorganisaties van apothekers, apotheken en medisch specialisten (resp. de KNMP en de FMS) menen dat er een verband bestaat tussen geneesmiddelentekorten enerzijds, en lage geneesmiddelenprijzen door beleid van de Nederlandse overheid en zorgverzekeraars anderzijds (zie bijv. deze brief van FMS en dit rapport van de KNMP). Deze partijen voeren op hun beurt prijsbeleid vanwege hoge uitgaven aan geneesmiddelen. In 2023 kostte extramurale geneesmiddelenzorg in Nederland circa € 5.4 miljard (cijfers van Farmacotherapeutisch Kompas), en intramurale geneesmiddelen circa € 2.9 miljard (cijfers van de NZa). Hoe is prijsbeleid voor geneesmiddelen juridisch geregeld? In dit blog geef ik een bondig overzicht van relevante, wettelijke prijsreguleringsmechanismen voor geneesmiddelen. Ook sta ik telkens stil bij kritiek.

In de nieuwe reeks ‘In gesprek over leiderschap’ wissel ik van gedachten met prof. dr. Annet de Lange, hoogleraar duurzame inzetbaarheid op de arbeidsmarkt aan de Open Universiteit én adviseur op hetzelfde thema bij Berenschot. Een open dialoog over de professionele en persoonlijke kanten van leiderschap.

Dit is een vraag die veel toegangsmedewerkers van gemeenten regelmatig beantwoorden bij aanvragen voor jeugdhulp of begeleiding vanuit de Wmo. Het is ook een vraag die wij als onafhankelijk adviseurs vaak krijgen in het kader van sociaal medisch advies. Dat soort advies wordt meestal gevraagd als er een objectieve blik nodig is of als er sprake is van een conflict tussen gemeente en inwoner.

Crisis betekent vaak verlies en chaos. Toch biedt het kansen voor diepgaande verandering. In 2003 begon ik als jeugdhulpverlener in regio Rotterdam en Midden-Holland, waar ik de verbinding tussen onderwijs en jeugdhulp zocht. In complexe situaties ligt de grootste kans voor verandering. Het werken in crisissituaties heeft me geleerd dat niet alles tegelijk kan. Leiderschap, besluitvaardigheid en focus zijn cruciaal. Het maken van keuzes, geloven in wat haalbaar is, en doorzetten, zelfs wanneer het moeilijk wordt, zorgen voor vooruitgang. Maar het gaat niet alleen om doorpakken. Het vereist ook sterke regie en begeleiding van het proces. Transformatie vraagt om meer dan alleen actie – het vraagt om sturing, helderheid en het creëren van draagvlak.

Een belangrijke pijler in het Nederlandse zorgstelsel is het medisch beroepsgeheim. Het is belangrijk dat bij patiënten geen onzekerheden bestaan over de vraag of hun vertrouwelijke gegevens bij een hulpverlener veilig zijn. Dat zou er namelijk toe kunnen leiden dat zij geen of te laat hulp zoeken, met aanzienlijke gezondheidsschade tot gevolg. Schending van het beroepsgeheim wordt dan ook niet lichtvaardig opgevat en kan civielrechtelijk, tuchtrechtelijk en zelf strafrechtelijk verwijtbaar zijn. Het beroepsgeheim is echter niet absoluut. In deze tweedelige blogserie gaan we dieper in op de uitzonderingen op het beroepsgeheim. In dit blog bespreken we de manier waarop zorgverzekeraars controle uitoefenen en wat dit betekent voor het beroepsgeheim. In het tweede blog kijken we naar de omgang met het beroepsgeheim bij faillissementen van zorgaanbieders.

Vanaf 2026 worden Nederlandse gemeenten geconfronteerd met een financiële uitdaging van €2,5 miljard door geplande rijks bezuinigingen. Deze enorme besparingen dwingen gemeenten tot drastische bezuinigingen op vele essentiële diensten, wat grote zorgen oproept over de continuïteit en kwaliteit van lokale voorzieningen en zorg.

Digitalisering in zorginstellingen biedt talloze voordelen: van verbeterde cliëntervaringen, een hogere medewerkerstevredenheid tot efficiëntere bedrijfsvoering. Alleen hoe leidt u de implementatie in goede banen? En hoe zorgt u ervoor dat u uw geld goed investeert en dat innovaties echt tot verbeteringen leiden? In dit artikel geven we een aantal praktische tips voor een succesvolle implementatie van digitalisering in de zorg.