Erasmus Universtiteit Rotterdam

28 november 2024

Ai in de zorg

Het gebruikt van AI in de gezondheidszorg ligt onder een vergrootglas. In de media worden regelmatig doorbraken belicht, zoals betere en snellere diagnoses dankzij AI. Maar is het optimisme rondom AI terecht en welke uitdagingen brengt AI met zich mee? Carboni’s onderzoek richt zich op casestudies in de pathologie, op de intensive care en in de acute psychiatrie. Daarbij bekritiseert ze de aanname dat AI het werk in de zorg eenvoudiger of minder arbeidsintensief maakt. "Met mijn onderzoek wil ik nagaan hoe we de kansen die AI biedt kunnen benutten zonder de sociale en ethische gevolgen uit het oog te verliezen", zo legt de onderzoeker uit.

Betrouwbaarheid en besluitvorming

In de pathologie onderzoekt de promovendus de overgang van traditionele microscooppreparaten naar digitale beelden, die de overstap op AI-gebaseerde diagnostiek mogelijk moeten maken. Veel pathologen ervaren digitale beelden echter als minder betrouwbaar en moeilijker te gebruiken, wat onzekerheid in hun werk veroorzaakt. Voor intensive care afdelingen zijn AI-dashboards ontworpen om verpleegkundigen te helpen bij het prioriteren van cruciale taken door realtime data te analyseren. "Hoewel zulke AI-systemen de efficiëntie kunnen vergroten, bestaat het risico dat ze de autonomie van zorgprofessionals ondermijnen. Verpleegkundigen kunnen het gevoel krijgen dat hun kennis en ervaring worden vervangen door een geautomatiseerd systeem," legt ze uit.

"Met mijn onderzoek wil ik nagaan hoe we de kansen die AI biedt kunnen benutten zonder de sociale en ethische gevolgen uit het oog te verliezen"
Chiara Carboni
Promovendus Health Care Governance (HCG)

Zorg gaat zich voegen naar AI

In de psychiatrie worden voorspellende algoritmen gebruikt om het risico op gewelddadig gedrag te beoordelen. Toch zijn zorgverleners vaak sceptisch over deze tools, die complexe en ethisch beladen fenomenen zoals geweld lijken te simplificeren. Carboni stelt dat AI niet alleen nieuwe hulpmiddelen aan de zorg toevoegt, maar ook de organisatie van zorg verandert. Taken worden vaak georganiseerd zodat ze aan de eisen van AI-systemen voldoen, wat in plaats van minder werk juist meer werk kan opleveren. Deze veranderingen kunnen de autonomie van zorgmedewerkers ondermijnen en ethische dilemma’s opwerpen.

AI gaat over meer dan efficiëntie

Carboni vindt het belangrijk dat de focus bij de implementatie van AI niet zozeer ligt op efficiëntie, maar vooral op het verbeteren van de zorg. Om effectief te werken met AI, hebben zorgverleners tijd nodig om te twijfelen en kritisch na te denken over de resultaten. Ze pleit ervoor dat AI zorgverleners moet ondersteunen en niet hun expertise mag vervangen. Daarnaast zou de dataverzameling die nodig is om AI-modellen te trainen (vaak uitgevoerd door verpleegkundigen en technici) meer moeten worden gewaardeerd en erkend. Carboni: "Mijn belangrijkste doel is om een genuanceerd beeld te schetsen van hoe de klinische praktijk verandert, niet alleen door AI zelf, maar ook door de verwachtingen die ontstaan rondom AI."

Gerelateerd nieuws

‘Verduurzaming moet en kan eerlijker’

De verduurzaming van Nederland stokt. Een belangrijke oorzaak is dat veel mensen het beleid oneerlijk vinden. Veel mensen en kleine bedrijven worden buitengesloten en de lusten en lasten van verduurzaming zijn oneerlijk verdeeld. Om de verduurzaming vlot te trekken, is eerlijker en rechtvaardiger beleid nodig. Eerlijk verduurzamen betekent dat iedereen mee kan doen en dat iedereen die mee kan doen, dat ook doet. Dit stelt de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) in zijn advies ‘Eerlijk verduurzamen: randvoorwaarden voor rechtvaardig beleid’ dat vandaag is aangeboden aan minister Sophie Hermans van Klimaat en Groene Groei (KGG) en staatssecretaris Participatie en Integratie Jurgen Nobel van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW).

Leve de integrale visie, of blijven politiek en praktijk verslaafd aan ‘micro’?

Aan grote, samenhangende ideeën voor een beter systeem geen gebrek. Kijk maar naar de Omgevingswet. De brede(re) en integrale visie op de leefomgeving klonk en klinkt prachtig, maar wat zien we in de praktijk? Eerder een enorme bedrevenheid in het vinden van juridische geitenpaadjes die de grote dilemma’s omzeilen. Het lijkt een breder politiek en maatschappelijk probleem, waardoor grote transities haperen. Gelukkig zijn er lichtpuntjes.

Omgeving

'De ecologische crisis is niets anders dan een obsessie met spullen'

Klaas van Egmond (1946) is hoogleraar Geowetenschappen (in het bijzonder Milieukunde en Duurzaamheid) aan de Universiteit Utrecht. In ruste? Bepaald niet. Van Egmond trekt onder meer ten strijde tegen de afspraak in het Verdrag van Maastricht (1992) om in het Europees financieel bestel de private banken aan te wijzen als geldscheppende instanties. Het richtinggevend vermogen van de overheid, met name wat betreft duurzaamheid, wordt daardoor uitgehold. Valt dat nog terug te draaien?

Klimaat

AI en Auteursrecht: waarom een uitspraak uit München alles verandert

Op 11 november 2025 deed het Landesgericht München uitspraak in een zaak die de juridische wereld én de techsector op scherp zet: GEMA tegen OpenAI (zaaknummer 42 O 14139/24). Het ging om de vraag of het gebruik van auteursrechtelijk beschermde songteksten door generatieve AI-modellen zoals ChatGPT in strijd is met het auteursrecht. Het antwoord van de rechtbank? Ja. En dat is best baanbrekend.
Meer nieuws