VNG

10 januari 2025

Data

Privacy

Gemeenten

De kracht van gestandaardiseerde data

In de stedelijke ontwikkeling en het beheer van infrastructuur wordt dagelijks gewerkt met verschillende databronnen. Of het nu gaat om de staat van de wegen of het onderhoud van groenvoorzieningen, de informatie wordt vaak op verschillende manieren opgeslagen en gedeeld. Dit zorgt voor versnippering, inefficiëntie en onduidelijkheid, wat gemeentelijke besluitvorming bemoeilijkt.

Verschillende organisaties werken onder leiding van de CROW samen aan het creëren van meer samenhang en het eenduidig vastleggen van deze data. Het doel is om te komen tot geharmoniseerde standaarden, zodat iedereen op dezelfde manier data opslaat en met dezelfde informatie kan werken. Dit maakt samenwerking gemakkelijker, sneller en effectiever.

Betere en betrouwbare data

Binnen de openbare ruime wordt data door verschillende partijen, met elk hun eigen systemen en standaarden opgeslagen en beheerd. Dit leidt tot inconsistenties, inefficiëntie en hogere kosten. Door data te harmoniseren kunnen deze problemen worden opgelost. Dit levert betere en betrouwbare data op. Daarnaast stelt gestandaardiseerde data partijen in staat om met dezelfde informatie te werken, wat leidt tot betere samenwerking, snellere besluitvorming en een vermindering van fouten. Betrouwbare data gaan gemeenten helpen bij het oplossen van de bouw -en beheeropgaven in de fysieke leefomgeving.

De businesscase

Het onderzoek dat door CROW is uitgevoerd toont aan dat de voordelen van gestandaardiseerde data al snel opwegen tegen de investeringskosten. De businesscase 'Integraal assetmanagement en informatiseren openbare ruimte' laat zien dat gestandaardiseerde data niet alleen kosten bespaart, maar ook toekomstige investeringen vergemakkelijkt. Wanneer wordt gekozen om 80% van de verwachte baten pas na 3 jaar in te laten gaan voor een middelgrote gemeente, dan laat de business case een terugverdientijd (cumulatief saldo) van circa 7 jaar zien. Vanaf dat moment lopen de baten (bespaarde kosten) snel op.

De 2 belangrijkste genoemde voordelen zijn:

  1. Verwachte kostenbesparingen bij de snel groeiende werklast voor assetmanagement.

  2. Besparingen op de toenemende ICT- en informatiemanagementkosten.

    3. Lange termijn voordelen

    Op de lange termijn zorgt gestandaardiseerde data voor duurzaam budgetbeheer en verbeterde samenwerking op het gebied van het beheren van de openbare ruimte. Gemeenten kunnen beter en effectiever beperkte budgetten aanwenden door integraal assetmanagement en integraal informatiseren. 

    Alle betrokken partijen in de keten, denk aan gemeentelijke overheden en marktpartijen (zoals adviesbureaus en softwareleveranciers) profiteren van de geharmoniseerde werkwijzen en standaarden. Het stimuleert innovatie doordat nieuwe technologieën en methoden sneller kunnen worden geïmplementeerd. Hierdoor wordt de sector als geheel wendbaarder en is het beter voorbereid op toekomstige uitdagingen.

    Rekenmodel voor gemeenten

    Gemeenten kunnen nu ook zelf de voordelen van gestandaardiseerde data berekenen. Hiervoor is als onderdeel van de business case een speciaal rekenmodel ontwikkeld, dat door alle gemeenten eenvoudig kan worden gebruikt. Dit model helpt gemeenten niet alleen om de kosten en baten in kaart te brengen maar ook om de strategische waarde van datastandaarden voor de toekomst in te zien. Ga zelf aan de slag met het rekenmodel voor gemeenten (www.crow.nl).

Gerelateerd nieuws

Europese waakhond: ‘AI‑systemen bedreigen grondrechten, menselijk toezicht onvoldoende’

De Europese grondrechtenwaakhond FRA (European Union Agency for Fundamental Rights) waarschuwt in een vorige week verschenen rapport dat organisaties slecht zijn voorbereid op het beoordelen en beperken van grondrechtenrisico’s bij het gebruik van hoog‑risico‑AI. Volgens de FRA dreigt daardoor een kloof tussen de ambities van de AI Act en de dagelijkse praktijk bij ontwikkelaars en gebruikers van AI‑systemen in onder meer asiel, onderwijs, werk, politie en sociale zekerheid. Die kloof raakt direct aan de manier waarop mensen en AI in de samenleving samen optrekken: als de menselijke kant van die samenwerking – kennis, reflectie en kritisch vermogen – tekortschiet, verliest AI haar grond voor vertrouwen.

De cruciale rol van een veilige meldcultuur bij cybersecurity

Onlangs publiceerde de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) het Cybersecuritybeeld Nederland (CSBN) 2025. Het rapport schetst een digitale dreigingsomgeving die steeds complexer, diverser en onvoorspelbaarder wordt. Terwijl de dreiging groeit, ligt de verdediging in het versterken van de digitale basishygiëne. Organisatiecultuur speelt hierbij een belangrijke rol in hoe incidenten worden herkend en gemeld. Het CSBN 2025 maakt duidelijk dat digitale veiligheid geen puur technologisch vraagstuk is, maar afhankelijk is van hoe mensen binnen organisaties handelen. Transparency International Nederland (TI-NL) benadrukt daarom de cruciale rol van menselijk gedrag en een veilige meldcultuur bij effectieve cybersecurity.

AI en Auteursrecht: waarom een uitspraak uit München alles verandert

Op 11 november 2025 deed het Landesgericht München uitspraak in een zaak die de juridische wereld én de techsector op scherp zet: GEMA tegen OpenAI (zaaknummer 42 O 14139/24). Het ging om de vraag of het gebruik van auteursrechtelijk beschermde songteksten door generatieve AI-modellen zoals ChatGPT in strijd is met het auteursrecht. Het antwoord van de rechtbank? Ja. En dat is best baanbrekend.

Topbestuurders zien AI als oplossing voor klimaatambities, niet als bedreiging

Topbestuurders zien Kunstmatige Intelligentie (AI) als belangrijk hulpmiddel voor het behalen van klimaatdoelen. Dat blijkt uit een wereldwijd onderzoek van KPMG onder ruim 1.200 CEO’s en bestuursvoorzitters in twintig landen. De meeste ondervraagde topbestuurders (87 procent) geven aan dat AI-toepassingen bijdragen aan het realiseren van net-zero-doelen. Hoewel slechts 30 procent van de organisaties op korte termijn prioriteit geeft aan het verbeteren van het energieverbruik door AI, is 96 procent ervan overtuigd dat er in de toekomst voldoende duurzame energie beschikbaar zal zijn om aan de energievraag van AI te voldoen.
Meer nieuws