MIND

16 januari 2024

Psychische klachten

Psychische problematiek

Toegang tot zorg

Problemen met toegang tot ggz

Terwijl steeds meer mensen dringend psychische hulp nodig hebben, zijn de wachtlijsten in de ggz nog steeds een groot probleem. Ruim 20 jaar na de invoering van de afgesproken maximale wachttijden (Treeknormen) worden deze nog steeds overschreden. Gemiddeld wachten 80.000 mensen op hulp waarvan de helft (veel) langer dan de afgesproken 3 maanden. Sommige mensen wachten zelfs één tot twee jaar op noodzakelijke zorg. En terwijl ze op de wachtlijst staan, verergeren de problemen. Onnodig lijden noemt MIND dit. Het gaat vaak om mensen met ernstige psychische klachten zoals trauma, persoonlijkheidsproblematiek, eetstoornissen en autisme. Uit onderzoek door MIND in september 2023 bleek zelfs dat 1 op de 4 respondenten die problemen ervaren met toegang tot zorg, werden geweigerd omdat hun zorgvraag ‘te complex’ zou zijn. Voor deze zorgvragen, moeten oplossingen komen.

Vrije artsenkeuze moet terug
Er zijn genoeg aanbieders die wel plek hebben, maar die niet gecontracteerd worden. Terwijl ze wel aan de kwaliteitseisen voldoen. In de ggz is volgens de laatste meting 12% van het aanbod niet gecontracteerd. Dit betekent dat 82.000 mensen in de ggz niet-gecontracteerde zorg krijgen. Deze zorg is zonder restitutiepolis voor veel mensen niet betaalbaar met als gevolg dat cliënten hun behandeling bij deze aanbieders niet kunnen voortzetten. Terwijl deze ongecontracteerde aanbieders hard nodig zijn om het tekort aan aanbod aan te vullen en dus onmisbaar zijn. Als de restitutiepolissen verdwijnen, neemt voor nog meer mensen de kans op passende zorg af.

Marktwerking doorgeschoten; pas het zorgstelsel aan

De ontoegankelijkheid van de ggz is voor MIND aanleiding om de petitie ‘NIEMAND MAG ONNODIG PSYCHISCH LIJDEN’ te starten en om de politiek op te roepen om het zorgstelsel aan te passen. De petitie werd in ontvangst genomen door de Tweede Kamerleden Agema (PVV), Westerveld (PvdA-GroenLinks), Bikker (CU), Van der Plas (BBB), Faith Bruyning (NSC), Sarah Dobbe (SP), Marijke Synhaeve (D66), Jacqueline van den Hill (VVD), Ines Kostic (Partij van de Dieren) en Diederik van Dijk (SGP). In de petitie draagt MIND diverse oplossingen aan om de toegang tot zorg en steun te verbeteren; door de restitutiepolis terug te laten komen, de concurrentie tussen aanbieders te stoppen, door beter te handhaven op de zorgplicht van zorgverzekeraars en aanbieders, door geen uitsluitingscriteria toe te passen en door te investeren in werk en bestaanszekerheid van mensen met psychische klachten. Mensen met schulden en lage inkomens hebben drie keer meer kans op psychische klachten en de maatschappelijke kosten van uitval door psychische klachten zijn enorm. Verhoog tot slot het aantal laagdrempelige inloopvoorzieningen om mensen dichtbij huis de steun en het lotgenotencontact te bieden die hen helpen bij hun eigen herstelproces.

Voor meer verdieping PONT | Zorg & Sociaal , opent in nieuw tabblad

Gerelateerd nieuws

Europese waakhond: ‘AI‑systemen bedreigen grondrechten, menselijk toezicht onvoldoende’

De Europese grondrechtenwaakhond FRA (European Union Agency for Fundamental Rights) waarschuwt in een vorige week verschenen rapport dat organisaties slecht zijn voorbereid op het beoordelen en beperken van grondrechtenrisico’s bij het gebruik van hoog‑risico‑AI. Volgens de FRA dreigt daardoor een kloof tussen de ambities van de AI Act en de dagelijkse praktijk bij ontwikkelaars en gebruikers van AI‑systemen in onder meer asiel, onderwijs, werk, politie en sociale zekerheid. Die kloof raakt direct aan de manier waarop mensen en AI in de samenleving samen optrekken: als de menselijke kant van die samenwerking – kennis, reflectie en kritisch vermogen – tekortschiet, verliest AI haar grond voor vertrouwen.

De cruciale rol van een veilige meldcultuur bij cybersecurity

Onlangs publiceerde de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) het Cybersecuritybeeld Nederland (CSBN) 2025. Het rapport schetst een digitale dreigingsomgeving die steeds complexer, diverser en onvoorspelbaarder wordt. Terwijl de dreiging groeit, ligt de verdediging in het versterken van de digitale basishygiëne. Organisatiecultuur speelt hierbij een belangrijke rol in hoe incidenten worden herkend en gemeld. Het CSBN 2025 maakt duidelijk dat digitale veiligheid geen puur technologisch vraagstuk is, maar afhankelijk is van hoe mensen binnen organisaties handelen. Transparency International Nederland (TI-NL) benadrukt daarom de cruciale rol van menselijk gedrag en een veilige meldcultuur bij effectieve cybersecurity.

‘Verduurzaming moet en kan eerlijker’

De verduurzaming van Nederland stokt. Een belangrijke oorzaak is dat veel mensen het beleid oneerlijk vinden. Veel mensen en kleine bedrijven worden buitengesloten en de lusten en lasten van verduurzaming zijn oneerlijk verdeeld. Om de verduurzaming vlot te trekken, is eerlijker en rechtvaardiger beleid nodig. Eerlijk verduurzamen betekent dat iedereen mee kan doen en dat iedereen die mee kan doen, dat ook doet. Dit stelt de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) in zijn advies ‘Eerlijk verduurzamen: randvoorwaarden voor rechtvaardig beleid’ dat vandaag is aangeboden aan minister Sophie Hermans van Klimaat en Groene Groei (KGG) en staatssecretaris Participatie en Integratie Jurgen Nobel van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW).

Leve de integrale visie, of blijven politiek en praktijk verslaafd aan ‘micro’?

Aan grote, samenhangende ideeën voor een beter systeem geen gebrek. Kijk maar naar de Omgevingswet. De brede(re) en integrale visie op de leefomgeving klonk en klinkt prachtig, maar wat zien we in de praktijk? Eerder een enorme bedrevenheid in het vinden van juridische geitenpaadjes die de grote dilemma’s omzeilen. Het lijkt een breder politiek en maatschappelijk probleem, waardoor grote transities haperen. Gelukkig zijn er lichtpuntjes.

Omgeving

Meer nieuws