VPNGids

20 februari 2024

Toezicht

Toezichthouders

Dit moet je weten over de DSA

Het doel van de Digital Services Act of DSA is om Europese burgers te beschermen tegen de macht van grote, internationale technologiebedrijven als Google, Apple en Meta. In de DSA staat onder anderen dat sociale media en andere online platformen een volg-mij-niet knop moeten aanbieden. Dat betekent dat bedrijven geen gebruikersdata mogen verzamelen om gebruikersprofielen mee te maken. Gerichte advertenties op basis van geloofsovertuiging of seksuele geaardheid zijn verboden, net als gepersonaliseerde advertenties voor kinderen.

Daarnaast bepaalt de DSA dat Very Large Online Platforms (VLOP’s) open en eerlijk moeten zijn over de algoritmes die hun aanbevelingssystemen gebruiken. Gebruikers moeten meer mogelijkheden krijgen om invloed uit te oefenen als hun berichten of video’s worden verwijderd. Verder formuleert de DSA diverse aanvullende veiligheidseisen. Zo moeten techbedrijven er alles aan doen om de verspreiding van nepnieuws en desinformatie tegen te gaan. Tevens zijn ze verplicht om externe audits te laten uitvoeren en moeten ze data delen met handhavingsdiensten en onderzoekers.

“Deze wetgeving is een doorbraak in hoe we desinformatie aanpakken. Big Tech-bedrijven moeten nu veel meer doen. Ze moeten bots en nepaccounts weren en samenwerken met onafhankelijke factcheckers. Algoritmes die desinformatie stimuleren, moeten worden aangepast. Dat is een hele stap vooruit”, zo zei demissionair minister van Digitalisering Alexandra van Huffelen over de invoering van de DSA.

Kabinet wijst ACM aan als digitaledienstencoördinator

In augustus 2023 trad de DSA in werking voor grote techbedrijven. Sinds zaterdag 17 februari moeten ook Nederlandse retailers en aanbieders van onder meer clouddiensten, reis- en accommodatieplatforms, internetdiensten en online platforms voldoen aan de strenge Brusselse wetgeving. In aanloop daar naartoe heeft de Autoriteit Consument & Markt (ACM) een conceptleidraaid (2) opgesteld voor Nederlandse bedrijven en organisaties.

Er is echter één probleem: de ACM kan als toezichthouder op dit moment nog niet handhaven. Dat komt omdat het ontwerpwetsvoorstel om de Uitvoeringswet Digitaledienstenverordening nog niet gereed is. Het demissionaire kabinet schrijft in de Staatscourant (3) dat ze het wetsvoorstel ‘zo snel mogelijk’ opstuurt naar de Tweede Kamer. Tot die tijd wijst de regering het ACM aan als digitaledienstencoördinator. Dat betekent dat consumenten met klachten zich tot de toezichthouder kunnen richten, maar dat er met terugwerkende kracht wordt gehandhaafd als de wet daadwerkelijk in werking is getreden.

Volt: ‘Europese wet met uitvoeringsgebreken is een lachertje’

De Tweede Kamer is verbolgen dat het wetsvoorstel nog niet in werking is getreden en wil dat deze zo snel mogelijk wordt ingevoerd. “De regering heeft zijn Europese huiswerk niet af en daar hebben we allemaal last van”, zegt Barbara Kathmann (GroenLinks-PvdA) tegen RTL Nieuws.

Ook de Tweede Kamerfractie van Volt wil opheldering van het kabinet. “Dat betekent feitelijk dat Nederlandse burgers hun rechten eerst geschonden moeten worden, voordat zij beschermd kunnen worden. Dat is precies niet waar deze wet voor is. Daarnaast begint Nederland ook met een enorme achterstand”, aldus Marieke Koekkoek (Volt).

Ze zegt te willen voorkomen dat de ACM tegen dezelfde handhavingsproblemen aanloopt als de Autoriteit Persoonsgegevens destijds bij de invoering van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Bijna zes jaar na de implementatie van de Europese privacywetgeving klaagt de privacywaakhond dat ze nog altijd te weinig middelen en mankracht heeft om effectief op te treden tegen privacyschendingen.“Een Europese wet die toch niet kan worden nageleefd vanwege uitvoeringsgebreken is een lachertje voor de Elon Musks van deze wereld”, zo vertelt Koekkoek.

(1) https://www.rtlnieuws.nl/economie/artikel/5435258/acm-kan-nog-niet-handhaven-op-internetregels-kamerleden-eisen-opheldering

(2) https://www.vpngids.nl/nieuws/acm-publiceert-conceptleidraad-voor-implementatie-dsa/

(3) https://open.overheid.nl/documenten/a406d64c-b496-4247-a9dd-b452c03dbc2d/file

Gerelateerd nieuws

Topbestuurders kiezen voor AI, mensen en duurzaamheid

Topbestuurders blijven investeren in AI en medewerkers, ondanks economische uitdagingen. Ruim twee derde van de CEO’s is van plan om komend jaar tussen de 10 en 20 procent van hun investeringsbudget te steken in kunstmatige intelligentie. Dat blijkt uit de jaarlijkse CEO Outlook KPMG, waarvoor wereldwijd meer dan 1300 CEO’s zijn ondervraagd.

Drie rollen, één ambtenaar: hoe dan?

Gemeenten zijn allang niet meer de uitvoerders van rijksbeleid die ze ooit waren. Tegenwoordig vervullen ze meerdere rollen tegelijk: traditioneel, resultaatgericht én netwerkgericht. Dat vraagt om beleidsmakers met uiteenlopende – en soms tegenstrijdige – competenties. Maar hoe vind je zo’n ambtenaar? In haar nieuwe boek ‘Beleidsmaker bij de gemeente – een praktische gids’ helpt Manouk Visser, teammanager Maatschappij en Partnerschap bij de gemeente Hengelo, de (startende) beleidsmaker op weg om uiteindelijk een ambtelijke duizendpoot te worden. In dit blog alvast een tipje van de sluier van haar nieuwe boek.

Omgeving

Emissiegegevens onder de Wet open overheid: waarom moet de minister informatie over boerenbedrijven openbaar maken?

Emissiegegevens nemen een bijzondere positie in binnen de Wet open overheid (Woo), zoals bevestigd in een recente uitspraak van de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State (de Afdeling). Een bestuursorgaan kan de openbaarmaking van deze gegevens niet zomaar weigeren. In deze blog zetten wij uiteen wat de regels voor openbaarmaking van emissiegegevens onder de Woo zijn en bespreken wij de uitspraak van de Afdeling van 24 september 2025.

Data & Privacy

75 jaar Wet op de ondernemingsraden: de ontwikkeling van de ondernemingsraad

In 2025 bestaat de Wet op de ondernemingsraden (WOR) 75 jaar. Wat ooit begon als een bescheiden initiatief om medewerkers te betrekken bij beslissingen binnen bedrijven, is uitgegroeid tot een stevige pijler onder goed ondernemingsbestuur. Voor ondernemers en ondernemingsraden is het medezeggenschapsrecht niet alleen een juridische verplichting, maar ook een strategisch instrument.
Meer nieuws