NVDE

22 mei 2024

Energietransitie

De gemeente Den Haag concludeerde eind 2023 dat collectieve warmtenetten financieel niet haalbaar zijn, hoewel oudere stadscentra zoals Den Haag – met 110.000 woningen, 15.000 utiliteitsgebouwen en beschikbaarheid van duurzame warmtebronnen – daar juist uitermate voor geschikt leken. Berenschot heeft in dit onderzoek ook de maatschappelijke kosten meegerekend. En op basis van kengetallen komt Berenschot in Den Haag tot een belangrijke eindconclusie: warmtenetten zijn een stuk goedkoper.

Laat burgers en ondernemers meeprofiteren van collectieve warmtenetten

Vooropgesteld: duurzame warmte is voorlopig duurder dan fossiele warmte. Tegelijk weten we dat we van het gas af moeten. Om het gebruik van stadswarmte op korte termijn voor huishoudens aantrekkelijker te maken, zou er meer subsidie verstrekt moeten worden om burgers tegemoet te komen bij aansluiting op een warmtenet. Daarnaast moet de Warmtenet-Investeringssubsidie (WIS) beter aansluiten bij de praktijk. De WIS-subsidie is bedoeld om het voor warmtebedrijven aantrekkelijker te maken om te investeren in de infrastructuur. Onder andere via deze subsidie wil de overheid voor 500.000 nieuwe warmtenetaansluitingen realiseren voor 2030.

Niemand wil duurder uit zijn: weeffout in het systeem

NVDE-voorzitter Olof van der Gaag: “We zitten met een weeffout in het systeem. Deze studie laat duidelijk zien dat warmtenetten voor grote delen van Den Haag de beste optie zijn: ze zijn goedkoper, gemakkelijker realiseerbaar en je voorkomt extra netcongestie. Maar niemand wil op een warmtenet als hij duurder uit is. Laten we dus zorgen dat eindverbruikers, anders dan nu, meeprofiteren van dat voordeel. Help burgers met de kosten voor de aansluiting. En bezie of je de WIS-gelden voor infrastructuur uit de Voorjaarsnota kunt inzetten om vastgelopen projecten snel vlot te trekken.”

Nog veel langer overvolle stroomnetten bij inzet individuele warmtepompen

De kosten van warmtenetten blijken vanuit maatschappelijk perspectief dertig procent goedkoper dan individuele warmtepompen. Dat heeft Berenschot in Den Haag onderzocht: als een hele wijk met bestaande bouw verwarmd wordt met een warmtepomp per huishouden, kost de verzwaring van het elektriciteitsnet twee keer zo veel als wanneer er een collectief warmtenet in diezelfde wijk komt. Bovendien kan de netbeheerder een dergelijke omvangrijke en onvoorziene uitbreiding van het elektriciteitsnet niet op korte termijn realiseren, waardoor steden als Den Haag nog langer dan tien jaar de problemen van een overvol stroomnet blijven ervaren en mensen afhankelijk blijven van aardgas. De uitkomsten van het onderzoek in Den Haag laten zich goed vertalen naar vergelijkbare dichtbevolkte steden met oudere bebouwing.

Onderzoek

Finale rapportage warmtenetten in vergelijking met andere warmteoplossingen (Berenschot 2024)

Gerelateerd nieuws

Maatschappelijke waarde boven economische groei: een pleidooi voor postgroei vanuit de bankensector

Economische groei lijkt synoniem voor vooruitgang. Als de economie groeit, wordt dat steevast gepresenteerd als goed nieuws. Stilstand is achteruitgang. Toch klinkt er een ander geluid vanuit een onverwachte hoek: de financiële sector. Ernst Hobma, econoom bij Triodos Bank, pleit voor een fundamentele herziening van onze economie. Niet een toenemend aantal euro’s, maar maatschappelijke waarde binnen ecologische grenzen moet centraal staan: degrowth (zie kader). Op de dag van het interview met Hobma werd de Nobelprijs voor de Economie toegekend aan onderzoek naar de rol van innovatie in economische groei. Dit schijnbare contrast zet de toon voor het gesprek.

Klimaat

De onvermijdelijkheid van zeespiegelstijging

Door de sterke opwarming van de Zuidelijke Oceaan smelten gletsjers aan de rand van het Antarctische continent aan de onderkant snel weg. Hierdoor worden de landinwaarts gelegen ijsmassa’s instabiel, en storten uiteindelijk in. Het verdwijnen van Antarctisch landijs draagt direct bij aan zeespiegelstijging. Een recente studie laat zien dat het afbreken van twee Antarctische gletsjers op termijn onvermijdelijk is. Hierdoor zal de zeespiegel wereldwijd met minstens 1 meter stijgen, en langs de Nederlandse kust zelfs met ongeveer 1,25 meter.

Klimaat

Uitdagingen bij opmars schone energie: drukt Den Haag het (groene) gaspedaal in?

Terwijl zon en wind wereldwijd doorbreken, stokt de energietransitie hier op een vol stroomnet en financieringsproblemen. Kunnen we van een nieuw kabinet verwachten dat het Nederland “energie geeft”?

Bedrijven waarschuwen: EU versoepelt duurzaamheidswet tot juridisch moeras

De invoering van de Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CS3D) markeert een kantelpunt voor duurzaamheid binnen het Europese bedrijfsleven. De richtlijn moet bedrijven verplichten om mensenrechten- en milieurisico’s in hun waardeketens systematisch op te sporen en aan te pakken.
Meer nieuws