Hoewel het nog niet vaststaat dat de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) de officiële toezichthouder voor de AI Act wordt, schetst zij al wel kaders voor het gebruik van AI- toepassingen. Laan: “De AP is duidelijk aan het voorsorteren om de primaire lokale toezichthouder op het gebied van AI te worden.”

Maar niet alleen de AP bereidt zich voor op de nieuwe regulering. Ook functionarissen gegevensbescherming (FG’s) dienen zich in te lezen in de nieuwe regulering in het digitale domein. “De AP stuurt erop aan dat Privacy Officers en FG’s zich verdiepen en gaan nadenken over de AI act,” aldus Laan.

Privacy Officers en FG’s moeten dus zelf kijken naar de mogelijke impact die de AI Act op de informatiehuishouding van hun organisatie zal hebben. Vonne Laan: “Het is duidelijk dat de AP wil dat FG’s hier iets mee doen, de vraag is alleen wat. Neem je de AI Act alleen mee in je rol als interne toezichthouder voor zover er persoonsgegevens worden verwerkt bij AI? Of zeg je als FG: ik ga ook als interne AI-toezichthouder functioneren en in de breedte – dus ook buiten het perspectief van de AVG - kijken of die systemen compliant zijn, voorsorterend op de AI Act.” Aldus Laan. “Dat laatste zal ook impact hebben op het gehele privacyteam. Als de FG toezicht gaat houden op AI compliance, in hoeverre zal het privacyteam dan betrokken zijn bij het waarborgen van de compliance?”

Governance

Organisaties die gebruikmaken van AI en onder de AI Act vallen moeten dus beoordelen hoe ze de regelgeving organisatorisch willen inrichten. Laan stelt dat veel organisaties in het kader van de AVG nog moeten werken aan governance. “In het kader van het volwassen worden van de AVG en de governance binnen organisaties moet vaak nog wel wat gebeuren als het op de onafhankelijkheid van de FG aankomt. Het moet geen slager zijn die zijn eigen vlees keurt. De FG moet dus niet zelf het werk uitvoeren en naderhand zijn eigen werk nakijken. De scheidslijnen tussen de FG enerzijds en Privacy Officers anderzijds, kan vaak nog duidelijker worden ingekaderd. Bijvoorbeeld in een beleidsstuk. De onafhankelijkheid van de FG brengt mee dat zij alleen informeert, adviseert en controleert. Dat dient ook te blijken uit de vastlegging van de posities van degenen die intern zijn betrokken bij privacy compliance.”

Volgens Laan kunnen de nieuwe wetten afleiden van privacy-compliance. Want hoewel er een aantal jaar geleden voldoende budget was voor de implementatie van de privacy- regelgeving binnen organisaties, wijst Laan op het effect dat nieuwe wetgeving heeft op de rol van FG’s. “De AI Act en andere nieuwe Europese datawetten werken soms als bliksemafleiders waardoor de FG moeilijker budget loskrijgt voor privacy-compliance gerelateerde zaken.” Al met al staan Privacy Officers en FG’s dus voor aanzienlijke uitdagingen in dit nieuwe wetgevingslandschap.

Meer weten over de rol van Privacy Officers in dit nieuwe juridische landschap? Klik hier voor de opleiding “De Nieuwe Privacy Officer: ontwikkel jezelf tot een privacy professional.”

Gerelateerd nieuws

Ondernemingsraad en achterbanoverleg: toestaan of niet?

Wanneer een ondernemingsraad wordt betrokken bij een belangrijk voorgenomen besluit, wil de ondernemingsraad vaak weten wat leeft onder de werknemers. De ondernemer wil graag rust op de werkvloer en bescherming van vertrouwelijke informatie. De Wet op de ondernemingsraden (WOR) heeft geen duidelijke oplossing voor dit spanningsveld. Dit roept de vraag op wanneer de ondernemingsraad werknemers mag raadplegen, en wanneer niet?

Topbestuurders zien AI als oplossing voor klimaatambities, niet als bedreiging

Topbestuurders zien Kunstmatige Intelligentie (AI) als belangrijk hulpmiddel voor het behalen van klimaatdoelen. Dat blijkt uit een wereldwijd onderzoek van KPMG onder ruim 1.200 CEO’s en bestuursvoorzitters in twintig landen. De meeste ondervraagde topbestuurders (87 procent) geven aan dat AI-toepassingen bijdragen aan het realiseren van net-zero-doelen. Hoewel slechts 30 procent van de organisaties op korte termijn prioriteit geeft aan het verbeteren van het energieverbruik door AI, is 96 procent ervan overtuigd dat er in de toekomst voldoende duurzame energie beschikbaar zal zijn om aan de energievraag van AI te voldoen.

Cybersecuritybeeld 2025: dreigingen divers en onvoorspelbaar, digitale basishygiëne op orde blijft cruciaal

De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) heeft het Cybersecuritybeeld Nederland 2025 (CSBN) gepubliceerd. Het CSBN schetst een beeld van een digitaal dreigingslandschap dat steeds complexer en onvoorspelbaarder wordt. Cyberaanvallen worden geavanceerder terwijl digitale systemen onderling sterk van elkaar afhankelijk zijn. Deze ontwikkeling vraagt om een brede, proactieve aanpak om digitale weerbaarheid te vergroten. In dit bericht belichten we de belangrijkste aandachtspunten uit het CSBN voor Nederlandse bedrijven en organisaties.

Waarom de waakhonden van de rechtsstaat kwetsbaar zijn

Het Instituut voor de Publieke Economie heeft in opdracht van Stichting Weerbare Democratie een rapport over de kwetsbaarheden van rechtsstatelijke waakhonden in Nederland opgesteld. De onderzoekers namen 19 organisaties onder de loep die financieel voor 75% afhankelijk zijn van de overheid en analyseerde mogelijke kwetsbaarheden. De publicatie van het onderzoek was 12 november 2025 en Transparency International Nederland was aanwezig bij de lancering.