VNG

29 juli 2024

Financiën

Open data IV-3 jaarrekeningen 2023

Het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft de eerste plaatsing van de open data IV-3 jaarrekeningen 2023 gepubliceerd. Hierin ontbreken nog de cijfers van 9 van de in totaal 342 gemeenten, die pas met de tweede plaatsing beschikbaar komen. In het cijferbeeld dat volgt, zijn de uitkomsten voor de 9 ontbrekende gemeenten bij geschat.

Investeringen

In 2023 zijn de investeringen van gemeenten eindelijk opgeveerd. De omvang van de (im-)materiële vaste activa op de balans is in 2023 met 4,32% gegroeid. De bevolkingsgroei in 2023 bedroeg 0,73% en de prijsontwikkeling van de bruto overheidsinvesteringen kwam uit op 4,10%. De netto investeringen van de gezamenlijke gemeenten waren daarmee maar een half procent te laag om de kapitaalgoederenvoorraad per inwoner op peil te houden. Dit valt binnen de marge van een normaal investeringsniveau. In een lange reeks van voorgaande jaren was ieder jaar sprake van een flinke daling van de gemeentelijke kapitaalgoederenvoorraad per inwoner. Van het inhalen van deze achterstanden uit het verleden is dus nog geen sprake.

Financieringstekort

Over het jaar 2023 was sprake van een positief exploitatieresultaat van € 1.629 miljoen. Deze middelen zijn ingezet voor het financieren van de netto investeringen van € 3.216 miljoen. Ernaast resteert er door de netto investeringen dus een financieringstekort, waarvoor gemeenten geld leenden. Samen met de mutatie van kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen (+ 61 miljoen), de mutatie van de voorraden (+ 204 miljoen) en de mutatie van de voorzieningen voor voorziene kosten (+ 437 miljoen) bedroeg het financieringstekort in 2023 een bedrag van € 1.415 miljoen. Dit is een tekort van € 79 per inwoner. Uitgedrukt in procenten van het bruto binnenlands product (bbp) bedraagt het tekort 0,13%. Dit is ruim onder het aandeel van 0,34% van het bbp, dat gemeenten van de Europese begrotingsregels hiervoor aan ruimte hebben.

Netto schuld

Met het financieringstekort van € 1.415 miljoen is de netto schuld van gemeenten opgelopen naar € 31,8 miljard.

Daarmee bedraagt eind 2023 de netto schuld € 1.773,- per inwoner. Er zijn 5 gemeenten die hier met een netto schuld van meer dan € 5.000,- per inwoner flink bovenuit steken, en 49 gemeenten zonder schulden. Met de positieve netto investeringen waardoor het balanstotaal toenam, en het oplopen van de schuld is de solvabiliteit van de gezamenlijke gemeenten uitgekomen op 39,6%. Dit is een kleine verbetering ten opzichte van eind 2022 toen de solvabiliteit 37,5% bedroeg. Op individueel niveau hebben 25 gemeenten een solvabiliteit lager dan 20%, maar er zijn geen gemeenten meer met een solvabiliteit onder de 10%.

Gerelateerd nieuws

Clare’s Law tegen huiselijk geweld in Nederland: redmiddel of risico?

In het eerste halfjaar ontving Veilig Thuis ruim 66.000 meldingen van huiselijk geweld. Een stijging van 10 procent vergeleken met dezelfde periode in 2022. Terwijl deze cijfers toenemen, groeit ook de roep om slachtoffers beter te beschermen. Steeds vaker valt daarbij de naam Clare’s Law, een Britse wet waarmee politie-informatie over het geweldsverleden van (potentiële) partners kan worden gedeeld, wordt daarom steeds vaker besproken.

Zorg & Sociaal

Remedies tegen niet tijdig beslissen

Met enige regelmaat krijgen wij de vraag wat een burger of een bedrijf kan doen als een bestuursorgaan niet binnen de wettelijke beslistermijn een besluit neemt. Zo kan het voorkomen dat een bestuursorgaan niet tijdig beslist op een vergunningaanvraag voor een bepaald project, zoals de bouw van woningen, een zonnepark of een datacenter. Ook komt het geregeld voor dat een bestuursorgaan niet tijdig beslist op een bezwaar dat tegen een vergunning is gemaakt. Als gevolg van dit alles kan een project aanzienlijke vertraging oplopen.

Omgeving

EU-wetswijzingen 'digitale omnibus' zorgelijk voor grondrechten

Vandaag publiceert de Europese Commissie een voorstel om de digitale EU-regelgeving te versimpelen, de zogenaamde digitale omnibus. De verordeningen over AI en gegevensbescherming vormen daarin een belangrijk onderdeel. Het College voor de Rechten van de Mens signaleert een zorgwekkende afzwakking van de bescherming van grondrechten in het omnibusvoorstel.

SER: ‘Stabiele koers en samenwerking essentieel voor toekomst Nederland’

Stabiel beleid en brede samenwerking zijn onmisbaar om Nederland door de grote transities van deze tijd te loodsen. Dit vormt de kern van de brief van de Sociaal-Economische Raad aan de informateur en het nieuw te vormen kabinet. Ook bij een volgend kabinet staat de SER graag klaar om als bondgenoot van de politiek samen een brede welvaarteconomie op te bouwen die toekomstbestendig is en waar iedereen in Nederland van profiteert.
Meer nieuws