Victor van Ahee

De nieuwe Wet collectieve warmte (Wcw) bevat een recht voor aangewezen warmtebedrijven om restwarmte op te halen bij producenten die daar niets mee doen. Dit ophaalrecht is gekoppeld aan een plicht voor de restwarmteproducenten om het aangewezen warmtebedrijf te informeren over de technische mogelijkheden van restwarmte en de uitkoppeling daarvan. Vervolgens zal de restwarmte kosteloos aan aangewezen warmtebedrijven worden geleverd, waarbij de warmtebedrijven de kosten voor de uitkoppeling moeten betalen. Dat klinkt nuttig en duurzaam, maar de vraag is of dit wettelijk systeem wel effectief is. In dit artikel wordt daar kort bij stilgestaan op basis van de huidige voorstellen voor de Wcw en het Besluit collectieve warmte (Bcw).

Het zal niemand zijn ontgaan dat Nederland op (een stikstof-)slot zit. Vrijwel alle stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden hebben te maken met een structureel te hoge stikstofneerslag (ookwel stikstofdepositie), waardoor meer dan 80% van deze gebieden in een ongunstige staat van instandhouding verkeert of verder dreigt te verslechteren. Dit maakt dat er nauwelijks ruimte is om nieuwe projecten die leiden tot enige stikstofneerslag te vergunnen, hoe klein ook. Met de Amercentrale– en Rendac-uitspraken van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State is dit slot bovendien nog verder aangetrokken.[1] Door de aanvullende eisen, zoals de vergunningplicht bij intern salderen en de additionaliteitstoets, lopen talloze bouw-, infrastructuur- en verduurzamingsinitiatieven vast. Om deze impasse te doorbreken presenteerde het kabinet op 25 april 2025 het Startpakket Nederland van het slot (het Startpakket). [2] Daarmee wordt een eerste poging gedaan om weer beweging te krijgen in de vastgelopen vergunningverlening. Maar biedt dit daadwerkelijk het eerste licht aan het einde van de tunnel?