Energietransitie

In opdracht van de Provincie Zuid-Holland en de Gemeente Rotterdam hebben ISPT, Deltalinqs en QuoMare de veranderingen in de raffinagesector als gevolg van de energietransitie in kaart gebracht. Het belangrijkste doel van deze studie was om te onderzoeken hoe de overstap van fossiele grondstoffen naar hernieuwbare alternatieven in het Havenindustrieel Complex van Rotterdam (HIC) kan plaatsvinden, in de wetenschap dat er weinig ruimte beschikbaar is. De belangrijkste aanbeveling? Verschuif de focus van kortetermijndoelen (2030) naar langetermijndoelen (2050 en verder).

Twee recente stikstofuitspraken zorgden in verschillende sectoren in Nederland voor onrust, onzekerheid en paniek. Gaat Nederland weer (verder) op slot? Waar komt de pijn terecht? En welke bouw- en andere ontwikkelprojecten kunnen nog doorgaan en hoe? De essentie, kennispartner van PONT | Omgeving op het stikstofdossier, is gespecialiseerd in die laatste vraag. We vroegen Ruud Broekman en Marieke van Helvoort, beide werkzaam bij De essentie, naar de gevolgen van beide uitspraken. “Raak niet in paniek, maar blijf nuchter zoeken naar juridische geitenpaadjes”.

Op het eerste gezicht lijken energiegemeenschappen en (smart) energiehubs twee verschillende concepten. Ze hebben echter gemeenschappelijke kenmerken en bewegen steeds meer naar elkaar toe als reactie op de toenemende schaarste aan energie en netcapaciteit. Beide bieden een innovatieve benadering van het omgaan met energievoorziening en -gebruik, maar ze verschillen in hun structuur en doelgroep. Beide verdienen aandacht vanuit beleid als slimme oplossing in de strijd tegen netcongestie. In dit artikel worden de verschillen en overeenkomsten tussen deze concepten uiteengezet en wordt uitgelegd waarom energiegemeenschappen de energiehubs van de toekomst zijn.

Om de Nederlandse economie toekomstbestendig te maken, nieuwe woningen op het elektriciteitsnet aan te kunnen sluiten en energie-onafhankelijker te worden, zijn grootschalige investeringen in de netinfrastructuur noodzakelijk. “Investeringen in de netten zijn een hele verstandige keuze, want het levert de maatschappij meer op dan het kost. Daarnaast wordt Nederland met de overstap van gas naar elektriciteit onafhankelijker van fossiele energie uit dubieuze landen en gaan we klimaatverandering tegen”, reageert Olof van der Gaag, voorzitter van de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE).

De nieuwe Energiewet is op 4 juni 2024 door de Tweede Kamer en op 10 december 2024 door de Eerste Kamer aangenomen. De Energiewet bundelt de bestaande Elektriciteitswet 1998 en de Gaswet, bevat aangescherpte regels en introduceert nieuwe instrumenten. In deze korte blogpost lichten wij toe waarom nu precies een nieuwe wet voor de energiemarkt nodig is en welke veranderingen de Energiewet met zich meebrengt.

Om klimaatverandering tegen te gaan, vervangen steeds meer hernieuwbare energiebronnen zoals zonne- en windmolenparken fossiel gestookte energiecentrales. Deze technologische verandering is echter makkelijker gezegd dan gedaan. Hernieuwbare energiebronnen produceren geen stroom wanneer mensen die nodig hebben; het aanbod is afhankelijk van het weer. Om de energietransitie te versnellen, hebben we vraagrespons en energieopslagcapaciteit nodig. Mijn onderzoek richt zich op het begrijpen van de dynamiek van energieprijzen, zodat we batterijen efficiënt kunnen opladen en mensen kunnen instrueren wanneer ze stroom moeten verbruiken en wanneer niet.

Op 4 juni 2024 heeft de Tweede Kamer het wetsvoorstel voor de Energiewet aangenomen. De Energiewet zal de huidige Elektriciteitswet 1998 en de Gaswet vervangen. In de Energiewet staat onder andere voor wat voor soort energieprojecten het verplicht is een projectbesluit op te stellen. Om welke projecten dit gaat, wie in dat geval bevoegd gezag is en hoe de projectprocedure eruitziet, maken wij inzichtelijk in deze visual.

Nederland telt inmiddels maar liefst 702 energiegemeenschappen, maar de potentie ervan wordt nog lang niet volledig benut. Dat bleek tijdens HIER opgewekt op 11 maart, een jaarlijks event over lokale energie-initiatieven. PONT | Klimaat was erbij en vroeg na afloop de directeur van HIER, Gijs Termeer, naar zijn visie op de ontwikkelingen in lokale energie.

In opdracht van de Provincie Zuid-Holland en de Gemeente Rotterdam hebben ISPT, Deltalinqs en QuoMare de veranderingen in de raffinagesector als gevolg van de energietransitie in kaart gebracht. Het belangrijkste doel van deze studie was om te onderzoeken hoe de overstap van fossiele grondstoffen naar hernieuwbare alternatieven in het Havenindustrieel Complex van Rotterdam (HIC) kan plaatsvinden, in de wetenschap dat er weinig ruimte beschikbaar is. De belangrijkste aanbeveling? Verschuif de focus van kortetermijndoelen (2030) naar langetermijndoelen (2050 en verder).