Toekomstbestendige zorg

Op 26 april verschenen de CBS cijfers voor de jeugdhulp over 2022. Hieruit valt op te maken dat ongeveer tien procent van de jongeren in Nederland jeugdhulp ontvangt, een stijging van 2,2 procent ten opzichte van het jaar daarvoor. In totaal gaat 94 procent van de jeugdhulp naar ‘lichte gevallen’. Wat zegt dat over de organisatie van de jeugdhulp in Nederland?

Iedereen moet aan het verkennend gesprek (VkG)! Het succes van het concept blijkt uit de recent verworven betalingstitel van dit ggz intakegesprek. Dit is een zege maar eigenlijk een ramp. De financiering van experimenteerruimte was noodzakelijk geworden, maar de standaardisatie komt te vroeg. Op verschillende plaatsen zijn immers groepen mensen nog steeds bezig met de analyse hoe een VkG in de praktijk kan bijdragen aan duurzame zorg. En nu wordt het gestandaardiseerd en in beton vastgelegd. Innovatie wordt gefnuikt vóór de mogelijkheden uitputtend verkend waren.

Het fixen van de ggz: Een uitdaging voor iedereen. De geestelijke gezondheidszorg (ggz) staat momenteel voor enorme uitdagingen. Toenemende wachtlijsten en een verslechterende mentale gezondheid, vooral onder jongeren, zijn slechts enkele van de problemen waarmee de sector worstelt. Mensen met ernstige psychische problemen ervaren vaak onveiligheid, en degenen die intensieve zorg nodig hebben, vinden moeilijk toegang tot de juiste behandelingen. Deze problematiek vraagt om een diepgaande heroverweging van hoe wij de ggz inrichten en besturen.

Uit het rapport van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd blijkt dat de zorg voor kinderen met zeer complexe psychiatrische problemen op de ZIKOS-afdelingen tekortschiet. Professionals, aanbieders, gemeenten en het rijk concluderen daarom dat deze afdelingen definitief gesloten moeten worden.

Vanaf 2025 wordt het ‘verkennend gesprek’ vergoed uit het basispakket van de zorgverzekering voor mensen met psychische klachten die ook andere problemen hebben, zoals schulden of eenzaamheid. Dit concludeert Zorginstituut Nederland in een standpunt. Bij twijfel over de aanpak van psychische klachten, kan de huisarts met een verkennend gesprek vroegtijdig de hulp inroepen van experts uit de geestelijke gezondheidszorg (ggz), het sociaal domein en ervaringsdeskundigen. De verwachting is dat cliënten zo eerder op de juiste plek geholpen worden en dat de wachtlijsten in de ggz verminderen.

AI is niet meer weg te denken in ons dagelijks leven en ook in de zorg wordt steeds meer gebruik gemaakt van AI. In deze factsheet schetsen we op hoofdlijnen waar zorgaanbieders op moeten letten bij de aanschaf en het gebruik van AI vanuit gezondheidsrechtelijk perspectief. Ook geven we tips en aanbevelingen over goed gebruik.

Het kabinet trekt de komende jaren €108 miljoen uit voor de transformatie van processen in de zorg- en welzijnssector naar digitale of hybride processen. Voorbeelden hiervan zijn beeldzorg en het automatisch aanreiken van medicatie met een medicijndispenser. Minister Helder biedt hiertoe vandaag de Stimuleringsregeling Technologie in Ondersteuning en Zorg (STOZ) ter publicatie aan. De eerste aanvraagperiode loopt van 14 mei tot 20 december 2024. In 2025 wordt de regeling nogmaals opengesteld. De bijbehorende projecten kunnen daarna nog 3 jaar worden voortgezet.

De VNG, ZN en het ministerie van VWS maakten in 2020 afspraken over de bekostiging in de Zvw van de zogeheten consultatiefunctie voor mensen met psychische problematiek. De afgelopen jaren is gewerkt aan de technische uitwerking en vanaf deze maand is de langverwachte betaaltitel een feit.

Het jeugdzorgsysteem in Nederland staat al tijden onder druk, waardoor kinderen en jongeren met onder andere mentale gezondheidsproblemen vaak erg lang moeten wachten op passende hulp. Nieuw promotieonderzoek van drs. Mariëlle Blanken (Tilburg University) legt knelpunten in het huidige systeem bloot en laat zien wat er nodig is voor een toekomstbestendig jeugdzorgsysteem: “Gemeenten moeten netwerksamenwerking serieus nemen en actief sturen op het samenspel van relaties tussen organisaties in het jeugddomein. Dit vraagt om stevig leiderschap.”