Water

Op Prinsjesdag, heeft minister Madlener van Infrastructuur en Waterstaat namens het kabinet het Deltaprogramma 2025 aangeboden aan de Eerste en Tweede Kamer. Uit dit Deltaprogramma blijkt dat klimaatverandering tot steeds meer knelpunten leidt in ons land. De hoofdboodschap is: we moeten anders omgaan met te veel en te weinig water. De oplossingen hiervoor moeten we ook zoeken in hoe we de ruimte gebruiken en inrichten. Dat moet meer aansluiten bij wat het water- en bodemsysteem aankan.

Nederland wordt veelal gezien als gidsland op het gebied van water. Tegelijkertijd geven recente rapporten aan dat ons watersysteem afgelopen jaren onder druk is komen te staan. Bovendien zullen de wateropgaven waar Nederland voor staat komende jaren waarschijnlijk toenemen. In deze blog besteden wij aandacht aan recente waterrapporten om zo meer context te schetsen, los van de juridische wateraspecten waar wij eerder over blogden, over de waterkwaliteit in Nederland.

In deze bijdrage gaan wij in op een arrest van het Hof van Justitie van de Europese Unie (HvJ EU) van 25 april 2024 over de vraag of een aantal verplichtingen van de Kaderrichtlijn Water (KRW) ook gelden voor kleine meren. Eerst gaan wij in op de aanleiding van het arrest en het inhoudelijke oordeel van het HvJ EU over de verhouding tussen de verplichtingen van de KRW en kleinere meren. Tot slot besteden wij aandacht aan de aanpak voor kleinere wateren in Nederland gevolgd door een conclusie.

De eerste DPRA-cyclus loopt op zijn eind. De tweede DPRA-cyclus start in 2025 en volgt op de nieuwe KNMI-klimaatscenario's van 2023 en de uitvoering van de bovenregionale stresstesten voor wateroverlast en overstromingen. Dat maakt dat het nu een goed moment is om de balans op te maken: in deze serie van twee blogs reflecteren we, én kijken we vooruit op de samenwerking in de DPRA-werkregio’s: welke successen zijn in de werkregio’s geboekt? Wat zijn de uitdagingen? Op welke manier kunnen we de samenwerking in de werkregio (nog) effectiever inrichten?

De Nederlandse ruimtelijke ordening moet op de schop: het ruimtegebruik moet in de toekomst dynamisch kunnen worden aangepast. Want niet alles kan overal, en niet alles kan voor altijd. Dat stelt de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur in een nieuw advies over ruimtelijke ordening in een veranderend klimaat.

Hoe kunnen we in de toekomst de zoetwatervraag faciliteren? En hoe voorkomen we dat energienetwerken worden aangelegd naar plekken en industrieën waarvan de levensduur beperkt is? Op verzoek van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) identificeert het College van Rijksbouwmeester en Rijksadviseurs (CRa), in reflectie op de provinciale ruimtelijke voorstellen, zeven thema’s die vragen om een radicale koerswijziging.

Technisch is het mogelijk om Nederland te beschermen tegen een zeespiegelstijging tot aan 3 meter. In het slechtste scenario bereiken we die stijging iets na 2100. In het beste scenario wordt die stijging in 2300 nog niet gehaald. Het stijgende zeewater dringt nu al in toenemende mate het binnenland in, wat de beschikbaarheid van zoet water onder druk zet. Daarop moet Nederland zich voorbereiden.

Op dinsdag 1 oktober nam de Tweede Kamer een aantal voor de waterschappen relevante moties aan rondom stikstof. Deze werden ingediend tijdens een tweeminutendebat: een plenaire voortzetting van een commissiedebat.

Op dinsdag 24 september was het jaarlijkse commissiedebat Water in de Tweede Kamer. Alle aanwezige partijen, behalve de PVV, spraken hun zorgen uit over de waterkwaliteit in Nederland. Daarnaast leken NSC en VVD de sturende rol van water en bodem in ruimtelijke plannen te willen afzwakken. Verschillende partijen willen extra geld voor het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP). Een samenvatting van de hoofdpunten.