Leergang Klimaatadaptatie
Het wetenschappelijk bewijs is ondubbelzinnig: klimaatverandering is een bedreiging voor het menselijk welzijn en de gezondheid van onze planeet. De kans op hittestress, droogte, overstromingen en natuurbranden neemt snel toe. Aan gemeenten de taak om klimaatadaptatie een effectieve plek in het beleid te geven en zo de gevolgen van klimaatverandering voor de gemeente te beperken.
In deze leergang ga je samen met collega’s uit verschillende afdelingen en disciplines en key-players uit je eigen gemeente die al actief zijn met klimaatadaptatie en ook bijdragen leveren aan deze leergang, het klimaatadaptatie vraagstuk bekijken. Onder begeleiding van docenten Floris Boogaard of Cees-Anton van den Dool, beiden expert op het gebied van klimaatadaptatie, komen jullie zo tot een multifunctionele, groenblauwe aanpak voor klimaatadaptatie voor de gemeente.
Voor wie is deze leergang?
Gemeenten die actief aan de slag willen gaan met klimaatadaptatie.
Opzet programma
Het leertraject gaat in essentie over: hoe pak je klimaatadaptatie aan? Waar begin je en hoe doe je dat in de praktijk samen met je collega’s?
Het programma is een mix van theorie, praktijkexcursies en samen aan de slag gaan met de groepsopdrachten.
Programma
Hieronder is een basisprogramma weergegeven. In nauw overleg met de gemeente worden de te bespreken thema’s nader bepaald, evenals de excursies en de inhoud van de groepsopdrachten. Dit hangt deels af wie de doelgroepen zijn van de leergang.
Inzicht in klimaatverandering en beleid
- Introductie programma en uitleg
- Wat is klimaatverandering en wat zijn de gevolgen?
- Beleid klimaatadaptatie
Analyse en risicokaarten
- Hoe kun je klimaatverandering analyseren?
- Uitleg stresstesten
- Risicokaart toelichten
- Maatlat klimaatadaptatie
Ambities formuleren en beleid implementeren
- Ambities formuleren
- Beleid en richtlijnen
Uitleg groepsopdracht
- Toelichting groepsopdracht, projectgebied en excursies
- Indeling groepjes
- Uitleg startpunt excursie van de dag
Excursie 1: Door een klimaatadaptieve bril kijken
In jouw projectgroep ga je een bepaald gebied in. Het doel is om te leren kijken naar de huidige situatie en wat voor rol klimaatadaptie hierin speelt. Na afloop ben je beter in staat om jouw eigen projectgebied te beoordelen en te onderzoeken wat daar aan klimaatadaptie gedaan kan worden.
Groepsopdracht 1
Wat kun je op basis van wat je in de ochtend en tijdens de excursie hebt gehoord en gezien nu al zien qua klimaatproblematiek in de caselocatie?
Wrap up en openstaande vragen
Wat is regenwateroverlast en overstromingsrisico?
- Uitleg van de effecten regenwateroverlast en de te nemen stappen
- Integraal denken
- (Inter)nationale inspirerende voorbeelden
- Oplossingen en aandachtspunten beheer en onderhoud
- Stakeholders
- Praktische toepassing stresstesten
Hitte & Droogte
- Relevantie, doelen en eisen, ontwerpopgave op hoofdlijnen
- Per thema een korte uitleg van de mogelijke ambities
- Welk beleid en richtlijnen zijn er al?
- Circulaire gedachtevorming en de effecten op de lange termijn (mitigatie)
- Kosten en baten van duurzame innovatie / total cost of ownership
- Stakeholders
- Inter/nationale inspirerende voorbeelden
- Oplossingen en aandachtspunten beheer en onderhoud
Excursie 2: Wateroverlast en overstromingsrisico
We bezoeken een locatie waar een oplossing voor wateroverlast is gevonden. Wat weten we van de omgeving waar dit is geïmplementeerd? Wat weten we van het effect, welke alternatieven waren er?
Werken aan groepsopdracht 2
- Wat zijn de kwetsbaarheden in het projectgebied? Inventariseer dit aan de hand van de verschillende middelen (klimaateffectatlas, maatlat, dashboard, etc.)
- Geef een doorkijkje naar mogelijke maatregelen
Maatregelen en ontwerp voor integraal klimaatadaptief ontwerp
- Type maatregelen
- Inzicht in werking maatregelen
- Ontwerp en dimensionering van maatregelen
- Inspireren en concretiseren – water stopt niet bij grenzen
Integrale aanpak (met Klimaattoets)
- Hoe bereik je iedereen binnen de gemeente?
- Klimaatadaptatie in het omgevingsplan
- Samenwerking met de waternetten
- Stakeholders
Excursie 3: Fietstocht op zoek naar droogte/hitte met hittesensoren
Dit vindt plaats door middel van een fietstocht langs verschillende plekken. Je krijgt uitleg over gevoelstemperatuur versus ‘echte’ temperatuur. Wat is de invloed van schaduw? En wat is het hitte-eilandeffect?
Groepsopdracht 3
- Gebruik de klimaattoets
- Bepalen of de gevonden maatregelen integraal in te passen zijn.
- Visualiseren, hoe ziet dit eruit in een gekozen straat/plein in het projectgebied.
- Wat zijn de kosten en baten?
- Welke stakeholders?
Presentatie groepsopdrachten
- Elke groep presenteert 10/15 minuten
Reflectie vanuit groep en cursusleider
- Lessons learned
- Gezamenlijke discussie
- Welke vervolgstappen kun je nu nemen?
- Verkiezing beste presentatie
Highlights
Praktische informatie
Docenten
Professor dr.ir. Floris Boogaard, senior researcher bij het Urban Land & Water Management team van Deltares
Met meer dan 25 jaar ervaring in consultancy, onderzoek en management op het gebied van klimaatadaptatie streeft hij ernaar om steden weerbaar te maken tegen klimaatverandering. Zijn onderzoek richt zich op klimaatadaptatie en het optimaliseren van het lange termijn rendement van stedelijke natuuroplossingen. Floris won de nationale klimaatadaptatieprijs in 2014 en werd genomineerd als ingenieur van het jaar (2011) en professor van het jaar (2021). Ook lanceerde hij instrumenten zoals www.climatescan.org en www.climatecafe.nl om klimaatadaptatie te versnellen.
Cees-Anton van den Dool, strategisch adviseur bij Nelen-Schuurmans.
Cees-Anton is strategisch adviseur watermanagement en heeft ruime ervaring in het adviseren van gemeenten, waterschappen en ontwikkelaars. Hij heeft als programmamanager klimaatadaptatie producten ontwikkeld om de gevolgen van klimaatverandering in kaart te brengen (o.a. klimaatatlas.net). Daarnaast heeft hij strategieën bedacht en uitgewerkt om met meerdere partijen stedelijk gebied klimaatbestendig te maken.
Programma
Hieronder is een basisprogramma weergegeven. In nauw overleg met de gemeente worden de te bespreken thema’s nader bepaald, evenals de excursies en de inhoud van de groepsopdrachten. Dit hangt deels af wie de doelgroepen zijn van de leergang.
Dag 1: Klimaatadaptatie, begrippen, achtergrond en analyse
Inzicht in klimaatverandering en beleid
- Introductie programma en uitleg
- Wat is klimaatverandering en wat zijn de gevolgen?
- Beleid klimaatadaptatie
Analyse en risicokaarten
- Hoe kun je klimaatverandering analyseren?
- Uitleg stresstesten
- Risicokaart toelichten
- Maatlat klimaatadaptatie
Ambities formuleren en beleid implementeren
- Ambities formuleren
- Beleid en richtlijnen
Uitleg groepsopdracht
- Toelichting groepsopdracht, projectgebied en excursies
- Indeling groepjes
- Uitleg startpunt excursie van de dag
Excursie 1: Door een klimaatadaptieve bril kijken
In jouw projectgroep ga je een bepaald gebied in. Het doel is om te leren kijken naar de huidige situatie en wat voor rol klimaatadaptie hierin speelt. Na afloop ben je beter in staat om jouw eigen projectgebied te beoordelen en te onderzoeken wat daar aan klimaatadaptie gedaan kan worden.
Groepsopdracht 1
Wat kun je op basis van wat je in de ochtend en tijdens de excursie hebt gehoord en gezien nu al zien qua klimaatproblematiek in de caselocatie?
Dag 2: Thema’s
Wrap up en openstaande vragen
Wat is regenwateroverlast en overstromingsrisico?
- Uitleg van de effecten regenwateroverlast en de te nemen stappen
- Integraal denken
- (Inter)nationale inspirerende voorbeelden
- Oplossingen en aandachtspunten beheer en onderhoud
- Stakeholders
- Praktische toepassing stresstesten
Hitte & Droogte
- Relevantie, doelen en eisen, ontwerpopgave op hoofdlijnen
- Per thema een korte uitleg van de mogelijke ambities
- Welk beleid en richtlijnen zijn er al?
- Circulaire gedachtevorming en de effecten op de lange termijn (mitigatie)
- Kosten en baten van duurzame innovatie / total cost of ownership
- Stakeholders
- Inter/nationale inspirerende voorbeelden
- Oplossingen en aandachtspunten beheer en onderhoud
Excursie 2: Wateroverlast en overstromingsrisico
We bezoeken een locatie waar een oplossing voor wateroverlast is gevonden. Wat weten we van de omgeving waar dit is geïmplementeerd? Wat weten we van het effect, welke alternatieven waren er?
Werken aan groepsopdracht 2
- Wat zijn de kwetsbaarheden in het projectgebied? Inventariseer dit aan de hand van de verschillende middelen (klimaateffectatlas, maatlat, dashboard, etc.)
- Geef een doorkijkje naar mogelijke maatregelen
Wrap up en openstaande vragen
Maatregelen en ontwerp voor integraal klimaatadaptief ontwerp
- Type maatregelen
- Inzicht in werking maatregelen
- Ontwerp en dimensionering van maatregelen
- Inspireren en concretiseren – water stopt niet bij grenzen
Integrale aanpak (met Klimaattoets)
- Hoe bereik je iedereen binnen de gemeente?
- Klimaatadaptatie in het omgevingsplan
- Samenwerking met de waternetten
- Stakeholders
Excursie 3: Fietstocht op zoek naar droogte/hitte met hittesensoren
Dit vindt plaats door middel van een fietstocht langs verschillende plekken. Je krijgt uitleg over gevoelstemperatuur versus ‘echte’ temperatuur. Wat is de invloed van schaduw? En wat is het hitte-eilandeffect?
Groepsopdracht 3
- Gebruik de klimaattoets
- Bepalen of de gevonden maatregelen integraal in te passen zijn
- Visualiseren, hoe ziet dit eruit in een gekozen straat/plein in het projectgebied
- Wat zijn de kosten en baten?
- Welke stakeholders?
Presentatie groepsopdrachten
- Elke groep presenteert 10/15 minuten
Reflectie vanuit groep en cursusleider
- Lessons learned
- Gezamenlijke discussie
- Welke vervolgstappen kun je nu nemen?
- Verkiezing beste presentatie
Docenten
Professor dr.ir. Floris Boogaard, senior researcher bij het Urban Land & Water Management team van Deltares
Met meer dan 25 jaar ervaring in consultancy, onderzoek en management op het gebied van klimaatadaptatie streeft hij ernaar om steden weerbaar te maken tegen klimaatverandering. Zijn onderzoek richt zich op klimaatadaptatie en het optimaliseren van het lange termijn rendement van stedelijke natuuroplossingen. Floris won de nationale klimaatadaptatieprijs in 2014 en werd genomineerd als ingenieur van het jaar (2011) en professor van het jaar (2021). Ook lanceerde hij instrumenten zoals www.climatescan.org en www.climatecafe.nl om klimaatadaptatie te versnellen.
Cees-Anton van den Dool, strategisch adviseur bij Nelen-Schuurmans.
Cees-Anton is strategisch adviseur watermanagement en heeft ruime ervaring in het adviseren van gemeenten, waterschappen en ontwikkelaars. Hij heeft als programmamanager klimaatadaptatie producten ontwikkeld om de gevolgen van klimaatverandering in kaart te brengen (o.a. klimaatatlas.net). Daarnaast heeft hij strategieën bedacht en uitgewerkt om met meerdere partijen stedelijk gebied klimaatbestendig te maken.
Vragen?
Crescens Akkermans
Contact
"*" geeft vereiste velden aan
Dit formulier is beveiligd met reCAPTCHA. Het privacybeleid(opent in nieuw tabblad) en de servicevoorwaarden(opent in nieuw tabblad) van Google zijn van toepassing.