18 december 2024

Arbeidsmarkttransitie

Brede welvaart

Bestaanszekerheid

Op dit moment ervaren veel mensen onzekerheid over hun werk en inkomen. Ze hebben onvoldoende grip op hun werk, bijvoorbeeld als het gaat om werktijden, inkomenszekerheid en talentontwikkeling. En dat terwijl deze tijd veel aanpassingsvermogen vraagt. De komende jaren zullen in veel sectoren bestaande banen verdwijnen en juist nieuwe verschijnen. De banen die blijven, zullen in veel gevallen van karakter veranderen. Ook daarom moeten we investeren in waardig werk. En daarin hebben zowel werknemers als werkgevers en de overheid iets in te doen.

Voor werkenden is het van belang om zich hun hele leven te blijven ontwikkelen. Dat is nodig om grip te houden op het werk. Het is ook van belang voor de arbeidsproductiviteit, de bedrijfsontwikkeling en het verdienvermogen. Het is belangrijk dat mensen zich kunnen aanpassen aan ontwikkelingen in de economie en op de arbeidsmarkt. Dat vraagt een proactieve houding. Als je pas in actie komt wanneer je huidige werk in de gevarenzone belandt, ben je te laat. Voorwaarde is dat mensen hun leven lang een beroep kunnen doen op publiek bekostigd onderwijs. Al kan dat leren en ontwikkelen ook informeel: op de werkvloer of in een combinatie van werken en leren.

Voor ondernemers is het essentieel om te investeren in een activerende, inclusieve arbeidsmarkt. Niet alleen omdat zij daar zelf profijt van hebben, maar ook omdat zij bijdragen aan een groter belang: zorgen dat alle mensen kunnen meekomen en zo bevorderen dat mensen ook een volgende baan kunnen vinden. Als alle werkgevers dat doen, heeft iedereen daar baat bij. Door medewerkers ontwikkelingskansen te bieden, dragen werkgevers bij aan een bredewelvaartseconomie met goede, zekere banen en minder ongelijkheid.

Voor de overheid is er de taak om te bevorderen dat transities rechtvaardig verlopen. De overheid kan de veranderingen die noodzakelijk zijn om tot waardig werk te komen, ondersteunen met regelgeving en stimuleren met subsidies en belastingen. Denk aan nieuwe rechten en plichten rond hybride werken, een leven lang ontwikkelen en ondersteuning bij mantelzorg. De overheid heeft ook de taak om de sociale dialoog aan te jagen. Bijvoorbeeld over vragen als welke sociale bescherming bij de arbeidsmarkt van de toekomst hoort en hoe recht kan worden gedaan aan groepen in kwetsbare posities.

De veranderingen die gaande zijn, bieden kansen, maar ook risico’s. Hoe kunnen we de autonomie van werkenden versterken, de kwaliteit van werk verbeteren en de arbeidsmarkt inclusiever maken? Hoe kunnen we op verantwoorde wijze met arbeidsmarktkrapte en arbeidsmigratie omgaan? Hoe komen we tot technologische en sociale innovaties en versterking van de arbeidsproductiviteit?

Deze uitdagingen vragen gezamenlijke actie, zelfs een gezamenlijk commitment. Alleen samen kunnen we de concurrentiekracht van bedrijven en het verdienvermogen van Nederland versterken. En vooral: een sterke en duurzame bredewelvaartseconomie opbouwen waarin de welvaart eerlijk wordt verdeeld en alle werk waardig werk is.

Over de auteurs

  • Kim Putters

    prof. dr. Kim Putters is voorzitter van de Sociaal-Economische Raad: "Kim Putters was van 2013 tot 2022 directeur van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP). In die rol gaf hij leiding aan het SCP en adviseerde hij kabinet en parlement over de maatschappelijke vraagstukken van deze tijd, en duidde hij deze voor de bredere samenleving. Daarnaast is hij per 16 september 2022 benoemd als universiteitshoogleraar ‘Brede Welvaart’ aan Tilburg University voor één dag in de week. Tot 1 september 2022 was hij hoogleraar Beleid en Sturing van de Zorg in de Veranderende Verzorgingsstaat bij Erasmus School of Health Policy & Management, van de Erasmus Universiteit Rotterdam. Van 2008 tot 2013 was hij daar ook hoogleraar Management van zorginstellingen. Hij promoveerde op vraagstukken van beleid en bestuur in een publiek-private omgeving, zoals de zorg. Hij verrichte onderzoek naar innovaties, maatschappelijk ondernemerschap, wijk- en buurtgericht werken, en het bredere sociaal domein. Kim Putters ontving in 2024 de Comeniusprijs vanwege zijn vermogen om helder te duiden wat er gaande is in de samenleving en perspectief te bieden. In 2022 heeft de Open Universiteit Kim Putters een eredoctoraat toegekend vanwege de aansprekende wijze waarop hij wetenschappelijk onderbouwd, complexe maatschappelijke kwesties toegankelijk maakt voor een breed publiek. Kim Putters is sinds 2019 bestuurslid van het Nationaal Comité 4 en 5 mei, vanaf januari 2017 kroonlid van de Sociaal-Economische Raad (SER) en sinds oktober 2016 vice-voorzitter in het bestuur van het Oranje Fonds. Daarnaast is hij lid van de Raad van Advies van de Nationale Jeugdraad en van de Raad van Toezicht van Museum Catharijneconvent. Ook neemt hij deel aan enkele curatoria van leerstoelen op het terrein van sociaal-economische en culturele kwesties aan de Nederlandse universiteiten, en de Scientific Committee van de European Health Management Association. Als SCP-directeur was hij ook adviserend lid van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid en lid van het curatorium van de Vereniging Nederlandse Gemeenten. Van 2003 tot 2013 was Putters lid van de Eerste Kamer en vanaf 2011 ook als Eerste Ondervoorzitter. Hij was tevens vice-fractievoorzitter van de PvdA-fractie in de Senaat. Van 2011 tot 2013 was hij eveneens voorzitter van de Nederlandse Eerste en Tweede Kamerleden in de Interparlementaire Unie (IPU). In de gemeente Hardinxveld-Giessendam was hij tussen 2002 tot 2012 gemeenteraadslid, fractievoorzitter en formateur. " Fotografie gemaakt door Jerry Lampen. sinds april 2022

Gerelateerd nieuws

Spreken werknemers zich uit over seksisme en diversiteitsbeleid op het werk?

Seksisme op het werk neemt vele vormen aan, van subtiele opmerkingen tot regelrechte intimidatie. Het bestaan van seksistisch gedrag kan een verklaring zijn waarom vrouwen uit door mannen gedomineerde bedrijfstakken stappen. Om deze situatie aan te pakken, maken bedrijven gebruik van diversiteits-, gelijkheids- en inclusiebeleid (DEI: Diversity, Equity, and Inclusion) om de gedragsproblemen aan te pakken. Dit is om ervoor te zorgen dat mensen met verschillende achtergronden zich op hun gemak voelen en erbij betrokken worden.

Zorg & Sociaal

Het raakt alle gezinsleden: hoe seksueel misbruik tussen broers en zussen door kan werken in de familie

Seksueel misbruik tussen broers en zussen kan ook na jaren nog grote impact hebben op de familierelaties. Dat blijkt uit onderzoek van Sheila van Berkel, Iva Bicanic en Anja van der Voort, die slachtoffers met elkaar in gesprek brachten over hun ervaringen. ‘Ouders ontkenden of minimaliseerden het misbruik vaak.’

Zorg & Sociaal

Nu is het moment voor ziekenhuizen (en andere zorgaanbieders) om een eigen zorgverzekeraar op te richten

Betere zorg, minder onnodige behandelingen en een lagere premie. Gezondheidswetenschappers Erik Schut en Wynand van de Ven vertellen dat dit allemaal mogelijk is als zorgaanbieders zelf een zorgverzekeraar oprichten. "Nú is het moment om hiermee te starten. Het heeft voordelen voor de patiënt en de arts."

Zorg & Sociaal

Hoe doorbreek je geweld in gezinnen?

Majone Steketee blikt terug op veertig jaar onderzoek naar huiselijk geweld: ‘Ik wil onze kennis stapelen,’ zegt professor dr. Majone Steketee. Onlangs trad ze terug als wetenschappelijk directeur, ze gaat verder als wetenschappelijk adviseur en blijft bijzonder hoogleraar aan de Erasmus Universiteit te Rotterdam. Hoe blikt ze terug op veertig jaar onderzoek naar probleemgezinnen, kindermishandeling en huiselijk geweld?

Zorg & Sociaal

Meer nieuws