VNG

3 februari 2025

Regie op data

Gemeenten

Betrouwbare en actuele data

Walter van Dijk, wethouder van de gemeente Zeist: 'Het maken van beleid, het nemen van besluiten en het verlenen van overheidsdiensten vraagt in toenemende mate om betrouwbare en actuele data. De groeiende behoefte aan data betekent dat we steeds meer gegevens met elkaar uitwisselen. Als overheid en bestuurders dragen wij de verantwoordelijkheid om de veiligheid en privacy van onze inwoners te waarborgen. Het rijksbreed vaststellen van de FSC-standaard is een belangrijke stap voorwaarts in de aanpak van complexe maatschappelijke vraagstukken.'

Koppelingen binnen het datalandschap 

Overheden hebben gegevens nodig om hun taken te kunnen uitvoeren. Deze gegevens worden zowel binnen als buiten de eigen organisatie verzameld. Om gegevens tussen organisaties en systemen te kunnen uitwisselen, zijn de afgelopen jaren veel datakoppelingen gerealiseerd. De manier waarop deze koppelingen zijn gelegd, is onvoldoende schaalbaar.

Edward van Gelderen, werkzaam als product owner bij VNG Realisatie legt uit: 'Het aantal koppelingen binnen het datalandschap zal de komende jaren exponentieel gaan stijgen. De vorige standaard liet veel ruimte voor eigen interpretatie over, waardoor koppelingen sterk van elkaar verschillen. Dat is niet wenselijk en met het oog op de enorme groei onbeheersbaar. Om onszelf werk en problemen in de toekomst te besparen, is dit bij uitstek hét moment voor standaardisering.'

FSC-standaard biedt een oplossing

De FSC-standaard biedt hier een oplossing voor. Van Gelderen: 'Met FSC kan eenvoudig en beheersbaar worden aangesloten op verschillende databronnen, en omgekeerd kunnen verschillende bronnen beschikbaar worden gemaakt voor grote aantallen gebruikers. Ook kunnen gemaakte afspraken over de gegevensuitwisseling technisch worden afgedwongen, en is de uitwisseling volledig transparant. Dat maakt het uitwisselen van gegevens veilig en beheersbaar, óók wanneer het aantal gegevensbronnen én gebruikers toeneemt.'

Deze nieuwe standaard helpt de overheid (en organisaties daarbuiten) om effectiever samen te werken. De standaard is ontwikkeld in opdracht van de VNG en faciliteert de common ground-principes 'eenmalig vastleggen, meervoudig gebruiken' en de toepassing van API-standaarden voor gegevensuitwisseling.

Gerelateerd nieuws

Europese waakhond: ‘AI‑systemen bedreigen grondrechten, menselijk toezicht onvoldoende’

De Europese grondrechtenwaakhond FRA (European Union Agency for Fundamental Rights) waarschuwt in een vorige week verschenen rapport dat organisaties slecht zijn voorbereid op het beoordelen en beperken van grondrechtenrisico’s bij het gebruik van hoog‑risico‑AI. Volgens de FRA dreigt daardoor een kloof tussen de ambities van de AI Act en de dagelijkse praktijk bij ontwikkelaars en gebruikers van AI‑systemen in onder meer asiel, onderwijs, werk, politie en sociale zekerheid. Die kloof raakt direct aan de manier waarop mensen en AI in de samenleving samen optrekken: als de menselijke kant van die samenwerking – kennis, reflectie en kritisch vermogen – tekortschiet, verliest AI haar grond voor vertrouwen.

De cruciale rol van een veilige meldcultuur bij cybersecurity

Onlangs publiceerde de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) het Cybersecuritybeeld Nederland (CSBN) 2025. Het rapport schetst een digitale dreigingsomgeving die steeds complexer, diverser en onvoorspelbaarder wordt. Terwijl de dreiging groeit, ligt de verdediging in het versterken van de digitale basishygiëne. Organisatiecultuur speelt hierbij een belangrijke rol in hoe incidenten worden herkend en gemeld. Het CSBN 2025 maakt duidelijk dat digitale veiligheid geen puur technologisch vraagstuk is, maar afhankelijk is van hoe mensen binnen organisaties handelen. Transparency International Nederland (TI-NL) benadrukt daarom de cruciale rol van menselijk gedrag en een veilige meldcultuur bij effectieve cybersecurity.

AI en Auteursrecht: waarom een uitspraak uit München alles verandert

Op 11 november 2025 deed het Landesgericht München uitspraak in een zaak die de juridische wereld én de techsector op scherp zet: GEMA tegen OpenAI (zaaknummer 42 O 14139/24). Het ging om de vraag of het gebruik van auteursrechtelijk beschermde songteksten door generatieve AI-modellen zoals ChatGPT in strijd is met het auteursrecht. Het antwoord van de rechtbank? Ja. En dat is best baanbrekend.

Topbestuurders zien AI als oplossing voor klimaatambities, niet als bedreiging

Topbestuurders zien Kunstmatige Intelligentie (AI) als belangrijk hulpmiddel voor het behalen van klimaatdoelen. Dat blijkt uit een wereldwijd onderzoek van KPMG onder ruim 1.200 CEO’s en bestuursvoorzitters in twintig landen. De meeste ondervraagde topbestuurders (87 procent) geven aan dat AI-toepassingen bijdragen aan het realiseren van net-zero-doelen. Hoewel slechts 30 procent van de organisaties op korte termijn prioriteit geeft aan het verbeteren van het energieverbruik door AI, is 96 procent ervan overtuigd dat er in de toekomst voldoende duurzame energie beschikbaar zal zijn om aan de energievraag van AI te voldoen.
Meer nieuws