Kruip uit de tunnelvisie, kijk vanuit Europees perspectief

Dit is een artikel uit de nieuwste editie van PONT, vakblad energie en duurzaamheid. Deze editie gaat over de internationale context van de energietransitie. Wil je het blad vier keer per jaar gratis thuis ontvangen?  Schrijf je hier in.

Als er na de verkiezingen op enig moment weer een nieuw kabinet is, zal dat uit een ander vaatje moeten gaan tappen, vooral op het gebied van energie en klimaat. Want wat begon met de beste bedoelingen, is deze eeuw verworden tot een hardnekkige tunnelvisie: minder uitstoot als heilige graal, met beleid dat doet alsof de wereld ophoudt bij Oldenzaal, Vaals en Hazeldonk.

Ja, Nederland stoot 37 procent minder uit dan in 1990 – precies het EU-gemiddelde. En die EU, verantwoordelijk voor 6 procent van de wereldwijde emissies, loopt wereldwijd voorop in reduceren. Toch is dat geen reden voor een hoera. Een aanzienlijk deel van de daling is simpelweg verplaatst. Minister Sophie Hermans gaf eerder dit jaar toe dat de 6,6 Mton uitstootafname in de energie-intensieve industrie (2021-2024) vooral het gevolg is geweest van productiedaling.

En er zit meer scheef: hoge energieprijzen, bedrijven die geen aansluiting op het elektriciteitsnet krijgen en een groeiende afhankelijkheid van buitenlandse grondstoffen én energie. De eenzijdige focus op CO2 heeft er – mede, niet alleen – toe geleid dat we essentiële onderdelen die nodig zijn voor een florerende economie en een succesvolle transitie hebben laten versloffen, zoals ik in het boek Droomland: Het Nederlandse energie- en klimaatbeleid en wat ervan terechtkwam laat zien.

Wat nu nodig is, zijn een veel bredere blik en dito aanpak. Met niet alleen harde doelen en beleid voor uitstoot (die hebben we), maar ook ten behoeve van industriële ontwikkeling, grondstoffen en strategische weerbaarheid. En dat alles vanuit een Europees perspectief. Hoog tijd dus voor een omslag. Hoog tijd dat een nieuw kabinet uit de tunnel kruipt.

Dit artikel staat in PONT, vakblad energie en duurzaamheid (editie 2025-3). Ieder kwartaal duiken we met dit nieuwe magazine de diepte in, met interviews, verdiepingsartikelen en opinies van experts op het gebied van energie en duurzaamheid. En bovendien: je kunt het helemaal gratis in de bus ontvangen. Klik hier voor meer informatie of een kosteloos abonnement.