Kansen en risico’s van nieuwe technologieën

De digitale dreiging voor Nederland is ongekend en onverminderd groot. Daarvoor waarschuwde de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) in het rapport Cybersecuritybeeld Nederland 2023 (NCSB)(2). Het stuk stamt weliswaar uit juli 2023, maar de inhoud ervan is volgens de Cyber Security Raad nog steeds actueel en relevant.

Zo vertrouwen buitenlandse mogendheden steeds meer op cyberaanvallen om hun geopolitieke doeleinden te bereiken. Cybercriminelen ontdekken dat ze veel geld kunnen verdienen door kwetsbaarheden te misbruiken. En nieuwe technologieën zoals algoritmes en generatieve AI creëren kansen voor onze samenleving, zoals geautomatiseerde beveiliging, maar brengen ze ook risico’s met zich mee.

Zo worden digitale aanvallen op nog grotere schaal mogelijk en worden phishingcampagnes steeds realistischer en kansrijker. Michiel Steltman, directeur van stichting Digitale Infrastructuur Nederland, noemde kunstmatige intelligentie dan ook ‘een gouden troef’ (3) voor hackers en cybercriminelen.

CSR pleit voor strakke en centrale regie vanuit de overheid

De Cyber Security Raad vindt dan ook dat het nieuwe kabinet meer geld moet investeren om de Nederlandse Cybersecuritystrategie (NLCS) uit te voeren. Voor komend jaar is hiervoor naar schatting een bedrag van 200 miljoen euro nodig. In 2028 en daarna moet de overheid een bedrag van 550 miljoen euro reserveren.

“Ons land is één van de meest gedigitaliseerde landen en daardoor extra kwetsbaar. Dat geldt voor de gehele digitale infrastructuur, van de procesindustrie, waterkeringen, de energiesector en ziekenhuizen, tot het midden- en kleinbedrijf. De gespannen geopolitieke situatie brengt reële digitale dreigingen met zich mee en intussen neemt ook de cybercriminaliteit steeds verder toe”, zegt Theo Henrar, covoorzitter van de raad en voorzitter van ondernemersorganisatie FME. Hij pleit daarom voor een centrale regie vanuit de overheid om Nederland digitaal veilig te houden.

CSR-raadslid Lokke Moerel valt zijn collega bij. “Voor bedrijven staat cybersecurity inmiddels in de top drie van bedrijfsrisico’s. Ook het nieuwe kabinet moet onomwonden inzetten op meer digitale veiligheid.” De kosten die daarmee gemoeid gaan, zijn in zijn ogen onvermijdelijk. Hij voorspelt dat de prijs van te weinig investeren in cybersecurity uiteindelijk vele malen hoger zal zijn.

CSR blij met komst van NIS2-richtlijn

De Cyber Security Raad benadrukt in de brief aan de informateur dat er de afgelopen jaren ook veel goede stappen zijn gezet om de digitale veiligheid van ons land te verbeteren. Als voorbeeld noemt ze de komst van nieuwe Europese regelgeving, waaronder de NIS2-richtlijn.

“NIS2 verplicht een groter aantal bedrijven hun digitale veiligheid op orde te hebben en incidenten te melden, inclusief verzwaard toezicht en bestuurlijke verantwoordelijkheid. Ook gaat de EU strenge eisen stellen aan de digitale veiligheid van producten en diensten uit alle EU-lidstaten.” Demissionair minister van Justitie en Veiligheid Dilan Yeşilgöz-Zegerius meldde onlangs aan de Tweede Kamer dat door de complexiteit van de wetgeving de implementatiedeadline van de NIS2-richtlijn niet gehaald gaat worden (4).

Moerel waarschuwt dat er op korte termijn meer maatregelen voor cyberrisicomanagement genomen moeten worden. “Deze verplicht een groter aantal bedrijven hun digitale veiligheid op orde te hebben en incidenten te melden, inclusief verzwaard toezicht en bestuurlijke verantwoordelijkheid. Ook gaat de EU strenge eisen stellen aan de digitale veiligheid van producten en diensten uit alle EU-lidstaten.” Moerel verwijst hiermee naar de Cyber Resilience Act (5). Die verplicht fabrikanten van smart devices onder meer om minimaal vijf jaar ondersteuning te bieden aan hun producten in de vorm van software- en beveiligingsupdates.

Tot slot doet de Cyber Security Raad een oproep aan de PVV, VVD, NSC en BBB om kritisch te kijken naar risico’s in de digitale infrastructuur, zoals bij het gebruik van cloudtechnologie. “Daarvoor moet Nederland eigen technische capaciteit opbouwen en de kennispositie op het gebied van cybersecurity versterken”, zo stelt de Raad.

(1) https://www.cybersecurityraad.nl/documenten/brieven/2024/02/05/brief-aan-de-informateur

(2) https://www.vpngids.nl/nieuws/nctv-verwacht-het-onverwachte/

(3) https://www.vpngids.nl/nieuws/kunstmatige-intelligentie-is-gouden-troef-voor-hackers/

(4) https://www.vpngids.nl/nieuws/nederland-gaat-deadline-voor-implementatie-nis2-en-cer-richtlijn-niet-halen/

(5) https://www.vpngids.nl/nieuws/europese-commissie-wil-iot-apparaten-met-slechte-beveiliging-weren/

Voor meer verdieping PONT | Data & Privacy , opent in nieuw tabblad

Gerelateerd nieuws

Politie handelt in strijd met de wet door gegevens niet te vernietigen

Volgens rapportage van Follow the Money bewaart de politie al jarenlang persoonlijke gegevens van burgers, zoals namen, adressen, en zelfs informatie over huisdieren, zonder deze ooit te verwijderen. Hoewel de wet voorschrijft dat deze data na verloop van tijd vernietigd moeten worden, weigert de politie dit te doen. Met het oog op mogelijke cold cases handelt de politie bewust in strijd met de regels, zo blijkt uit interne documenten die zijn opgevraagd door Follow the Money.

Data & Privacy

'Voor een eerlijke klimaattransitie is het recht cruciaal'

De accentverschuiving van klimaatmitigatie naar -adaptatie, het vooruitschuiven van klimaatmaatregelen, en het rechtssysteem zien als een vervelend obstakel. Het zijn ingrediënten van het nieuwe regeerprogramma waarover Margaretha Wewerinke-Singh zich zorgen maakt. Tijdens Springtij ging de universitair hoofddocent Duurzaamheidsrecht aan de UvA met PONT in gesprek over de rol van het recht in klimaatverandering, en over de verantwoordelijkheid van landen als Nederland in het aanjagen van eerlijke transities. “Op feiten gebaseerde rechtspraak werkt uiteindelijk verschonend voor het politieke proces.”

Klimaat

Hoe gaan bouwwerkzaamheden en flora en fauna samen?

Verduurzamingstrajecten, herstructureringsprojecten en zelfs groot onderhoud: steeds vaker lopen dit soort werkzaamheden vertraging op door onderzoek vanwege de Flora- en Faunawet. Hoe kun je toch bouwen, verduurzamen en onderhoud plegen zonder schade toe te brengen aan de natuur? Woningcorporatie Woonopmaat zocht samen met de gemeente Heemskerk naar een oplossing.

Omgeving

Overheid en bedrijfsleven versterken samenwerking tegen criminele inmenging

De Nederlandse overheid en het bedrijfsleven versterken hun samenwerking in de strijd tegen criminaliteit, met name gericht op het tegengaan van ondermijning. Dit blijkt uit een recent overleg van het Nationaal Platform Criminaliteitsbeheersing, waar minister van Justitie en Veiligheid David van Weel en Jacco Vonhof, voorzitter van MKB-Nederland, afspraken maakten over het intensiveren van de samenwerking.