Kansen en risico’s van nieuwe technologieën

De digitale dreiging voor Nederland is ongekend en onverminderd groot. Daarvoor waarschuwde de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) in het rapport Cybersecuritybeeld Nederland 2023 (NCSB)(2). Het stuk stamt weliswaar uit juli 2023, maar de inhoud ervan is volgens de Cyber Security Raad nog steeds actueel en relevant.

Zo vertrouwen buitenlandse mogendheden steeds meer op cyberaanvallen om hun geopolitieke doeleinden te bereiken. Cybercriminelen ontdekken dat ze veel geld kunnen verdienen door kwetsbaarheden te misbruiken. En nieuwe technologieën zoals algoritmes en generatieve AI creëren kansen voor onze samenleving, zoals geautomatiseerde beveiliging, maar brengen ze ook risico’s met zich mee.

Zo worden digitale aanvallen op nog grotere schaal mogelijk en worden phishingcampagnes steeds realistischer en kansrijker. Michiel Steltman, directeur van stichting Digitale Infrastructuur Nederland, noemde kunstmatige intelligentie dan ook ‘een gouden troef’ (3) voor hackers en cybercriminelen.

CSR pleit voor strakke en centrale regie vanuit de overheid

De Cyber Security Raad vindt dan ook dat het nieuwe kabinet meer geld moet investeren om de Nederlandse Cybersecuritystrategie (NLCS) uit te voeren. Voor komend jaar is hiervoor naar schatting een bedrag van 200 miljoen euro nodig. In 2028 en daarna moet de overheid een bedrag van 550 miljoen euro reserveren.

“Ons land is één van de meest gedigitaliseerde landen en daardoor extra kwetsbaar. Dat geldt voor de gehele digitale infrastructuur, van de procesindustrie, waterkeringen, de energiesector en ziekenhuizen, tot het midden- en kleinbedrijf. De gespannen geopolitieke situatie brengt reële digitale dreigingen met zich mee en intussen neemt ook de cybercriminaliteit steeds verder toe”, zegt Theo Henrar, covoorzitter van de raad en voorzitter van ondernemersorganisatie FME. Hij pleit daarom voor een centrale regie vanuit de overheid om Nederland digitaal veilig te houden.

CSR-raadslid Lokke Moerel valt zijn collega bij. “Voor bedrijven staat cybersecurity inmiddels in de top drie van bedrijfsrisico’s. Ook het nieuwe kabinet moet onomwonden inzetten op meer digitale veiligheid.” De kosten die daarmee gemoeid gaan, zijn in zijn ogen onvermijdelijk. Hij voorspelt dat de prijs van te weinig investeren in cybersecurity uiteindelijk vele malen hoger zal zijn.

CSR blij met komst van NIS2-richtlijn

De Cyber Security Raad benadrukt in de brief aan de informateur dat er de afgelopen jaren ook veel goede stappen zijn gezet om de digitale veiligheid van ons land te verbeteren. Als voorbeeld noemt ze de komst van nieuwe Europese regelgeving, waaronder de NIS2-richtlijn.

“NIS2 verplicht een groter aantal bedrijven hun digitale veiligheid op orde te hebben en incidenten te melden, inclusief verzwaard toezicht en bestuurlijke verantwoordelijkheid. Ook gaat de EU strenge eisen stellen aan de digitale veiligheid van producten en diensten uit alle EU-lidstaten.” Demissionair minister van Justitie en Veiligheid Dilan Yeşilgöz-Zegerius meldde onlangs aan de Tweede Kamer dat door de complexiteit van de wetgeving de implementatiedeadline van de NIS2-richtlijn niet gehaald gaat worden (4).

Moerel waarschuwt dat er op korte termijn meer maatregelen voor cyberrisicomanagement genomen moeten worden. “Deze verplicht een groter aantal bedrijven hun digitale veiligheid op orde te hebben en incidenten te melden, inclusief verzwaard toezicht en bestuurlijke verantwoordelijkheid. Ook gaat de EU strenge eisen stellen aan de digitale veiligheid van producten en diensten uit alle EU-lidstaten.” Moerel verwijst hiermee naar de Cyber Resilience Act (5). Die verplicht fabrikanten van smart devices onder meer om minimaal vijf jaar ondersteuning te bieden aan hun producten in de vorm van software- en beveiligingsupdates.

Tot slot doet de Cyber Security Raad een oproep aan de PVV, VVD, NSC en BBB om kritisch te kijken naar risico’s in de digitale infrastructuur, zoals bij het gebruik van cloudtechnologie. “Daarvoor moet Nederland eigen technische capaciteit opbouwen en de kennispositie op het gebied van cybersecurity versterken”, zo stelt de Raad.

(1) https://www.cybersecurityraad.nl/documenten/brieven/2024/02/05/brief-aan-de-informateur

(2) https://www.vpngids.nl/nieuws/nctv-verwacht-het-onverwachte/

(3) https://www.vpngids.nl/nieuws/kunstmatige-intelligentie-is-gouden-troef-voor-hackers/

(4) https://www.vpngids.nl/nieuws/nederland-gaat-deadline-voor-implementatie-nis2-en-cer-richtlijn-niet-halen/

(5) https://www.vpngids.nl/nieuws/europese-commissie-wil-iot-apparaten-met-slechte-beveiliging-weren/

Voor meer verdieping PONT | Data & Privacy , opent in nieuw tabblad

Gerelateerd nieuws

Wat betekent verzilting voor water, landbouw en natuur?

Steeds vaker dringt zout water ons land binnen, voor een deel als gevolg van klimaatverandering. Wat betekent dit voor het water- en bodemsysteem, voor de landbouw en de natuur? Om dit te onderzoeken, heeft het Rijk samen met STOWA een ambitieus programmaplan opgesteld: ‘Omgaan met zout in landbouw, natuur en waterbeheer’. Voor het jaar 2025 is 400.000 euro beschikbaar om een start te maken. Het doel is een meerjarig kennisprogramma met een budget van ongeveer 1 miljoen euro per jaar.

Omgeving

Industrie onmisbaar voor toekomst maar staat onder zware druk

De industrie in Nederland staat onder grote druk. De eerste massaontslagen zijn een feit, duurzame fabrieken worden gesloten of niet afgebouwd en steeds vaker vinden investeringen buiten Nederland plaats. Terwijl we nu en in de toekomst een duurzame industrie nodig hebben voor onze producten, welvaart en weerbaarheid. VNO-NCW roept de politiek dan ook op om er de komende jaren samen met de industrie voor te zorgen dat bedrijven hier behouden blijven. En om obstakels weg te halen zo dat bedrijven de investeringen voor de broodnodige transities kunnen doen. Samen kunnen we dit oplossen. Vandaag sprak de Tweede Kamer over verduurzaming van de industrie.

Klimaat

Zorg voor duurzame energie van eigen bodem, betaalbaar voor iedereen, in een schone economie

Wat moet het nieuwe kabinet als eerste doen voor de energietransitie en duurzaamheidsontwikkeling? We vroegen het aan Olof van der Gaag, voorzitter NVDE.

Klimaat

Persoonsgegevens of anonieme gegevens?

In een recente uitspraak van het Hof van Justitie van de Europese Unie (EDPS v GAR) is een belangrijke stap gezet in de discussie over pseudonieme, anonieme en persoonsgegevens. Het Hof bevestigt wat velen in het veld al langer betoogden: gepseudonimiseerde gegevens kunnen onder bepaalde omstandigheden wél persoonsgegevens zijn voor de verstrekker, maar géén persoonsgegevens zijn voor de ontvanger. De kwalificatie van gegevens hangt af van de concrete omstandigheden en de positie van de ontvanger. Deze benadering wordt ook wel aangeduid als de contextuele benadering en speelt een belangrijke rol bij de vraag: is de AVG van toepassing?

Data & Privacy