4 stappen

Het vermogen te herstellen van cyberincidenten is een voorwaarde om digitaal weerbaar te zijn. Maar herstel omvat meer dan back-ups. Weten wat je moet beschermen, welke middelen je daarvoor nodig hebt en hoe je je herstel uitvoert en oefent is noodzakelijk. Daarom is het goed om je voor te bereiden in vier stappen.

Stap 1: Weet wat je moet beschermen

Het is onmogelijk om je organisatie volledig te beschermen tegen elke vorm van uitval of dreiging . Het is daarom verstandig potentiële dreigingen en de effecten daarvan op je organisatie vroegtijdig te identificeren. Maak een bedrijfsimpactanalyse (BIA). Deze kun je downloaden (1) via de website van de Informatiebeveiligingsdienst.

Stap 2: Ontwikkel een herstelplan

Met de inzichten uit de BIA heb je de tools in handen om te bouwen aan het herstelplan. Een herstelplan is een document waar richtlijnen in staan die beschrijven hoe je na een cyberincident snel weer de werkzaamheden kunt hervatten. Het herstelplan is als het ware het draaiboek dat tijdens een cyberincident gebruikt wordt om effectief en snel te kunnen herstellen. Er staan onder andere rollen en verantwoordelijkheden, scenario’s en een back-up strategie in beschreven.

Stap 3: Oefen, test en train het herstel

Wanneer je alles op papier hebt gezet is het van belang om de plannen te oefenen en testen. Oefenen zorgt ervoor dat de mensen die het herstel uitvoeren ook leren hoe zij als team effectief kunnen optreden. Oefenen kan in diverse vormen. Denk aan een tabletop oefening (2), oefening met live herstel of meedoen aan de Overheidsbrede Cyberoefening. (3)

Stap 4: Leer van het incident

Cyberincidenten zijn leerzaam. Als het puin is geruimd, het incident verholpen is en de bedrijfsprocessen weer door kunnen, is het tijd om na te gaan welke lessen daaruit getrokken kunnen worden.

Het gehele basisboek (4) is te raadplegen via de website van het NCSC.

(1) https://www.informatiebeveiligingsdienst.nl/product/bedrijfsimpactanalyse-bia/

(2) https://www.informatiebeveiligingsdienst.nl/aanmeldformulier-table-top/

(3) https://www.weerbaredigitaleoverheid.nl/

(4) https://www.ncsc.nl/wat-kun-je-zelf-doen/weerbaarheid/herstellen/herstel-van-een-cyberincident

Gerelateerd nieuws

Code, chaos en controle: wat overheden van software kunnen leren

De software pionier Douglas McIlroy stelde: ‘De echte held van programmeren, is degene die negatieve code schrijft’, waar negatieve code wordt opgevat als regelreductie. Met steeds minder code dezelfde functionaliteit blijven leveren. Dat houdt systemen agile en sustainable. Datzelfde principe zou de overheid moeten omarmen: negatieve wetsregels — nieuwe wetten die meer wetsregels elimineren dan ze zelf toevoegen.

Bestuurders en de Cyberbeveiligingswet

In het tweede kwartaal van 2026 treedt naar verwachting de Cyberbeveiligingswet (“Cbw”) in werking. De Cbw heeft tot doel de cyberverplichtingen voor entiteiten in sectoren met maatschappelijk of economisch gewicht te versterken. Ook bevat de Cbw bepalingen over het toezicht, de handhaving en aanvullende verantwoordelijkheden voor bestuurders van zogeheten essentiële of belangrijke entiteiten.

Data & Privacy

Digitale duurzaamheid onder druk: AI en datagebruik vragen om bewuste keuzes

Digitale communicatie en opslag bieden enorme voordelen: van efficiënter samenwerken tot razendsnelle toegang tot informatie. Maar achter die gemakzucht schuilt een groeiend probleem: ons digitale leven verbruikt steeds meer energie. Niet alleen onze laptops en telefoons, maar ook de datacenters die al die informatie opslaan en verwerken, draaien op volle toeren.

NPD-monitor: partijen missen visie op uitvoerbaarheid beleid en publieke dienstverlening

Het Netwerk van Publieke Dienstverleners (NPD) concludeert in de nieuwste NPD-monitor dat veel politieke partijen in hun verkiezingsprogramma’s te weinig aandacht besteden aan de uitvoerbaarheid en eenvoud van beleid. Volgens het netwerk ontbreekt in tal van programma’s een samenhangende visie op hoe publieke organisaties beleid daadwerkelijk kunnen uitvoeren, en hoe regelgeving begrijpelijk blijft voor burgers.