“Onderwijs moet gelijke kansen bieden. Maar dat is nu niet zo. De kansenongelijkheid is gegroeid. Er is een groot lerarentekort, en er zijn grote lees- en schrijfachterstanden”, constateert Frank Wassenberg, nummer vier op de lijst van PvdD in zijn openingsstatement bij het debat, dat werd geleid door Floris Lazrak.

“Je moet het vak van leraar dus weer aantrekkelijk maken. Dat heeft niet met geld te maken, want de salarissen in het onderwijs zijn al veel gestegen. Wel is de werkdruk enorm hoog en is het lastig voor leraren om een vaste aanstelling te krijgen.” Volgens Wassenberg is het dus niet gek dat leraren eieren voor hun geld kiezen en een baan zoeken bij private bijlesbedrijven.

Dat het onderwijs onder grote druk staat, daar is Diederik Boomsma, nummer 21 op de lijst van NSC, het over eens. “Goed onderwijs en een goede opvoeding zijn de basis van een goede toekomst, van bestaanszekerheid. Het tekort aan leraren is extreem problematisch, en dit raakt de kwetsbaarste scholen het eerst. Kinderen gaan met taalachterstanden naar de middelbare school en een kwart van de leerlingen is functioneel analfabeet. Basale vaardigheden zoals lezen, schrijven, rekenen en redeneren moeten dus weer centraal komen te staan. En wie weet het beste hoe dat moet? De leraar.”

Wassenberg en Boomsma presenteren samen een lijst aan ingrepen om het vak van leraar weer aantrekkelijk te maken. De leraar moet meer regie krijgen over zijn lessen, vindt Wassenberg. Benadruk het vakmanschap, aldus Boomsma. “Met minder administratieve lasten. En we moeten af van de schaalvergroting en terug naar de kleinere schaal. Dat is ook de manier om kinderen die van huis uit minder meekrijgen, de beste kansen te bieden.” En beiden zijn het er over eens: bied leraren weer meer vaste contracten aan en maak een einde aan schijn-ZZP-constructies.







Bijlesbureaus


“Wat doet NSC aan de bijlesbureaus?”, wil Wassenberg van Boomsma weten. “Die staan te schreeuwen om leraren, die daar twee keer zoveel kunnen verdienen. Maar lang niet alle ouders kunnen die bijles betalen.”

Boomsma herkent het probleem, reageert hij. “Je zou willen dat school voldoende is voor het opdoen van alle basale vaardigheden. Bijleren moet kunnen maar moet niet de kern zijn. Biedt dus juist op de school zelf extra lessen aan voor kinderen van wie de ouders het niet kunnen betalen.”

Dat ouders die bijles wel kunnen betalen daar steeds meer voor kiezen, is volgens hem wel exemplarisch voor grotere problemen in het onderwijs. “Ik denk niet dat we te hoge eisen stellen aan kinderen, maar je moet je afvragen hoe dit komt. Dat veel kinderen enorme druk ervaren, en de resultaten tegelijkertijd dalen.” Het antwoord zit volgens hem in een steeds lagere kwaliteit van het onderwijs, maar ook in wat hij “geraffineerde vormen van afleiding” noemt. “Smartphones, sociale media, dat zet veel kinderen onder druk. Dus laat die thuis of in de kluis. Je moet in het onderwijs ruimte maken voor rust en regelmaat. In een klas, met de leraar.”







Lessen van KLM en Shell


Bij ‘de leraar in zijn kracht zetten’ hoort ook inperking van commerciële invloeden in het onderwijs, vindt Wassenberg. Die zijn volgens hem te groot. Hij spreekt over bedrijven als Shell en KLM die lespakketten aanbieden aan scholen, met onvolledige informatie over klimaatverandering. Door de tekorten en hoge werkdruk, nemen scholen die pakketten soms toch over.

Ook Boomsma is kritisch op ‘marktdenken in het onderwijs’. “Maar”, zegt hij ook, “die overbelasting van leraren komt juist door allerlei politieke wensen. Dat het onderwijs moet gaan opvoeden, bijvoorbeeld. Ik ben ook niet zo van de school die zegt dat KLM en Shell zo snel mogelijk kapot moeten. Als ze werken aan de energietransitie, kan je dat best in het onderwijs verwerken. Af en toe een gastles lijkt me niet dan niet zo gek.”




Tijdens deze verkiezingscampagne rond de Tweede Kamerverkiezingen organiseert PONT drie debatten over prangende actuele thema’s. Kijk de debatten hier. Onder leiding van moderator Floris Lazrak gaan zes kandidaat-Kamerleden in drie rondes met elkaar in debat. In de eerste ronde kruisen Mona Keijzer (BBB) en Songül Mutluer (GroenLinks/PvdA) de degens over de woningmarkt en huisvesting, in de tweede ronde debatteren Hans Vijlbrief (D66) en Don Ceder (CU) over financiële bestaanszekerheid en in de laatste ronde spreken Frank Wassenberg (PvdD) en Diederik Boomsma (NSC) over onderwijs, jeugdzorg en opvoeding.