“Klimaat staat voor ons nummer één in onze campagne,” zegt Hans Vijlbrief (D66) in het PONT-verkiezingsdebat tegenover Don Ceder (ChristenUnie). Het debat werd geleid door Floris Lazrak.

Over de noodzaak van klimaatmaatregelen zijn beide kandidaat-Kamerleden het wel eens. “Dat kan ook niet anders, als je de hitte ziet van deze zomer. We hebben te maken met een echte bestaanscrisis,” aldus Vijlbrief, die op dit moment ook nog demissionair staatssecretaris van Mijnbouw is. Maar Vijlbrief en Ceder verschillen duidelijk over het pad ernaartoe en hoe je omgaat met de achterblijvers.





Spanningsveld


Om klimaatverandering tegen te gaan, moeten we heel veel doen, zegt Vijlbrief. “Je moet zoveel mogelijk proberen om de lasten eerlijk te verdelen, zeker. Maar wij kijken toch vooral naar koopkracht en armoede als een totaalbeeld, en niet alleen op het gebied van energie en klimaat.”

Hij geeft het voorbeeld van het verlagen van accijnzen op benzine. “Daar was D66 niet voor. Zeker niet toen er ook nog eens uit het Nationaal Groeifonds werd gegraaid. Tuurlijk, het is fijn voor de bestaanszekerheid, goedkopere benzine, maar we kiezen toch voor het klimaat.” Vijlbrief spreekt van een dilemma, dat de komende jaren zal blijven terugkeren.

Ceder ziet dat ook en wil daar op zijn beurt iets tegenover stellen. “Er is inderdaad sprake van spanning. Verschillende gemeenschappen ervaren dat er kloven ontstaan.” De CU-politicus woont zelf in Amsterdam-Zuidoost, en ziet hoe bewoners worstelen met klimaatmaatregelen en wat het betekent voor hun portemonnee. Het kost hem moeite uit te leggen waarom de energietransitie zo belangrijk is, in tijden van hoge prijzen en flinke belastingdruk. “Mensen willen heus wel meedoen. Maar als je niet kan rondkomen en het einde van de maand niet haalt, dan zijn de klimaatdoelen wel héél ver weg in hun hoofd.”





Twee werelden samenbrengen


Het zijn volgens hem twee werelden die je bij elkaar moet brengen. “Als overheid moet je laten zien dat je naast de mensen staat. Bij de mensen met lagere inkomens hebben we dat te weinig gedaan.” Ceder is blij met de energietoeslag die het kabinet vorig jaar instelde toen de gasprijzen door het dak gingen. “Daar hebben we hard voor geknokt.” Maar, zegt Ceder, vergeet niet dat mensen met lagere inkomens ook vaak in slecht geïsoleerde huizen wonen: “Die mensen worden dubbel geraakt.”

Ceder wil leren van de gascrisis die door de Russische invasie in Oekraïne in alle hevigheid losbarstte en die prijzen torenhoog opstuwde. “We hebben als overheid echt veel geld moeten uitgeven. Als we hier vijftien jaar geleden mee bezig waren geweest, hadden we dit probleem niet. Laten we nu doorpakken zodat dit ons niet meer overkomt.”

Vijlbrief sluit zich daarbij aan. “Het weghalen van fossiele energie is ook gewoon nodig voor onze autonomie. Zo kunnen we niet doorgaan. Maar je moet wel zorgen voor draagvlak onder de bevolking.”



Tijdens deze verkiezingscampagne rond de Tweede Kamerverkiezingen organiseert PONT drie debatten over prangende actuele thema’s. Kijk de debatten hier. Onder leiding van moderator Floris Lazrak gaan zes kandidaat-Kamerleden in drie rondes met elkaar in debat. In de eerste ronde kruisen Mona Keijzer (BBB) en Songül Mutluer (GroenLinks/PvdA) de degens over de woningmarkt en huisvesting, in de tweede ronde debatteren Hans Vijlbrief (D66) en Don Ceder (CU) over financiële bestaanszekerheid en in de laatste ronde spreken Frank Wassenberg (PvdD) en Diederik Boomsma (NSC) over onderwijs, jeugdzorg en opvoeding.