Informatie

De leerroute Beleidsmedewerker ruimte helpt jou groeien tot een sleutelspeler in het ruimtelijk domein. Je leert hoe je complexe opgaven – van woningbouw en duurzaamheid tot mobiliteit en gezondheid – vertaalt naar praktisch en bestuurbaar beleid. Daarbij verdiep je je in de Omgevingswet en andere juridische kaders, maar ook in participatie, samenwerking en bestuurlijke communicatie. Het programma combineert kennis met inspirerende sessies, praktijkopdrachten en reflectie, zodat je direct kunt toepassen wat je leert. Zo ontwikkel je niet alleen inhoudelijke expertise, maar ook de vaardigheden om te verbinden, richting te geven en écht impact te maken op de leefomgeving van de toekomst.

Je kunt de gehele leerlijn doorlopen in drie jaar. De leerroute is opgebouwd uit zes blokken van zes maanden.

Inhoud

  • Blok 1 – Fundament van de ruimtelijke ordening
  • Blok 2 – Werken met het instrumentarium van de Omgevingswet
  • Blok 3 – Van beleid naar uitvoering in de fysieke leefomgeving
  • Blok 4 – Toepassen in beleid en praktijk
  • Blok 5 – Thematische verdieping en specialisatie
  • Blok 6 – Integratie en afronding

Resultaat

Na afronding kun je maatschappelijke, juridische en beleidsmatige aspecten van de ruimtelijke ordening analyseren en integreren, het instrumentarium van de Omgevingswet toepassen in complexe en veranderende contexten, en uitvoerings- en beleidsvoorstellen ontwikkelen die rekening houden met diverse belangen.  Je communiceert en reflecteert professioneel en draagt bij aan duurzame en integrale oplossingen in het ruimtelijk domein.

Hybride opzet

De Leerroutes zijn hybride ingericht: een doordachte mix van klassikale bijeenkomsten, online modules en zelfstudie die aansluit bij onze visie op leren. Zo profiteer je van inspirerende ontmoetingen met experts en collega’s, verdiep je je kennis flexibel in je eigen tempo en breng je het geleerde direct in praktijk. Deze afwisseling zorgt voor maximale leeropbrengst én maakt het programma goed te combineren met een drukke werkagenda.

Programma

De leerroute Beleidsmedewerker ruimte helpt jou groeien tot een sleutelspeler in het ruimtelijk domein. Je leert hoe je complexe opgaven – van woningbouw en duurzaamheid tot mobiliteit en gezondheid – vertaalt naar praktisch en bestuurbaar beleid. Daarbij verdiep je je in de Omgevingswet en andere juridische kaders, maar ook in participatie, samenwerking en bestuurlijke communicatie.

Tijdens de leerroute kun je kiezen uit de volgende specialisaties:

  • Woningbouw
  • Gezonde leefomgeving
  • Energie en ruimte
  • Start 1 maart 2026
  • Utrecht
  • 36 maanden
  • Geen voorkennis nodig
  • € 19.000,-
  • Vrijstelling mogelijk

Je ontwikkelt strategisch bewustzijn over ruimtelijke opgaven, legt het juridische en bestuurlijke fundament, en verkent de samenhang met beleidsvorming. Door praktijkervaring en reflectie scherp je je positie in het ruimtelijk domein aan.

1.1 Oriëntatie op ruimtelijke opgaven

  • Kick off
  • Hoe verdelen we de schaarse ruimte tussen concurrerende opgaven?
  • Waardepropositie en positionering in lokale/regionale ruimtelijke vraagstukken

1.2 Juridisch en bestuurlijk fundament

  • Hoofdlijnen Omgevingswet
  • Systematiek Omgevingsrecht
  • Algemene wet bestuursrecht
  • Bestuurlijke organisatie en Europese dimensie

1.3 Beleidsmatige oriëntatie

  • Introductie in de ruimtelijke ordening
  • Ruimtelijk ordeningsrecht
  • Werken met AI in beleid en uitvoering
  • Ruimtelijk beleid

1.4 Praktijkervaring en reflectie

  • Excursie Spoorzone Zwolle
  • Schrijf een position paper over je rol als partij in ruimtelijke opgaven
  • Wat neem je mee voor je eigen werkpraktijk

1.5 Toetsing

  • Online kennistoets

Je verdiept je in de werking van de Omgevingswet en leert hoe omgevingsvisie, omgevingsplan en milieuwetgeving samenkomen in integrale besluitvorming. Je past deze kennis toe in de context van actuele opgaven en leert werken vanuit een transitiegerichte aanpak.

2.1 Strategische start: van visie naar uitvoering

  • Werken met de omgevingsvisie
  • Rol en inhoud omgevingsvisie en visievorming
  • Opgavegericht werken aan transities

2.2 Milieuregelgeving en wetgeving – juridische verdieping

  • Omgevingsvergunning
  • Milieu in de omgevingswet
  • Natuurwetgeving & ecologisch onderzoek
  • Milieueffectrapportage
  • Procedures in de Omgevingswet, incl. BOPA, omgevingsvergunning

2.3 Omgevingsplan: van lezen naar opstellen

  • Werken met het omgevingsplan
  • Introductie omgevingsplan
  • Maken van omgevingsplan, incl. ETFAL

2.4 Oefening in vaardigheden, praktijktoepassing en reflectie

  • Opgavegericht werken aan transities
  • Interview met expert uit het werkveld
  • Wat neem je mee voor je eigen werkpraktijk

2.5 Toetsing

  • Online kennistoets

Je leert hoe je ruimtelijk beleid vertaalt naar concrete instrumenten en programma’s. Met kennis van juridische en procedurele kaders ontwikkel je plannen, oefen je met afwegingen in realistische contexten en pas je het geleerde toe in werkpraktijk en casuïstiek.

3.1 Strategische aftrap en beleidsoriëntatie

  • Hoe kunnen overheid en markt het beste samenwerken bij ruimtelijke vraagstukken?
  • Grondeigendom
  • Gebiedsontwikkeling en grondeigendom

3.2 Juridische onderbouwing en regelgeving voor uitvoering

  • Besluit bouwwerken leefomgeving
  • Kwaliteitsborging bouwen

3.3 Planvorming en programmeren – uitvoering in de praktijk

  • Milieu en omgevingsplan + milieuzonering
  • Integraal programmeren met omgevingsplan en programma’s

3.4 Juridische toepassing en reflectie

  • Juridische impactanalyse maken bij een fictief project
  • Wat neem je mee voor je eigen werkpraktijk

3.5 Toetsing

  • Online kennistoets

Je versterkt je handelingsvaardigheden in ruimtelijke processen. Je leert hoe participatie, data en uitvoering samenkomen in beleidsadvies en oefent met het combineren van belangen, feiten en communicatie richting stakeholders.

4.1 Participatie en samenwerking

  • Hoe werkt participatie – introductie
  • Hoe werkt participatie
  • Participatie rond mobiliteit en openbare ruimte U Ned Living Lab

4.2 Data, kaarten en GIS in ruimtelijke afwegingen

  • GIS en data bij ruimtelijke projecten
  • GIS en data bij ruimtelijke projecten: benut de mogelijkheden
  • Werken met kaartmateriaal, zoals Atlas leefomgeving en DSO

4.3 Vergunningverlening en handhaving

  • Toezicht en handhaving
  • Handhaving Omgevingswet

4.4 Schrijven en beoordelen van beleidsadviezen

  • Beleidsadvies schrijven op basis van participatie en data
  • Beoordelen en herzien van elkaars beleidsadviezen

4.5 Toetsing en reflectie

  • Wat neem je mee voor je eigen werkpraktijk
  • Online kennistoets

Je verdiept je in een ruimtelijk beleidsthema naar keuze en volgt de actuele ontwikkelingen in het veld. Je leert je rol te pakken in thematisch complexe situaties en oefent met leiderschap, reflectie en het verbinden van theorie aan praktijk.

5.1 Introductie & keuzebegeleiding

  • Introductie beleidsthema’s
  • Keuzehulp

5.2 Inhoudelijk verdieping in een specifiek beleidsthema: van theorie naar praktijk

  • Keuze 1: Specialisatie woningbouw
  • Keuze 2: Specialisatie gezonde leefomgeving
  • Keuze 7: Specialisatie stedenbouw en omgevingskwaliteit (in ontwikkeling)

5.3 Actualiteiten ruimtelijke ordening en specifieke beleidsthema’s

  • Actualiteiten ruimte
  • Opdracht actualiteiten per beleidsthema specialisatie
  • Keuze 1: Specialisatie woningbouw in de praktijk
  • Keuze 2: Specialisatie gezonde leefomgeving in de praktijk
  • Keuze 3: Specialisatie energie en ruimte in de praktijk

5.4 Leiderschap in jouw domein

  • Managementvaardigheden
  • Intervisie op eigen leerproces met begeleider

5.5 Toetsing en reflectie

  • Wat neem je mee voor je eigen werkpraktijk
  • Online kennistoets

Je brengt alle opgedane kennis en vaardigheden samen in een beleids- en uitvoeringsvoorstel. Je oefent met bestuurlijke communicatie, presenteert je voorstel in een realistische setting en reflecteert op je professionele groei en leerproces.

6.1 Strategische voorbereiding

  • Omgevingstafel – strategie
  • Integrale afweging maken

6.2 Analyse en communicatievaardigheden

  • Annoteren van omgevingsdocumenten
  • Communicatie en bestuurlijke sensitiviteit
  • Omgevingstafel rollenspel

6.3 Uitvoering en toepassing

  • Vertaal een beleidsdocument naar een uitvoeringsplan

6.4 Eindpresentatie en reflectie

  • Beleids- en uitvoeringsvoorstel presenteren aan fictief bestuur
  • Wat neem je mee voor je eigen werkpraktijk

Legenda

  • cursus
  • e-college
  • e-cursus
  • eindpresentatie
  • excursie
  • intervisie
  • kick off
  • naslag
  • online debat
  • opdracht
  • praktijkdag
  • reflectie
  • toets
  • training

Planning blok 1 en 2

BlokKlassikale dagenDatumTijdLocatieDocent
1.1Kick off
Waardepropositie en positionering in lokale/regionale ruimtelijke vraagstukken
week 10 2026
week 12 2026
09:30 – 12:45
09:30 – 16:45
Utrecht
Utrecht

Pim Nijsen
1.2Systematiek Omgevingsrecht
Bestuurlijke organisatie en Europese dimensie
14 april 2026
week 16 2026
09:30 – 16:45
09:30 – 16:45
Utrecht
Utrecht
Judith Woolderink
1.3Ruimtelijk beleidweek 20 202609:30 – 16:45Utrecht
1.4Excursie Spoorzone Zwolleweek 22 202609:30 – 16:45Zwolle
2.1Rol en inhoud omgevingsvisie en visievorming
Opgavegericht werken aan transities
week 37 2026
week 38 2026
09:30 – 16:45
09:30 – 16:45
Utrecht
Utrecht

Ingrid Kersten
2.2Procedures in de Omgevingswet, incl. BOPA, omgevingsvergunningweek 40 2026
week 41 2026
09:30 – 16:45
09:30 – 16:45
Utrecht
Utrecht
2.3Maken van omgevingsplan, incl. ETFALweek 44 2026
week 45 2026
week 46 2026
09:30 – 16:45
09:30 – 16:45
09:30 – 16:45
Utrecht
Utrecht
Utrecht
2.4Opgavegericht werken aan transitiesweek 48 2026
week 49 2026
09:30 – 16:45
09:30 – 16:45
Utrecht
Utrecht
Ingrid Kersten
Ingrid Kersten

Docenten

Mr. Dr. Ing. P.M.J. de Haan

Advocaat en eigenaar van PDH Advocatuur

Peter is advocaat-partner bij PDH Advocatuur. Peter is zowel gepromoveerd op bouwen onder de Omgevingswet als op de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen. Daarnaast heeft hij jarenlang gewerkt als jurist bij de bouwunit van de Raad van State. Ook werkte hij bij het Informatiepunt Omgevingswet. Peter is redacteur van Tekst & Commentaar Ruimtelijk bestuursrecht en schrijft het commentaar bij de bouwregelgeving voor Tekst & Commentaar Omgevingswet.

Ingrid Kersten

Eigenaar Linking Management en Training

Ingrid Kersten was senior adviseur bij BMC. Naast diverse adviestrajecten voor gemeenten, GGD, Omgevingsdienst of Provincie werkt zij als verandermanager of trainer aan de opgave Omgevingswet. Recent heeft zij bijgedragen aan de e-learning Omgevingswet van BMC die niet zozeer de juridische aspecten, maar meer de geest van de wet belicht.

Gerwin Gabry

Programmadirecteur Omgevingswet, KuiperCompagnons

Gerwin werkt al vele jaren intensief aan structuurvisies, toekomstvisies, regiovisies en Omgevingsvisies in binnen- en buitenland en geeft al jaren cursussen. Verder schreef hij het boek ‘Werken met de omgevingsvisie; visievorming onder de Omgevingswet. Ook is hij nauw betrokken geweest bij het Leertraject Pilots Omgevingsvisie en de Pilot ‘Van omgevingsvisie naar omgevingsplan’ van het Ministerie I&M.

Examinering

Ieder blok bevat een opdracht die met een voldoende beoordeeld moet worden. Aan het eind van ieder blok maak je een online kennistoets die bestaat uit meerkeuzevragen en open vragen. Het laatste blok wordt afgesloten met een eindpresentatie. Na het succesvol afronden van deze drie onderdelen ontvang je het diploma.

Examencommissie

  • Alphons van den Berg
  • Trees van der Schoot
  • Dènes Jansen

Beroepsperspectief

De Leerlijn Ruimte is opgezet voor de beleidsmedewerker/adviseur/projectleider ruimtelijke ordening en de omgevingsjurist /RO-jurist, die nauw met elkaar moeten samenwerken om ruimtelijke processen te begeleiden en beleid en regels te formuleren voor gebieden, projecten en plekken, culminerend in het omgevingsplan of omgevingsvergunningen. In dit ruimtelijke proces wordt ook geparticipeerd door college en raad, burgers en bedrijven, andere afdelingen en overheden en belanghebbenden. Dit vraagt dus naast inhoudelijke (juridische) kennis ook vaardigheden om in dit proces een adequate rol te kunnen vervullen.

Veelgestelde vragen

Een leerlijn is een logisch opgebouwd modulair programma waarmee je je kunt ontwikkelen binnen een bepaald thema. Een leerroute is een voor een specifieke functie samengesteld programma binnen een leerlijn waarmee je stap voor stap groeit in je vakgebied, van strategisch inzicht tot praktische uitvoering. 

Elke leerlijn bestaat uit vier niveaus: strategie, wettelijk kader, beleid en praktijk. Zo bouw je systematisch kennis en vaardigheden op die passen bij jouw functie en verantwoordelijkheden. 

Er zijn drie varianten: 

  • Kickstart – 100 uur, intensief programma met een vaste groep (6 maanden) 
  • Impact – 200 uur, modulair programma met specialisaties (18 maanden) 
  • Leiderschap – 400 uur, modulair programma met leiderschapsvaardigheden (36 maanden) 

Voor professionals in het publieke en private domein, zoals beleidsmedewerkers, vergunningverleners, adviseurs of projectleiders die willen groeien in hun rol of zich willen specialiseren in een thema. 

De leerlijnen zijn modulair opgebouwd. Je kunt onderdelen los volgen, vrijstellingen krijgen voor wat je al beheerst, en de leerroute kiezen die het beste bij jouw functie of ambitie past. 

Een leerroute combineert verschillende vormen van leren: klassikale bijeenkomsten, online modules, reflectie, praktijkopdrachten en zelfstudie. Dit sluit aan bij het 70/20/10-model (leren in de praktijk, van en met anderen, en via formele scholing). 

Ja. Na het succesvol afronden van een leerroute ontvang je een diploma als bewijs van je kennis en ontwikkeling. 

Dat hangt af van de variant die je kiest: 100, 200 of 400 uur, verspreid over enkele maanden tot drie jaar. 

Een leerroute helpt je om gericht te groeien naar de volgende stap in je loopbaan, met actuele kennis, toepasbare vaardigheden en een erkend diploma. 

De klassikale bijeenkomsten starten van op vaste momenten, maar je kunt op ieder moment al beginnen met leren met behulp van de kennisbank. 

  • Flexibel en modulair
  • Persoonlijk instapniveau
  • Leren van de beste experts
  • Mix van online modules, klassikale bijeenkomsten en zelfstudie
  • Diploma
  • Start 1 maart 2026
  • Utrecht
  • 36 maanden (400 studie-uren)
  • Geen voorkennis nodig
  • € 19.000,-

Vragen over deze leerroute?

Heb je vragen over deze leerroute of wil je meer weten over andere leerlijnen? Stel je vraag via onderstaand formulier en we nemen zo snel mogelijk contact met je op.

Chiara van Ommeren

Chiara van Ommeren

"*" geeft vereiste velden aan

Naam*
E-mailadres*
Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

Dit formulier is beveiligd met reCAPTCHA. Het privacybeleid(opent in nieuw tabblad) en de servicevoorwaarden(opent in nieuw tabblad) van Google zijn van toepassing.

Andere leerroutes

Kickstart

Beleidsmedewerker ruimte

Ben je een startende beleidsmedewerker ruimte bij een gemeente en wil je de juiste kennis om snel aan de slag te kunnen?

Kickstart

Omgevingsjurist / RO-jurist

Ben je een startende omgevingsjurist of RO-jurist bij een gemeente en wil je de juiste kennis om snel aan de slag te kunnen?

Kickstart

Projectleider ruimte

Ben je een startende projectleider ruimte en wil je de juiste kennis om snel aan de slag te kunnen in jouw organisatie?