16 december 2024

preventie

Onderwijs

Vroegtijdige signalering

Scholen spelen een cruciale rol in het vroeg signaleren van problemen bij leerlingen. Zo staan leerkrachten dagelijks in contact met leerlingen en zijn vaak een van de eersten die merken dat een kind niet lekker in zijn vel zit. Bijvoorbeeld als een leerling zich steeds verder terugtrekt of juist extreem druk gedrag vertoont. Belangrijk is dat leerkrachten getraind zijn in het herkennen van vroege signalen en voldoende handvatten hebben om signalen en zorgen bespreekbaar te maken.

Ook ouders spelen een belangrijke rol in de preventie en ondersteuning en merken vaak snel op wanneer hun kind niet goed in zijn vel zit. Goede communicatie en samenwerking tussen school en ouders is daarom essentieel. Praktische interventies, zoals ouderavonden met thema’s als “herkennen van stress bij kinderen”, kunnen bijdragen aan een betere relatie tussen ouder en school. Daarnaast kan een vast aanspreekpunt op school, zoals een vertrouwenspersoon of zorgcoördinator, de drempel voor ouders verlagen om zorgen te delen. 

Snelle toegang tot verschillende vormen (jeugd)hulp

Gemeenten hebben een belangrijke taak om samen met scholen en zorgpartners afspraken te maken over ondersteuning en snelle toegang en jeugdhulp. Dit kan bijvoorbeeld via een loket waar scholen direct contact kunnen opnemen met wijkteams of jeugdgezondheidszorg. Voorbeelden van intensievere samenwerkingen waarin onderwijs en zorgprofessionals elkaar versterken zijn de inzet van Jeugdhulp op school en integrale zorgteams. Bij Jeugdhulp op school zijn zorgprofessionals beschikbaar in de school, bijvoorbeeld om ondersteuning te bieden bij sociale of emotionele problemen. Wanneer meerdere partijen betrokken moeten worden, kan er worden opgeschaald naar een integraal zorgteam. Denk aan een samenwerking tussen de schoolmaatschappelijk werker, een orthopedagoog en een jeugdzorgmedewerker. In plaats van langs elkaar heen te werken, zorgt dit team voor één duidelijke lijn in de begeleiding en indien nodig een snelle doorverwijzing naar specialistische zorg.

Preventieve programma’s binnen scholen

Voorkomen is natuurlijk altijd beter dan genezen en preventie is een van de meest krachtige middelen om problemen voor te blijven. Het is belangrijk om niet alleen aandacht te hebben voor individuele leerlingen, maar om in te zetten op het creëren van een ondersteunende schoolomgeving voor álle leerlingen. Verschillende onderzoeken tonen aan dat scholen die investeren in preventieve programma’s niet alleen het welzijn van leerlingen verbeteren, maar ook de vraag naar intensieve jeugdzorg verminderen. Denk bijvoorbeeld aan trainingen over weerbaarheid, omgaan met emoties of mindfulness. Zo leren leerlingen hoe ze beter met stress en tegenslagen kunnen omgaan.

Samengevat; vroegtijdige signalering, preventieve programma’s en een sterkere samenwerking tussen scholen, gemeenten en ouders zijn cruciaal om de druk op de jeugdzorg te verlichten. Maar bovenal zorgen ze ervoor dat kinderen op tijd de hulp krijgen die ze nodig hebben. Succesvolle preventieve jeugdhulp begint bij een gezamenlijke inspanning. Niet alleen wanneer er problemen zijn, maar juist door actief in te zetten op een gezonde basis.

Over de auteurs

  • Mariska Terpstra

    Mariska Terpstra is beleidsadviseur bij TransitiePartners: "Een bijdrage leveren aan de maatschappij. Net als velen is dit voor mij een belangrijke drijfveer om te werken in het Sociaal Domein. Als voormalig sociaal werker heb ik concreet iets kunnen betekenen in de leefwereld van de cliënt. Als beleidsadviseur vind ik het mooi om dit vanuit een breder kader te mogen doen. Mijn kracht ligt daarbij in het verbinden van beleid en de uitvoeringspraktijk. Ik vind het belangrijk om verschillende spelers, zoals inwoners, cliënten, vrijwilligers, mantelzorgers en professionals te betrekken en in hun kracht te zetten. Door ieders belangen en kwaliteiten te kennen, ontstaat integraal en uitvoerbaar beleid waarin de inwoner centraal staat."

Gerelateerd nieuws

Migranten die beter Nederlands spreken hebben vaker een vaste baan

Wie de Nederlandse taal spreekt, heeft betere kansen op de arbeidsmarkt. Investeer daarom in taalles van migranten, is de boodschap van wetenschapper Giacomo Boffi.

Gezonde voedselomgeving vereist nieuwe Voedselwet

Het weren van nieuwe aanbieders van hoofdzakelijk ongezond voedsel op basis van gezondheidsargumenten blijkt niet mogelijk. Een nieuwe, brede Voedselwet is nodig om de voedselomgeving in de toekomst op juridisch houdbare en effectieve(re) wijze te reguleren.

Beddentekort in de gehandicaptenzorg legt gebreken in de wet bloot

Wat als iemand suïcidaal is, dringend zorg nodig heeft, maar nergens in de gehandicaptenzorg terecht kan omdat er simpelweg geen plek is? Is tijdelijke opvang in een psychiatrische kliniek dan toegestaan? De Hoge Raad oordeelde van niet. André den Exter, universitair hoofddocent Gezondheidsrecht aan Erasmus School of Law, betoogt in een opiniebijdrage in het Nederlands Dagblad dat de wetgever snel in actie moet komen.

Duurzame opvang: realistische route naar beter asielbeleid

Overal in de samenleving luiden noodklokken: de noodopvang voor vluchtelingen is ineffectief en peperduur. Wat bedoeld was als een kortetermijnoplossing, is voor veel asielzoekers een langetermijnkwelling geworden. Bestuurders en gemeenten van uiteenlopende politieke kleur geven aan dat het beleid op deze manier niet uitvoerbaar is. Een meerderheid in de Tweede Kamer stemde recentelijk voor een motie [1] om duurzame en kleinschalige opvang te realiseren. En hoewel het huidige kabinet graag een sobere opvang voor vluchtelingen creëert, ziet het ook in dat de noodopvang van asielzoekers en Oekraïense ontheemden onnodig hoge kosten met zich meebrengt.
Meer nieuws