Eiwittransitie: supermarkten kunnen het niet alleen

Verhouding dierlijke - plantaardige eiwitten van 60:40 nu naar 40:60 in 2030

Supermarkten spelen een belangrijke rol bij de voedingskeuze van consumenten: circa 70% van het voedsel dat in Nederland wordt geconsumeerd komt uit de supermarkt. Het is daarom een logische gedachte dat bij het verder helpen van de eiwittransitie supermarkten onmisbaar zijn. Maar hoe zien zij dat zelf? Wat motiveert ze om hieraan mee te doen en welke concrete maatregelen worden er getroffen? Wageningen University & Research heeft dit onderzocht door vertegenwoordigers van acht Nederlandse supermarkten te interviewen De doelstelling van deze supermarkten is om de huidige verkoop van 60% dierlijke eiwitten en 40% plantaardige eiwitten in 2030 omgekeerd te hebben.

Marketingmix ingezet voor eiwittransitie

Uit de interviews komt naar voren dat de motivatie om de eiwittransitiedoelen te realiseren niet op zichzelf staat. Het past in al bestaande klimaat- of duurzaamheidsbeleid van supermarkten en verhoudt zich positief tot het thema gezondheid/gezond eten. Hoe de eiwittransitie vorm wordt gegeven, verschilt sterk per supermarktketen. De marketingmix (product, prijs, promotie en plaats) wordt volop ingezet. De ‘plaats’ staat hierbij bijvoorbeeld voor meer schapruimte voor plantaardige producten of een andere schapindeling waardoor dierlijke en plantaardige alternatieven naast elkaar komen te liggen. Bij ‘product’ worden bijvoorbeeld de porties vlees kleiner gemaakt of worden hybrideproducten aan het sortiment toegevoegd. ‘Promotie’ en ‘prijs’ gaan over promotieactiviteiten voor plantaardige producten en bijvoorbeeld het verminderen van aanbiedingen voor dierlijke producten.

Supermarkten ervaren geen steun van rijksoverheid

De gesprekken met de supermarkten tonen een daadkrachtige keten. Ze ervaren echter nauwelijks steun en sturing van de rijksoverheid, waardoor de inspanningen van de supermarkten vrijblijvend zijn. Ook de macht van de vee-, vlees- en zuivelsector en de sterkte van de gevestigde eetcultuur maken de eiwittransitie kwetsbaar. Bovendien zien supermarkten het niet als hun primaire taak om consumentengedrag te veranderen, maatschappelijke trends te zetten of normen te stellen. Voor het slagen en versnellen van de eiwittransitie is dus meer nodig dan de kracht van supermarkten.