Kennisportaal Klimaatadaptatie

15 oktober 2025

Klimaatverandering

Zorgsector

Lastig om risico’s in te schatten

Hitte, droogte en extreme buien raken niet alleen de gezondheid van mensen maar ook de bedrijfsvoering van zorginstellingen. Volgens het rapport zijn zorgaanbieders zich bewust van die risico’s, maar is het lastig om de kans en impact van weersextremen concreet in te schatten binnen hun eigen organisatie.

Niet automatisch adaptatiebeleid of maatregelen

Zorgaanbieders zijn wettelijk verplicht om risico’s te inventariseren en continuïteitsplannen op te stellen. Dat is de belangrijkste reden voor ze om zich met klimaatrisico’s bezig te houden. Toch leidt dit niet automatisch tot adaptatiebeleid of maatregelen. Ze worden beperkt door de financiële kaders van het zorgstelsel: maatregelen kosten geld en de baten zijn onzeker. Bovendien is het de vraag of het eerlijk en haalbaar is dat zorgaanbieders de verantwoordelijkheid nemen voor klimaatrisico’s.

Risicoanalyses nog in de kinderschoenen

De centrale onderzoeksvraag was in hoeverre klimaatverandering nu en in de toekomst extra inzet vereist, bovenop het normale aanpassingsvermogen van publieke zorg. Uit het onderzoek blijkt dat klimaatrisicoanalyses vaak nog in de kinderschoenen staan. Ook ontbreken duidelijke normen of richtlijnen voor klimaatadaptatie. Instellingen die wel maatregelen nemen, doen dat vaak nadat ze al negatieve effecten hebben ervaren. Daarnaast proberen ze adaptatiemaatregelen in te passen in bestaande plannen voor nieuwbouw of renovatie, om meerdere doelen tegelijk te realiseren.

Preventiekosten vormen obstakel

Maatregelen om burgers of zorgaanbieders weerbaarder te maken tegen klimaatrisico’s brengen vaak kosten met zich mee. Ook vragen die maatregelen om een investering die pas later terugverdiend kan worden. En soms helemaal niet. Zorgaanbieders investeren daarom niet snel in investeringen tegen klimaatrisico’s.

Adaptatie vooruit brengen

Het rapport beschrijft een aantal aanbevelingen. Het volgende zou zorgaanbieders kunnen helpen:

  • Verbeter de kennis over de kans op extreem weer en de impact ervan. Die kunnen zorgaanbieders gebruiken voor een gerichte klimaatrisicoanalyse.

  • Deel ervaringen en good practices in een community of practice om instellingen te helpen sneller stappen te zetten.

  • Er is centrale regie nodig om een gezamenlijke kader met regels op te kunnen stellen over hoe ver de verantwoordelijkheid van zorgaanbieders gaat om adaptatiemaatregelen te nemen. Hieraan kunnen zij dan hun eigen situatie toetsen.

  • Maak duidelijk hoe zorgaanbieders de financiële gevolgen van adaptatiemaatregelen kunnen opvangen.

Gerelateerd nieuws

Emissiegegevens onder de Wet open overheid: waarom moet de minister informatie over boerenbedrijven openbaar maken?

Emissiegegevens nemen een bijzondere positie in binnen de Wet open overheid (Woo), zoals bevestigd in een recente uitspraak van de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State (de Afdeling). Een bestuursorgaan kan de openbaarmaking van deze gegevens niet zomaar weigeren. In deze blog zetten wij uiteen wat de regels voor openbaarmaking van emissiegegevens onder de Woo zijn en bespreken wij de uitspraak van de Afdeling van 24 september 2025.

Data & Privacy

Energiegemeenschappen krijgen steviger positie in het energiesysteem

Het Nederlandse energiesysteem bevindt zich midden in een revolutie. Nieuwere partijen nemen een steeds belangrijke rol daarbinnen in. Eén van deze nieuwe partijen zijn de energiegemeenschappen. Energiegemeenschappen zijn lokale samenwerkingsverbanden van burgers, bedrijven en/of overheden gericht op het lokaal delen of leveren van energie. Op 29 september 2025 stuurde de minister van Klimaat en Groene Groei een Kamerbrief over de rol van energiegemeenschappen in het energiesysteem. De minister benadrukt dat energiegemeenschappen onder de juiste voorwaarden een onmisbare rol kunnen spelen in de energietransitie. In deze blog bespreken Erwin Noordover en Julian Schouten de hoofdlijnen van de brief, met bijzondere aandacht voor de verhouding tussen energiegemeenschappen, energiehubs en warmtenetten.

Klimaat

‘Vraagcreatie maakt Europese industrie weerbaarder en duurzamer’

De verduurzaming van de Europese industrie vraagt forse investeringen. En die investeringen zijn alleen rendabel als er ook een structurele markt is voor duurzame productie. Vraagcreatie, het actief creëren van een markt voor duurzaam geproduceerde producten kan een belangrijke en haalbare oplossing bieden, zo blijkt uit een nieuw onderzoek van Deloitte. En kan een essentiële rol spelen voor de Europese concurrentiepositie en weerbaarheid.

Klimaat

Het eerste licht door het stikstofslot?

Het zal niemand zijn ontgaan dat Nederland op (een stikstof-)slot zit. Vrijwel alle stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden hebben te maken met een structureel te hoge stikstofneerslag (ookwel stikstofdepositie), waardoor meer dan 80% van deze gebieden in een ongunstige staat van instandhouding verkeert of verder dreigt te verslechteren. Dit maakt dat er nauwelijks ruimte is om nieuwe projecten die leiden tot enige stikstofneerslag te vergunnen, hoe klein ook. Met de Amercentrale– en Rendac-uitspraken van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State is dit slot bovendien nog verder aangetrokken.[1] Door de aanvullende eisen, zoals de vergunningplicht bij intern salderen en de additionaliteitstoets, lopen talloze bouw-, infrastructuur- en verduurzamingsinitiatieven vast. Om deze impasse te doorbreken presenteerde het kabinet op 25 april 2025 het Startpakket Nederland van het slot (het Startpakket). [2] Daarmee wordt een eerste poging gedaan om weer beweging te krijgen in de vastgelopen vergunningverlening. Maar biedt dit daadwerkelijk het eerste licht aan het einde van de tunnel?

Omgeving

Meer nieuws