Op papier ziet het er mooi uit, de afspraken die zijn gemaakt tussen ruim zeventig partijen over het bereiken van een gezondere levensstijl in 2040. Ruim vijf jaar geleden kwam het Nationale Preventieakkoord tot stand waarin tot doel werd gesteld om het alcoholverbruik, het roken en te weinig bewegen grondig aan te pakken.

Onvoldoende impact

Het RIVM deed, in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, onderzoek naar de effecten van het Preventieakkoord (1). En wat blijkt: de afspraken hebben naar verwachting onvoldoende impact, laten de modellen zien die voor de drie afzonderlijke gebieden – problematische drinkers, mensen met overgewicht en rokers – zijn opgetuigd.

De ambities voor 2040 worden bij alle drie de thema’s niet gehaald. Het RIVM berekende hoe de situatie in 2040 zal zijn met én zonder de afspraken. Het is voor de onderzoekers zonneklaar dat er extra en stevigere maatregelen nodig zijn om de ambities te halen. Ook “het intensiveren van de huidige maatregelen” kan bijdragen.

Alleen verbetering onder de rokers

Eigenlijk is alleen onder de rokers een positief signaal te zien. In 2040 zal een kleiner aantal mensen een sigaret opsteken. Het is slechts een geringe verbetering. Want ga maar na: de ambitie is dat 5 procent van de volwassen Nederland in 2040 nog rookt, terwijl dat volgens de berekeningen van het RIVM 10 procent zal zijn. Zonder de afspraken is dat 13 procent, dus in die zin een verbetering van 3 procent.

Preventie is hard nodig om de stijgende zorgkosten enigszins in toom te houden. Immers zetten die oplopende kosten ook de solidariteit in het zorgstelsel onder druk. Willen straks gezonde mensen nog wel hoge premies betalen als anderen in de samenleving – ondanks alle aansporingen – ongezond blijven leven?

  1. https://www.rivm.nl/nieuws/impact-nationaal-preventieakkoord-op-roken-overgewicht-en-problematisch-alcoholgebruik-nog

Over de auteurs

  • Tom Reijner

    Tom Reijner is Freelance journalist, onderzoeker en podcastmaker.

Gerelateerd nieuws

Mentale gezondheid jongeren gaat achteruit, bij volwassenen stabiel

De mentale gezondheid van jongeren is achteruit gegaan. Dat blijkt uit het nieuwste kwartaalonderzoek (juni 2025) van het Netwerk Gezondheidsonderzoek bij Rampen. Zo voelden meer jongeren zich eenzaam, ervaarden ze meer stress en dachten meer jongeren serieus aan zelfdoding.

Zorg & Sociaal

Grote versnelling nodig tegen gebrekkige gegevensuitwisseling in de zorg

De gebrekkige gegevensuitwisseling in het Nederlandse zorgsysteem leidt tot onnodige zorg, vermijdbare medische fouten en soms zelfs tot blijvende schade voor patiënten. Dat stelt Patiëntenfederatie Nederland op basis van eigen onderzoek en gesprekken met patiënten en professionals. De federatie roept in aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen op tot grote versnelling om het probleem structureel op te lossen. “Goede zorg begint bij goede informatie,” zegt directeur-bestuurder Arthur Schellekens. “Zolang die informatie niet beschikbaar is waar en wanneer dat nodig is, verspillen we kostbare capaciteit en lopen patiënten onnodig risico.”

Zorg & Sociaal

‘Door elkaar echt te leren kennen, ontdek je dat ‘tegenwerking’ niet voortkomt uit onwil’

Ze zijn feitelijk met weinig, maar kosten de samenleving veel: jongeren die verblijven in residentiële jeugdzorg, bijna achttien jaar worden en waarvan niemand exact weet waar ze na hun 18e kunnen wonen en eventueel zorg kunnen krijgen. Met als gevolg dat een deel van hen verdwaald in de lokettenjungle en dak- of thuisloos wordt. Aan de twee implementatiecoördinatoren van de Landelijke Aanpak 16-27 vragen we daarom: hoe lukt het gemeenten wel deze groep jongeren te ondersteunen naar een duurzame woon- of zorgplek?

Zorg & Sociaal

Stelselsturing in de jeugdzorg: van intentie naar impact

De jeugdzorg kraakt. Niet door gebrek aan inzet of visie, maar door een overdaad aan intenties, rapporten en tijdelijke oplossingen. De Hervormingsagenda Jeugd moet hier verandering in brengen, maar zolang het aan bestuurlijke daadkracht ontbreekt, blijven jongeren en professionals gevangen in een stelsel dat te weinig werkt.

Zorg & Sociaal