Zorginstituut Nederland

15 april 2024

preventie

Zorgstelsel

Toekomstbestendige zorg

Sneller de juiste zorg of ondersteuning op de juiste plek

In een verkennend gesprek komen een ggz-behandelaar, een professional uit het sociaal domein en zo vaak mogelijk een ervaringsdeskundige samen om de hulpvraag van een cliënt te doorgronden. Het doel is om de cliënt snel en op de juiste plek te helpen. Voor veel mensen is de meest passende ondersteuning direct beschikbaar in het sociaal domein, bijvoorbeeld door schuldhulpverlening of dagbesteding. Als blijkt dat iemand meer zorg of een combinatie van zorg en ondersteuning nodig heeft, kan een behandeling plaatsvinden in de huisartsenpraktijk of kan iemand worden doorverwezen naar de ggz. Het streven is om binnen 4 weken voor een passende vervolgbehandeling te zorgen. Een snelle en passende oplossing kan voorkomen dat de problemen van deze mensen verergeren. Behandeling in de ggz is dan van korte duur of mogelijk niet eens nodig. Daardoor kunnen de wachtlijsten in de ggz afnemen en hoeven ook mensen met complexe problematiek minder lang te wachten op hun ggz-behandeling.

Vergoeding uit basispakket

Het Zorginstituut concludeert dat de inzet van de huisarts en ggz-professionals in het verkennend gesprek vergoed kan worden uit het basispakket. Het is nog niet duidelijk of cliënten een eigen risico moeten betalen voor het verkennend gesprek. Daarover maken het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en zorgverzekeraars nog afspraken. De inzet vanuit het sociaal domein valt onder de verantwoordelijkheid van de gemeente.

Landelijk beschikbaar vanaf 2025

Het verkennend gesprek is naar verwachting landelijk beschikbaar vanaf 2025. Alle betrokken partijen werken hard aan het voorbereiden van alle voorwaarden voor het verkennend gesprek. Het verkennend gesprek is een initiatief van het programma ‘Mentale Gezondheidsnetwerken’ dat voortkomt uit het Integraal Zorgakkoord (IZA). Betrokken partijen zijn aanbieders in zorg en sociaal domein, zorgverzekeraars, gemeenten en de overheid. Zij werken in dit programma samen om mensen met psychische problemen passende zorg en ondersteuning te bieden door het verbeteren van de regionale samenwerking tussen huisartsen, ggz en het sociaal domein.

Zorgpartijen verantwoordelijk voor passende inzet

Om ervoor te zorgen dat het verkennend gesprek wordt ingezet bij mensen die er baat bij hebben, is het belangrijk dat huisartsen samen met betrokken partijen een richtlijn ontwikkelen. Hierin kunnen zij criteria vaststellen om te bepalen voor welke cliënten een verkennend gesprek meerwaarde heeft. Daarnaast roept het Zorginstituut de IZA-partijen op om te monitoren welke effecten het verkennend gesprek heeft op de gezondheid van cliënten, de werkdruk bij zorgverleners en de wachtlijsten in de ggz.

Wachtlijsten ggz blijven hoog

De Nederlandse samenleving schiet ernstig tekort bij de zorg aan mensen met complexe psychische problemen. Dit signaleerde het Zorginstituut in november 2023. Het aantal wachtplekken in de ggz is gegroeid van ongeveer 87 duizend in 2022 naar ruim 97 duizend in 2023. Voor meer passende zorg voor mensen met psychische problemen is het onder meer nodig dat hulpverleners binnen én buiten de zorg goed met elkaar samenwerken. Het verkennend gesprek is een stap in de goede richting. Het Zorginstituut dringt erop aan dat de overheid, zorgprofessionals en de hele samenleving blijven werken aan de basisvoorwaarden voor mentale gezondheid. Dat kan voorkomen dat mensen problemen krijgen en professionele zorg nodig hebben.

Gerelateerd nieuws

Van tijgermug tot plantaardig dieet waarom gezondheid vraagt om een andere kijk op vooruitgang

Wat is de samenhang tussen de gezondheid van de planeet en die van de mens? Een kort antwoord: alles is met elkaar verbonden. Planetaire gezondheid onderzoekt wat die samenhang precies inhoudt.

Oproep aan nieuw kabinet: ontwikkel een integrale visie op vergrijzing

Het nieuwe kabinet moet met een integrale en toekomstbestendige visie op de vergrijzing komen. Dat is noodzakelijk omdat we aan de vooravond staan van een ingrijpende demografische verschuiving, waarbij het aandeel ouderen sterk groeit en de beroepsbevolking relatief krimpt. Dat legt een toenemende druk op zorg, wonen, arbeidsmarkt, sociale samenhang en publieke middelen. De huidige aanpak is versnipperd en te sterk afhankelijk van de zorgsector. Dat moet en kan anders, zo schrijft een brede maatschappelijke coalitie van onder andere zorgorganisaties en het bedrijfsleven in een visiestuk dat deze week naar de informateur is gestuurd.

Zorg & Sociaal

“Ja“ tegen een AZC? Hoe gemeenten weer verbinding kunnen maken in tijden van weerstand

Angst, boosheid en wantrouwen – wat is er aan de hand?

 Het viraal gaan van het lied “Nee, nee, nee tegen een AZC” laat zien dat de weerstand die in veel dorpen en steden leeft, niet zomaar een kwestie is van “niet in mijn achtertuin”. Achter de roep om “geen AZC” schuilen dieperliggende zorgen over identiteit, veiligheid en rechtvaardigheid. Wat je er ook van vindt, het lied verwoordt de emotie die bij veel mensen leeft zodra er sprake is van een nieuw asielzoekerscentrum. Mensen maken zich zorgen over in ieder geval drie thema’s.

Zorg & Sociaal

Welzijn en sociale cohesie cruciaal voor weerbaarheid bij toekomstige crisis

Welzijn en sociale cohesie zijn belangrijke pijlers voor hoe de samenleving bestand is tegen een crisis, zoals een pandemie. Het is daarom belangrijk om hier voortdurend aandacht voor te hebben, zowel voor, tijdens als na een crisis. Ook draagt het (h)erkennen van leed door crises bij aan de veerkracht van de samenleving. Dat concludeert het Netwerk Gezondheidsonderzoek na Rampen (Netwerk GOR) bij het afronden van de Integrale Gezondheidsmonitor COVID-19, het onderzoeksprogramma (2021-2025) over de impact van de coronapandemie op de gezondheid.

Zorg & Sociaal

Meer nieuws