Jaël Poelen

Het afgelopen kwartaal had Nederland 350 miljoen kubieke meter gas kunnen besparen als zonnepanelen en windmolens niet zouden zijn afgeschakeld. Dat blijkt uit cijfers van Energieopwek.nl. De niet gerealiseerde besparing wordt de komende tijd waarschijnlijk groter.

Staatssecretaris Openbaar Vervoer en Milieu, Chris Jansen (PVV), heeft zijn zorgen geuit over de afname van milieucontroles bij omgevingsdiensten in Nederland. Door personeelstekorten kunnen omgevingsdiensten niet voldoen aan de opdrachten die ze van regionale overheden krijgen. Kamerleden Van Kent (SP) en Kostić (PvdD) stelde Kamervragen hierover, maar de staatssecretaris lijkt geen overzicht te hebben van het aantal milieucontroles dat is blijven liggen of onvolledig is uitgevoerd.

Een deel van de windenergie op de Noordzee heeft Duitsland als mogelijke eindbestemming. Maar het aanleggen van zogenaamde ‘diepe aanlandingen’ om te transporteren naar het Duitse elektriciteitsnet is duur. CDA-Kamerlid Henri Bontenbal maakt zich zorgen dat de Nederlandse burger dadelijk via netwerkkosten of via belastingen voor de transport naar het Duitse stroomnet moet betalen. Hij stelde Kamervragen over de verdeling van deze kosten.

Gemeente Deventer neemt het heft in eigen handen bij het tegengaan van netcongestie. De gemeente wil het voorkeursrecht inzetten om grond te verkrijgen voor uitbreiding van het net. Volgens Arjan Raatgever van TwynstraGudde is er privaat- en publiekrechtelijk vaak veel mogelijk via gemeenten en provincies, maar zetten overheden en netbeheerders deze instrumenten nog te weinig in.

De Rijksoverheid streeft naar het isoleren van 2,5 miljoen slecht geïsoleerde woningen en gebouwen voor 2030. Het doel: minder CO2-uitstoot en een lagere energierekening. Dit wordt echter bemoeilijkt door de bescherming van vleermuizen onder de Habitatrichtlijn. De richtlijn stelt dat ecologisch onderzoek voorafgaand aan isolatie verplicht is. In 2023 oordeelde de Raad van State dat een isolatiebedrijf deze zorgplicht niet nakwam waardoor, nu een jaar later, de isolatieopgave spaak loopt.

De Europese Unie wil dat energiedelen makkelijker wordt. Het zou zorgen voor een eerlijker energiesysteem en netcongestie kunnen verlichten. Maar de meningen hierover lijken verdeeld. Energiespecialist Laetitia Ouillet pleit voor terughoudendheid vanwege mogelijke negatieve effecten, zoals belastingontduiking. De VNG vindt juist dat de nieuwe Energiewet op het gebied van energiedelen niet ver genoeg gaat.

“Wat goed is voor het bbp, is niet per se ook goed voor de inwoners van Nederland.” Overheden moeten fundamenteel heroverwegen hoe hun beleid tot stand komt, waarbij geld niet de enige of belangrijkste afweging is. Dat stelt de Raad voor de leefomgeving in hun nieuwste advies. Brede welvaart moet daarom in de gehele beleidscyclus centraal staan om goede politieke- en beleidskeuzes te maken.