Belangenverstrengeling van een bestuurder

Een tegenstrijdig belang wordt aangenomen als sprake is van omstandigheden die op zo’n manier van invloed zijn op de besluitvorming van de bestuurder dat hij/zij niet in staat is om op een integere en objectieve manier het belang van de vennootschap te behartigen. Het gevolg daarvan is dat de bestuurder niet mag deelnemen aan de besluitvorming (en als dan geen besluit kan worden genomen dan voorziet de wet er in hoe het besluit dan wel moet worden genomen). Neemt de bestuurder toch deel aan de besluitvorming dan is het besluit vernietigbaar. Omdat het in deze zaak een kort geding betrof, werd het besluit geschorst. De kans dat het besluit in de bodemprocedure zou worden vernietigd, vond de kort geding-rechter zeer waarschijnlijk.

De casus: een bestuurder met een tegenstrijdig belang

In dit geval was er een B.V. met twee zelfstandig bevoegde bestuurders. De B.V. verstrekte een lening aan een van de bestuurders in privé om een huis te kopen. Vervolgens werden de afspraken uit de leningsovereenkomst niet nagekomen door de bestuurder die het geld had geleend. De B.V. heeft toen een procedure gevoerd tegen deze bestuurder, waarbij de bestuurder werd veroordeeld om de lening met rente en kosten terug te betalen.

De bestuurder die in privé werd veroordeeld was echter ook prioriteitsaandeelhouder, wat inhoudt dat hij (als aandeelhouder) bepaalde voorrangsrechten had. Op basis daarvan ontnam hij de andere bestuurder het recht om zelfstandig namens de B.V. op te treden. Dat betekende dat deze prioriteitsaandeelhouder/bestuurder in zijn eentje besluiten kon nemen namens de B.V. Dat deed hij vervolgens ook. Hij wisselde van advocaten voor de B.V., liet hoger beroep instellen tegen het vonnis waarbij hij in privé was veroordeeld om de lening terug te betalen, en liet de tenuitvoerlegging van het vonnis stopzetten.

Het spreekt gezien deze feiten voor zich dat de bestuurder in kwestie zich in zijn hoedanigheid van enig prioriteitsaandeelhouder en bestuurder, zowel tegenover zijn medebestuurder, als tegenover de B.V. niet heeft gedragen naar wat de redelijkheid en billijkheid in de gegeven omstandigheden eisen.

Goed bestuur

De wet is vaak best logisch. Alleen zien we in de praktijk dat die logica bij bestuurders nog wel eens ontbreekt als het om de eigen belangen gaat. Een bestuurder moet handelen in het belang van de onderneming. Als dat ten koste gaat van het persoonlijke belang, dan gaat het belang van de onderneming nog steeds voor. Een oplossing kan zijn om een Raad van Commissarissen of – minder formeel – een Raad van Advies in te stellen, die per definitie het belang van de onderneming voorop stelt en die er op toeziet dat situaties als deze intern worden besproken en opgelost. Ook kan voor een specifieke situatie een externe conflictmanager of procesbegeleider worden ingeschakeld. Daar moeten alle betrokken partijen wel mee instemmen.