Privacy onder druk door nieuwe defensiewet

Defensie stelt dat de huidige wet- en regelgeving de noodzakelijke groei en gereedheid van de krijgsmacht belemmert. Militairen kunnen nu onvoldoende trainen in realistische scenario’s of met het benodigde materieel. De Wodg moet dit veranderen door complexe procedures te vereenvoudigen of te versnellen, zodat oefeningen en materieelverplaatsingen sneller kunnen plaatsvinden. Het voorlopige wetsvoorstel werd recent ter internetconsultatie vrijgegeven.

De wet is bedoeld om de paraatheid van de krijgsmacht te versterken in de zogenoemde ‘grijze zone’ tussen vrede en oorlog. Dit gebied vraagt van Defensie snelle uitbreiding van capaciteiten, realistische oefeningen en efficiënter gebruik van materieel. Dankzij de Wodg zouden bijvoorbeeld oefendrills met drones boven militaire terreinen kunnen plaatsvinden, terwijl de sensoren mogelijk buiten het terrein registreren – een situatie die nu veelal wordt vermeden vanwege privacyregels. Ook kunnen militairen op bestaande schietbanen oefenen met diverse wapens, nachtzichtapparatuur gebruiken en loopgraven aanleggen, waarmee training dichter bij realistische conflicten komt.

Critici wijzen erop dat dit de spanning tussen nationale veiligheid en individuele rechten vergroot. Door de brede bevoegdheden kan de minister tijdelijk afwijken van privacyregels zonder dat het parlement of burgers daarover vooraf inspraak hebben. Voorstanders benadrukken dat dit nodig zou zijn om Defensie snel inzetbaar te maken, terwijl tegenstanders vrezen dat de privacy van burgers structureel onder druk zou komen te staan als de wet in werking treedt.

Na de internetconsultatie worden de reacties verwerkt in het definitieve wetsontwerp, dat daarna ter advies aan de Raad van State wordt voorgelegd, gevolgd door parlementaire behandeling. Het NRC-artikel illustreert zo hoe de Wodg de balans tussen veiligheid en privacy al in het publieke debat onder druk zet, nog voordat de wet daadwerkelijk van kracht is.