Federatie Ruimtelijke Kwaliteit

2 december 2025

Woningbouw

Op 9 november verscheen in ‘NH Bouwstroom Buurtwaarts’ een samenvatting van een artikel van Mariëlle Hoefsloot, directeur van de Federatie, over de totstandkoming van een nieuwe bouwcultuur. Hierin stelt Mariëlle dat samenwerking tussen overheid, gemeenten, ontwikkelaars, bouwers, ontwerpers en maatschappelijke organisaties cruciaal is om kwalitatief hoogwaardige en toekomstbestendige woonomgevingen te realiseren. Het artikel bespreekt het Governance-kader en de bijbehorende Routekaart, die samen de bouwstenen en kwaliteitsingrediënten laten zien voor effectief samenwerken en sturen op ruimtelijke kwaliteit.

 

Nederland staat voor de uitdaging om bijna een miljoen extra woningen te bouwen vóór 2030, met de ambitie om jaarlijks 100.000 woningen op te leveren. Daarbij gaat het niet alleen om kwantiteit, maar juist ook om de kwaliteit van de leefomgeving: woningen moeten passen in hun omgeving, bijdragen aan leefbaarheid en toekomstbestendig zijn. Ruimtelijke kwaliteit is essentieel, vooral in een overspannen markt met schaarse ruimte, klimaat- en stikstofuitdagingen, een arbeidstekort in de bouw en een toenemend aantal betrokken partijen.

Het Governance-kader, de derde publicatie in de serie ‘Ruimtelijke kwaliteit bij industriële woningbouw’, biedt inzichten voor een nieuwe bouwcultuur. Het beschrijft de belangrijkste kwaliteitsingrediënten die noodzakelijk zijn voor effectieve samenwerking tussen overheid, gemeenten, ontwikkelaars, bouwers, ontwerpers en maatschappelijke organisaties. Centraal staan openheid, transparantie, gedeelde visies en respect voor elkaars kennis en kunde. Ontwerpers en kwaliteitsadviseurs spelen een verbindende rol, en vroegtijdige samenwerking helpt conflicten te voorkomen, vertrouwen op te bouwen en innovatie te stimuleren.

Om tot een gedeeld beeld van de opgave te komen en tegelijkertijd flexibiliteit en maatwerk te behouden, is het belangrijk dat de rol van kwaliteitsvertegenwoordigers (zoals stedenbouwkundigen, landschapsarchitecten, architecten, q-teams en adviescommissies) in een vroeg stadium wordt vastgelegd. Het Governancekader belicht hoe samenwerking vanaf de start van het proces moet worden ingericht en hoe kwaliteitsadvisering strategisch kan worden ingezet. Hierbij worden alle stappen in de keten meegenomen: van opdrachtgever en bouwer tot gemeenten en kwaliteitsadviseurs. Door helder onderscheid te maken tussen regulier advies, procesadvies en strategische advisering kan de omgevingskwaliteit gestructureerd worden gewaarborgd.

De bijbehorende ‘Routekaart voor ruimtelijke kwaliteit bij industriële woningbouw‘ visualiseert de stappen, momenten en bouwstenen die nodig zijn voor het vastleggen en sturen op ruimtelijke kwaliteit. Het Governancekader en de routekaart bieden geen pasklare oplossingen, maar geven concrete handvatten om kwalitatief hoogwaardige, toekomstbestendige en maatschappelijk relevante woonomgevingen te realiseren.

Het volledige artikel is te lezen op pagina 12 en 13 van ‘NH Bouwstroom Buurtwaarts’ nr. 2

Gerelateerd nieuws

Onderzoek toont minder woondiscriminatie bij woningbezichtiging

Woningzoekenden krijgen steeds meer gelijke kansen in de particuliere huursector. Dat blijkt uit de vierde Landelijke monitor discriminatie bij woningverhuur. Voor het eerst wordt geen hard bewijs meer gevonden van discriminatie op basis van afkomst, seksuele voorkeur of geslacht van geïnteresseerden voor een woningbezichtiging. Wel gaat meer dan de helft van de verhuurbemiddelaars in op verzoeken om bepaalde groepen huurders uit te sluiten, ondanks toegenomen bewustzijn dat dit discriminerend is.

Omgeving

Tussen wens en werkelijkheid: juridische obstakels overwinnen bij optoppen

Optoppen, het toevoegen van een extra bouwlaag op bestaande gebouwen, wint sinds 2022 snel aan populariteit als manier om bij te dragen aan de woningbouwopgave. De modulaire woningen die hiervoor worden gebruikt zijn relatief licht en gestandaardiseerd, waardoor ze in theorie snel kunnen worden geplaatst. In de praktijk stuiten projecten echter regelmatig op juridische drempels.

Omgeving

De waarde van beplanting – wat groen kan doen

Met een goed doordacht beplantingsplan kun je veel meer bereiken dan een mooi beeld. Het is cruciaal voor klimaat, bodem, biodiversiteit, gezondheid én onze band met een plek. Groen kan een omgeving letterlijk gezonder maken: schonere bodem, betere luchtkwaliteit, verkoeling op hete dagen én plekken waar mensen zich prettig, veilig en verbonden voelen. Groen leeft, zuivert, verkoelt en verbindt.

Omgeving

De toenemende druk op de grond in Nederland

Als je het mij vraagt staat Nederland al jarenlang bekend als dat kleine kikkerlandje waar geen vierkante meter onbenut blijft. Waar we ooit land wonnen op de zee, lijkt de ruimte ons nu langzaam door de vingers te glippen. Van woningbouw tot natuurherstel, van infrastructuur tot energietransitie – de strijd om de vierkante meter is hevig. Ruimtegebrek en grondhonger zijn termen die vandaag de dag heel actueel zijn.

Omgeving

Meer nieuws