17 december 2025

Gezondheidspreventie

Nationaal preventie akkoord

Op het gebied van gezondheid schetsen de onderzoekers een verslechterend beeld.

  • 31% van de respondenten voelt zich uitgeput door werk – een duidelijke toename ten opzichte van eerdere jaren.

  • Slechts 36% scoort positief op veerkracht, wat wijst op beperkte herstelcapaciteit en moeite met tegenslag.

Veerkracht, eigen regie en coachend leiderschap gelden als sleutelcomponenten voor duurzame inzetbaarheid. Het lage niveau hiervan maakt veel medewerkers kwetsbaar in het werk en in een arbeidsmarkt die steeds sneller verandert.

Kennis en vaardigheden vormen stevig fundament

Er is ook goed nieuws: Nederlandse werkenden scoren relatief hoog op kennis en vaardigheden (74%). Dat biedt een robuuste basis voor inzetbaarheid op de langere termijn. Toch is deze basis niet genoeg: beperkte mentale veerkracht en een lage mate van eigen regie belemmeren de mogelijkheid om zich duurzaam te blijven ontwikkelen.

Grote verschillen tussen groepen en sectoren

In de analyse komen duidelijke verschillen naar voren tussen leeftijdsgroepen, opleidingsniveaus en sectoren. Zo scoren jongeren, praktisch opgeleiden en werkenden in zorg, onderwijs en horeca relatief laag op meerdere thema’s. Werkplezier, werk-privébalans en werkbetrokkenheid vertonen grote variatie. Waar sommige groepen voldoende scoren, ervaren anderen structureel hoge druk en weinig ruimte voor herstel.

Meer ondersteuning nodig

Uit de analyse blijkt dat er met name meer ondersteuning nodig is op hoe mensen hun inzetbaarheid kunnen vergroten. Veel medewerkers willen namelijk graag werken aan hun inzetbaarheid, maar weten vaak niet goed hoe ze dat moeten doen.

“We zien een duidelijk gat tussen wat mensen belangrijk vinden en wat ze daadwerkelijk doen om inzetbaar te blijven. Zonder betere ondersteuning blijft dat gat bestaan,” zegt Prof. Dr. Annet de Lange, Hoogleraar Duurzame Inzetbaarheid op de arbeidsmarkt.

Relatief kleine, structurele ingrepen – zoals meer onderlinge ondersteuning van collega’s en leidinggevenden in het werk, of laagdrempelig aanbod van trainingen – kunnen medewerkers helpen. Ook is het belangrijk dat organisaties aandacht besteden aan de ontwikkeling en welzijn van medewerkers, hen meenemen in toekomstige veranderingen en betrekken bij innovaties (zoals AI).

We zien een duidelijk gat tussen wat mensen belangrijk vinden en wat ze daadwerkelijk doen om inzetbaar te blijven

Aanbevelingen voor organisaties

Op basis van de benchmark doen de onderzoekers zeven concrete aanbevelingen, waaronder:

  • Versterk eigen regie op ontwikkeling en inzetbaarheid;

  • Heb aandacht voor mentale vermoeidheid en fysieke belasting;

  • Heb aandacht voor de werk-privébalans;

  • Zorg voor een doelgroepbenadering met gerichte interventies;

  • Richt je op een sectorale aanpak van thema's met grote variatie, zoals werkplezier en werk privébalans, met aandacht voor maatwerk.

 

Over de DIX-benchmark 2022-2025

De DIX-benchmark biedt een landelijk overzicht van duurzame inzetbaarheid onder werkenden in Nederland. De analyse is gebaseerd op 15 685 respondenten die tussen 2022 en 2025 de DIX-vragenlijst hebben ingevuld via de digitale platforms Johan (85,4 %), LDC (10,8 %) en HOBP (3,8 %).

De studie richt zich op acht kerngebieden:

  1. Gezondheid;

  2. Weten en kunnen (kennis & vaardigheden);

  3. Werkplezier;

  4. Werk-privébalans;

  5. Persoonlijk leiderschap (eigen regie);

  6.  Presteren nu

  7. Presenteren in de toekomst;

  8. Belemmerende factoren.

    9. Het rapport Duurzame inzetbaarheid: Wat leren we van de DIX-benchmark 2022-2025 is opgesteld door Berenschot, TNO, NPDI (Nationaal Platform Duurzame Inzetbaarheid) en Johan.nl. Het volledige rapport is hieronder te downloaden.

    Rapport Duurzame Inzetbaarheid: Wat leren we van de DIX-benchmark 2022–2025?

Over de auteurs

  • Annet de Lange

    Prof. dr Annet de Lange heeft ruim twintig jaar ervaring in het aansturen en begeleiden van complexe onderzoeks- en adviesopdrachten in relatie tot duurzame inzetbaarheid, (inclusief) werkgeverschap en arbeidsmarktvraagstukken zoals samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven. Ze is naast haar rol als senior managing consultant bij Berenschot werkzaam als bijzonder hoogleraar aan de Open Universiteit en is als visiting professor verbonden aan verschillende buitenlandse universiteiten. Ook vervult ze diverse bestuurlijke functies. Zo is De Lange sinds 2011 voorzitter van het Nederlands Kennisnetwerk Duurzame Inzetbaarheid en heeft ze verschillende rollen bekleed in raden van advies en toezicht. Ze fungeert als inhoudelijk sparringpartner op seniormanagementniveau op thema’s als de toekomst van werk en duurzame inzetbaarheid, inclusieve arbeidsmarkt en modern werkgeverschap, human capital management en arbeidsmarktinnovatie. Annet de Lange is een zeer ervaren en deskundige consultant, die klanten een uniek perspectief op hr- en arbeidsmarktvraagstukken kan geven. Met haar veelzijdige achtergrond in zowel de wetenschap als de nationale en internationale praktijk kan zij helpen ‘wicked problems’ te voorzien van innovatieve oplossingen. Annet de Lange heeft bewust voor Berenschot gekozen. Het bureau heeft een naam opgebouwd als een van de leidende adviseurs en onderzoekers (denk aan het jaarlijkse HR-Trendonderzoek) als het gaat om de arbeidsmarkt. “Bovendien benadert Berenschot verandervraagstukken vanuit systemisch en maatschappelijk verantwoord perspectief, dat sluit aan bij mijn visie.”

    Berenschot

Gerelateerd nieuws

Uitstel wet loontransparantie: wat betekent dit voor uw organisatie?

De invoering van de Wet implementatie Richtlijn loontransparantie mannen en vrouwen laat langer op zich wachten dan gepland. Het oorspronkelijke tijdpad voor behandeling en inwerkingtreding blijkt niet haalbaar en de wetgever heeft aangegeven dat er meer tijd nodig is om de regels zorgvuldig uit te werken. De invoering in Nederland schuift daarmee op: waar Europa eist dat de regels uiterlijk 7 juni 2026 zijn ingevoerd, mikt de wetgever nu op een nationale inwerkingtreding per 1 januari 2027.

Van tijgermug tot plantaardig dieet waarom gezondheid vraagt om een andere kijk op vooruitgang

Wat is de samenhang tussen de gezondheid van de planeet en die van de mens? Een kort antwoord: alles is met elkaar verbonden. Planetaire gezondheid onderzoekt wat die samenhang precies inhoudt.

Oproep aan nieuw kabinet: ontwikkel een integrale visie op vergrijzing

Het nieuwe kabinet moet met een integrale en toekomstbestendige visie op de vergrijzing komen. Dat is noodzakelijk omdat we aan de vooravond staan van een ingrijpende demografische verschuiving, waarbij het aandeel ouderen sterk groeit en de beroepsbevolking relatief krimpt. Dat legt een toenemende druk op zorg, wonen, arbeidsmarkt, sociale samenhang en publieke middelen. De huidige aanpak is versnipperd en te sterk afhankelijk van de zorgsector. Dat moet en kan anders, zo schrijft een brede maatschappelijke coalitie van onder andere zorgorganisaties en het bedrijfsleven in een visiestuk dat deze week naar de informateur is gestuurd.

Zorg & Sociaal

“Ja“ tegen een AZC? Hoe gemeenten weer verbinding kunnen maken in tijden van weerstand

Angst, boosheid en wantrouwen – wat is er aan de hand?

 Het viraal gaan van het lied “Nee, nee, nee tegen een AZC” laat zien dat de weerstand die in veel dorpen en steden leeft, niet zomaar een kwestie is van “niet in mijn achtertuin”. Achter de roep om “geen AZC” schuilen dieperliggende zorgen over identiteit, veiligheid en rechtvaardigheid. Wat je er ook van vindt, het lied verwoordt de emotie die bij veel mensen leeft zodra er sprake is van een nieuw asielzoekerscentrum. Mensen maken zich zorgen over in ieder geval drie thema’s.

Zorg & Sociaal

Meer nieuws