Op de laatste dagen van het oude jaar kwam er opvallend nieuws naar buiten over het gebruik van ChatGPT door ambtenaren bij gemeenten. Uit een rondgang door actualiteitenprogramma EenVandaag bleek dat 74 procent van hen gebruikmaakt van de AI-tool voor hun werk (1). Dat is saillant, omdat rijksambtenaren wordt afgeraden ermee te werken vanwege allerlei risico’s.

Informatievoorziening voor burgers

Die risico’s zijn tweeledig, aldus een expert data-ethiek tegenover EenVandaag. Enerzijds dat de output van ChatGPT wordt gebruikt voor de informatievoorziening voor burgers. Die output blijkt vaak onvolledig te zijn of gewoonweg niet te kloppen. Je moet die informatie goed controleren, maar door tijdgebrek – ambtenaren hebben veel taken op hun bordje – kan dat er wel eens bij inschieten.

En anderzijds – en dat is even belangrijk – de privacyrisico’s. Even snel een vertrouwelijk overheidsdocument door ChatGPT halen, betekent potentieel ook dat diezelfde gegevens door het AI-trainingsmodel worden afgeroomd en ergens worden opgeslagen. Met alle datalekrisico’s van dien. Demissionair staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Digitalisering) stipte het onlangs nog eens aan: we weten eigenlijk niet wat er met de data gebeurt.

Niet te krampachtig doen

Desalniettemin hebben te maken met de realiteit. De ontwikkeling van AI kun je niet tegenhouden; hoogstens proberen te reguleren om het enigszins in toom te houden. We moeten ook niet te krampachtig doen over de opmars van kunstmatige intelligentie. Op veel terreinen kan het meerwaarde hebben, de klantenservice verbeteren en werknemers in staat stellen hun werk beter te doen. Het kan voor werkgevers ook een efficiëntieslag betekenen. Het probleem met AI is wél dat de ontwikkelingen zo razendsnel gaan dat werkgevers ook niet precies weten hoe ermee om te gaan.

In hetzelfde item van EenVandaag blijkt dat 39 procent van de werkgevers niet goed weet hoe hun werknemers een AI-programma als ChatGPT gebruiken. Dat geldt dan ook voor alle andere opkomende AI-tools waarvan werkgevers misschien niet eens op de hoogte zijn. De Vereniging Nederlandse Gemeenten staat op zich niet onwelwillend tegenover het gebruik van generatieve AI, bijvoorbeeld bij het voldoen aan WOO-verzoeken – een tijdrovende klus voor veel ambtenaren - maar wil wel weten welke leveranciers en toepassingen reeds voldoen aan de wet- en regelgeving.

Maar los daarvan moet er ook gewoon een debat op de werkvloer plaatsvinden over het gebruik van generatieve AI, zodat zowel de werknemer als de werkgever inzicht krijgt in allerlei ethische en juridische dilemma’s. Laat 2024 daarom het jaar zijn van een grondig en impactvol AI-debat, zowel op de werkvloer als ook breder maatschappelijk.

  1. https://eenvandaag.avrotros.nl/item/meerderheid-gemeenten-gebruikt-chatgpt-en-bijna-de-helft-weet-niet-wat-hun-medewerkers-ermee-doen/

Over de auteurs

  • Tom Reijner

    Tom Reijner is Freelance journalist, onderzoeker en podcastmaker.

Gerelateerd nieuws

Surveillancewet stuit op massale kritiek: Experts, bedrijven en oppositie roepen kabinet op tot verzet

Verschillende experts, bedrijven en politieke partijen, waaronder GroenLinks-PvdA, D66, en SP hebben felle kritiek geuit op de voorgestelde Europese CSAM-verordening, ook wel bekend als de surveillancewet. De wet, een initiatief van de Hongaarse regering, is bedoeld om online kindermisbruik te bestrijden, maar volgens de critici schiet de verordening op alle fronten tekort en brengt het de privacy en veiligheid van alle Europeanen in gevaar.

Governanceweb

Bescherm uw online content tegen web scraping door AI aanbieders

Wereldwijd lopen er momenteel rechtszaken tegen aanbieders en ontwikkelaars van (veelal general purpose) AI-tools die hun systemen hebben getraind met grote hoeveelheden data waarop auteursrechten of databankrechten van derden rusten.

Data & Privacy

De privacy-aspecten van het regeerakkoord

Deze Prinsjesdag presenteerde het kabinet-Schoof de begroting voor het aankomende jaar. Hierbij gaf het kabinet ook inzicht in de wetten waar de Tweede Kamer het aankomende jaar op zal stemmen. De overheid werd afgelopen weken bekritiseerd door verschillende experts; met een aantal nieuwe wetten zou de overheid verstrekkende bevoegdheden voor zichzelf creëren. Deze datahonger staat haaks op de privacybelangen van de burger. In dit artikel zetten we de aankomende wetgeving kort uiteen.

Data & Privacy

Cybersecurity: Het begint met inzicht

Elke verbetering begint met het verkrijgen van inzicht. Inzicht in de huidige situatie en in het doel, ofwel: de gewenste situatie. Inzicht is het begin van doelgerichte verbeteringen. Het identificeren van knelpunten, kwetsbaarheden en vooral ook niet-geadresseerde risico’s vormen het startpunt voor de verbeteringen op weg naar een doelbewust gekozen hoger niveau van cybersecurity binnen uw organisatie.

Data & Privacy