ETS(2) en de opt-in mogelijkheid

Het emissiehandelsysteem (ETS) is het handelssysteem voor de CO2-uitstoot van (in eerste instantie) de industrie in Europa. De ETS-richtlijn (2003/87/EG) is in mei 2023 gewijzigd, door het ETS uit te breiden naar andere sectoren, waaronder naar emissies die vrijkomen bij verbranding van brandstoffen in de gebouwde omgeving, het wegvervoer en de kleine industrie. Deze verbrede ETS vindt - los van het bestaande ETS voor de industrie- plaats binnen een apart handelssysteem, en wordt veelal aangeduid als ETS2. Op 30 maart 2024 is het wetsvoorstel in werking getreden, waarmee de gewijzigde ETS-Richtlijn ook in Nederlandse wetgeving is geïmplementeerd(2).

Onder de nieuwe ETS-richtlijn bestaat voor nationale lidstaten een ‘opt-in’ mogelijkheid, waarmee lidstaen het toepassingsbereik van ETS2 nationaal uit kunnen breiden naar sectoren die nog niet zijn opgenomen de ETS-richtlijn. Het kabinet heeft aangekondigd het opt-in systeem voor ETS2 zo breed mogelijk in te zullen voeren. In april 2024 nam zij het besluit om de sector mobiliteit volledig onder het ETS2 te brengen(3).

De consultatie

Met het Besluit wordt het toepassingsbereik van ETS2 verbreed en wordt de sector mobiliteit vrijwel volledig onder het ETS2 gebracht. Om het toepassingsbereik te verbreden wordt er een aanvullende categorie eindgebruikerssectoren gedefinieerd in bijlage II van het Besluit handel in emissierechten, de zogenaamde uitbreidingssectoren. In aanvulling op het wegtransport gaat het onder andere om brandstoffen voor landbouwverkeer, het spoorverkeer, de binnenvaart en de recreatievaart.

Gevolgen en conclusie

De veilingen in het ETS2 zullen naar verwachting in 2027 van start gaan. Eindgebruikers van de brandstoffen kunnen vanaf dan een kostenstijging verwachten, aangezien de gereglementeerde entiteiten (de brandstofleveranciers) de kosten van het deelnemen aan ETS2, zoals de prijs van een ETS2-recht, zullen doorberekenen in de prijs van de brandstoffen. De Europese Commissie heeft de prijs voor één emissierecht in 2030 geschat op 48 euro (per ton CO2-uitstoot). Dit zou leiden tot een verwachte opslag van 13 cent per liter diesel (11 cent voor benzine).

De consultatieversie van de wijziging van het Besluit handel in emissierechten is hier te vinden.

Voetnoten

1 Besluit van ……… tot wijziging van het Besluit handel in emissierechten in verband met de uitbreiding van gereglementeerde activiteiten die onder het emissiehandelssysteem vallen ten behoeve van het vergroten van de uitvoerbaarheid (25 april 2024).

2 Besluit van 26 maart 2024, houdende vaststelling van het tijdstip van inwerkingtreding van de Wet van 28 februari 2024 tot wijziging van de Wet milieubeheer en de Wet op de economische delicten ten behoeve van de implementatie van richtlijn nr. 2023/959, richtlijn nr. 2023/958 en verordening nr. 2023/957 van het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie van 10 mei 2023 (PbEU 2023, L130) met het oog op aanpassingen van het emissiehandelssysteem op het terrein van broeikasgasinstallaties en luchtvaart en een uitbreiding naar scheepvaart en brandstofleveranciers (Stb 2024, 65)

3 Zie de Voorjaarsnota (Kamerstukken II, 2022/23, 36 350 nr. 1), de kamerbrief Voorjaarsbesluitvorming Klimaat (Kamerstukken II, 2022/23, 32 813 nr. 1230) en Kamerstukken II, 2023/24, 32 813, nr. 1374.

Over de auteurs

  • Victor van Ahee

    Victor van Ahee is counsel bij Van Doorne. Hij is gespecialiseerd in regulatoire vraagstukken op het gebied van energie en industrie. Met brede kennis van de regulering van activiteiten, producten en stoffen staat hij bedrijven in de energie-, chemische- en producerende industrieën bij door middel van advies en vertegenwoordiging bij de bestuursrechters. Victor heeft ruime ervaring in allerlei facetten van het energie- en milieurecht, zoals CO2, biobrandstof, milieuvergunningen en -handhaving en health, safety & environment (HSE) in het algemeen. Victor heeft een breed scala aan bedrijven bijgestaan, zowel met advies als in procedures tot aan de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State en heeft Victor vanuit energie- en/of milieuperspectief meegewerkt aan enkele van de grootste overnames in de industrie. Naast counsel bij Van Doorne is Victor ook plaatsvervangend voorzitter van de algemene bezwaarschriftencommissie van de gemeente Rotterdam in de omgevingsrechtelijke kamer.

  • Sophie Silverstein

    Sophie Silverstein is juridisch assistent bij van Doorne sinds maart 2022. Ze houdt zich met name bezig met vastgoed, bouw en omgevingsrecht.

Gerelateerd nieuws

Van klimaatverandering tot overgewicht: ‘De voedseltransitie is een oplossing voor veel problemen’

Ons voedselsysteem heeft een grote impact op zowel onze gezondheid als de planeet en is op lange termijn niet houdbaar. Gelukkig worden in Nederland al stappen gezet richting een duurzaam en gezond voedselsysteem, waarbij gemeenten een sleutelrol vervullen als schakel tussen beleid en lokale behoeften. PONT | Klimaat interviewde Tessel Kans, strategisch adviseur bij adviesbureau Schuttelaar & Partners. De voedseltransitie is urgenter dan ooit. Hoe kunnen gemeenten bijdragen aan verandering?

Stikstofvrije bouw van duurzame energieprojecten kan sneller

Om te voorkomen dat duurzame energieprojecten vertraging oplopen of helemaal stilvallen, werken aannemers, initiatiefnemers en opdrachtgever hard om te bouwen zonder uitstoot van stikstof. Zo worden problemen met vergunningen voorkomen en worden projecten gerealiseerd die juist een bijdrage leveren aan het terugdringen van uitstoot. Klein en middelgroot bouw- en transportmaterieel wordt al volop geëlektrificeerd. Zwaar en specialistisch materieel en zware vrachtwagens zijn nog niet altijd in een elektrische variant beschikbaar. APPM maakte in opdracht van de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie en Energie-Nederland de actuele stand van zaken op en doet aanbevelingen om schoon en emissieloos bouwen te versnellen en mainstream te maken. Ook Bouwend Nederland steunt de aanbevelingen van het rapport. “We laten zien dat stikstofvrij bouwen aan schone energieprojecten geen toekomstbeeld is, maar praktijk die nu al werkt,” zegt Cora van Nieuwenhuizen, voorzitter van Energie-Nederland. NVDE voorzitter Olof van der Gaag: “Wij doen wat we kunnen om projecten te realiseren die de stikstofuitstoot verminderen. Met een beetje hulp, doen we dat ook nog zonder stikstofuitstoot tijdens de bouw”.

Zo vergroot je het draagvlak voor zonneparken

Bewoners worden vaak niet genoeg betrokken bij de plannen voor nieuwe zonneparken, ontdekte promovendus Merel Enserink. Dit kan leiden tot weerstand, vooral als mensen het gevoel hebben dat er alleen naar technische en economische voordelen wordt gekeken, en niet naar hun zorgen en wensen. Ze benadrukt dat de energietransitie in gevaar komt als beleidsmakers zich alleen richten op cijfers en technologie, zonder de mensen die in de buurt wonen erbij te betrekken.

Huurders zijn onmisbaar in succes van warmtenetten

Warmtenetten die bewoners in eigen beheer aanleggen in hun wijk, kunnen het vertrouwen herstellen in warmtenetten. Deze coöperatieve warmtenetten op initiatief van buurtbewoners zijn een goed voorbeeld van de organisatie van draagvlak voor een warmtenet. Huurders zijn hierin een onmisbare schakel. Dit blijkt uit onderzoek van de Woonbond, Buurtwarmte en Energie Samen.

Klimaat