In het Hoofdlijnenakkoord is te lezen dat dat er alternatief beleid moet komen als de klimaatdoelen voor 2030 en 2050 niet bereikbaar lijken. Het PBL reageert nu dat de tijd tot 2030 zo kort is dat er nu al alternatief beleid moet worden voorbereid, zodat de doelen weer binnen bereik komen. Daarbij is het belangrijk dat er naast aandacht voor het “hier en nu” ook aandacht voor “elders en later” is.

De reflectie van PBL begint met het positieve nieuws. De mogelijke uitbreiding van de maatwerkaanpak voor de industrie, de beoogde steun voor burgers en kleine ondernemers bij verduurzaming van woningen en bedrijfspanden, de ambitie om onder regie van het kabinet de netcongestie op te lossen, de invoering van meer bedrijfsspecifieke emissiedoelen in de landbouw en een vliegbelasting gedifferentieerd naar afstand, hebben volgens het PBL een potentieel gunstig effect.

Maar, zegt het PBL, in het akkoord staan ook voornemens, die afdoen aan het halen van de klimaatdoelen. Deze zijn vaak concreter zijn geformuleerd, bijvoorbeeld aanpassingen in de energiebelasting en accijnzen, het terugdraaien van de eerder aangekondigde verhoging van de CO2-heffing en het schrappen van de verplichting om vanaf 2026 bij de vervanging van een verwarmingsketel, een warmtepomp te installeren. Deze maatregelen “brengen de doelen eerder verder weg dan dichterbij”.

Door de val van het kabinet Rutte IV en vertraging in de uitwerking van beleid zijn de klimaatdoelen verder uit zicht geraakt. “Dit heeft de opgave voor het nieuwe kabinet om de doelen te halen groter gemaakt” staat in de reflectie. Daarop volgt: “Gegeven deze startpositie voor het nieuwe kabinet is de set aan voorgenomen maatregelen in het Hoofdlijnenakkoord per saldo waarschijnlijk onvoldoende om de in de Klimaatwet vastgelegde doelstelling van 55 procent reductie in 2030 te halen. Dit geldt ook voor de Europese doelen voor energiebesparing en hernieuwbare energie en het doel om de methaanemissies in 2030 met 30 procent te reduceren ten opzichte van 2020.”

Ook is er “minder aandacht voor klimaatneutraliteit in 2050”. De Europese en mondiale doelen voor 2030, 2040 en 2050 vragen het kabinet “flinke stappen te zetten om het bereiken van deze doelen voor de langere termijn in zicht te houden - met het oog op de leefbaarheid van onze planeet op langere termijn”.

Dit vraagt naast effectief Nederlands beleid, ook internationale samenwerking. “Alleen via effectieve internationale samenwerking op bijvoorbeeld het gebied van klimaat kan de kwetsbaarheid van Nederland als laagliggende delta verminderd worden.”

Bijlage

Reflectie PBL op het Hoofdlijnenakkoord

Over de auteurs

  • Jaël Poelen

    Jaël Poelen is Nieuwsredacteur duurzaamheid en klimaat bij PONT.

    PONT | Data & Privacy

Gerelateerd nieuws

Vastgoed speelt hoofdrol in klimaatverandering: actie noodzakelijk

Nederland is het land van de deltawerken, onze verdediging tegen hoogwater vanuit zee. Zijn onze woningen, gebouwen en voorzieningen langdurig beschermd tegen overstromingen? Dat beeld is inmiddels ingehaald door klimaatverandering. De vastgoedsector als zorgenkindje in de klimaatproblematiek. Wat is de oplossing? PwC's vastgoedexpert Richard van der Linden in gesprek met PwC's hoofdeconoom, Barbara Baarsma.

Omgeving

Verbetering van het elektriciteitsnet van de EU vereist krachtige inspanningen

Om de energieonafhankelijkheid van de EU te vergroten en klimaatverandering tegen te gaan, is een gemoderniseerd elektriciteitsnet nodig waarin meer hernieuwbare energie kan worden geïntegreerd en dat kan worden aangepast aan de toenemende elektrificatie. Om dit te bereiken moet de EU haar inspanningen opvoeren, zo blijkt uit een nieuwe analyse van de elektriciteitsnetten in de EU door de Europese Rekenkamer.

Klimaat

Akkerbouw en veehouderij: regels hinderen samenwerken

Effectieve samenwerking tussen akkerbouwers en veehouders kan een bijdrage leveren aan kringlooplandbouw en milieudoelen zoals het verbeteren van biodiversiteit. Bijvoorbeeld door land uit te wisselen tussen akkerbouwer en veehouder. Maar de praktijk is weerbarstig, zegt Femke Meulman, onderzoeker Transitie en Innovatie: “ Agrarisch ondernemers ervaren dat veel wet- en regelgeving gericht is op individuele en sectorale bedrijfsvoering, met focus op het maximaliseren van winst op korte termijn. Dit staat samenwerking vaak in de weg.” Wat moet er gebeuren om die struikelblokken weg te nemen?

Hoe corruptie wereldwijd de klimaataanpak ondermijnt

Overheden en internationale organisaties besteden jaarlijks miljarden aan klimaatmaatregelen, maar volgens schattingen van de VN is dit slechts een fractie van het benodigde geld. Bovendien zijn zowel de ontwikkeling en uitvoering van klimaatbeleid kwetsbaar voor corruptie. Ook op andere manieren draagt corruptie bij aan de klimaatcrisis en ondermijnt het de klimaataanpak.