ESG-update: verzwaard toezicht op energiebesparingsplicht ondernemers

Ondernemers zijn namelijk sinds juni 2023 verplicht tot het nemen van energiebesparende maatregelen die in vijf jaar of minder zijn terug te verdienen. Omgevingsdiensten moeten controleren of bedrijven zich houden aan de energiebesparingsplicht, maar volgens de regering lukt dat onvoldoende. De mogelijkheden voor toezicht door de omgevingsdiensten zijn te beperkt. Om die reden publiceerde de regering recent de consultatie van het ‘Ontwerpbesluit Datadeling netbeheerders’.

Voor ons aanleiding om de energiebesparingsplicht onder de loep te nemen en de consequenties van het voorgestelde Ontwerpbesluit te behandelen. Waar moeten ondernemers op letten?

Wanneer zijn ondernemers verplicht energiebesparende maatregelen te nemen?

De energiebesparingsplicht geldt voor milieubelastende activiteiten en gebouwen met een jaarlijks energiegebruik van meer dan 50.000 kWh of 25.000 m3 aardgas. In een kantoorgebouw met energielabel C van 223 m² wordt per jaar al meer dan 50.000 kWh verbruikt. Als ondernemer zit je dus relatief snel voor het verbruik van 50.000 kWh per jaar. Het maximale verbruik bij een kantoor met label C is namelijk 225 kWh/m² per jaar. De plicht houdt in dat een ondernemer alle maatregelen treft ter verduurzaming van het energiegebruik met een terugverdientijd van vijf jaar of minder.

Wie berekent de terugverdientijd?

De regering berekent aan de hand van vaste regels de terugverdientijd van maatregelen. Als ondernemer hoef je dus niet zelf naar de bouwmarkt om te onderzoeken of een nieuwe warmtepomp uit kan. De maatregelen die volgens de overheid voldoende besparing opleveren, zijn opgenomen in bijlage XIV van de Omgevingsregeling. Aan de energiebesparingsplicht wordt dus voldaan als de maatregelen uit de bijlage zijn getroffen.

Dit zijn bijvoorbeeld bekende maatregelen zoals spouwmuurisolatie, het vervangen van TL-verlichting met LED-verlichting, het isoleren van platte daken en het vervangen van enkel glas door HR ++ glas. Maar ook minder bekende maatregelen zijn verplicht. Wordt er in het pand meer dan 6x per week gedoucht? Dan moeten waterbesparende douchekoppen worden geïnstalleerd.

Wat betekent het ‘Ontwerpbesluit Datadeling netbeheerders’ voor ondernemers?

Op dit moment komt de handhaving van de energiebesparingsplicht nog niet echt op gang. Dat komt omdat niet alle bedrijven die moeten voldoen aan de energiebesparingsplicht in beeld zijn bij de omgevingsdiensten. Gebouweigenaars die onder de energiebesparingsplicht vallen moeten nu uit zichzelf elke vier jaar rapporteren over het energieverbruik. Het kan dus zijn dat gebouweigenaren bijvoorbeeld niet op de hoogte zijn van deze rapportageplicht. Ook is de rapportage fout- en fraudegevoelig.

Als het ontwerpbesluit in werking treedt, dan kunnen de omgevingsdiensten de werkelijke gegevens over het energieverbruik rechtstreeks opvragen bij netbeheerders. Daardoor is het voor de omgevingsdiensten veel gemakkelijker om te achterhalen welke ondernemers meer dan 50.000 kWh of 25.000 m3 aardgas verbruiken en dus moeten voldoen aan de energiebesparingsplicht.

Tot slot

Ook voor de Corporate Sustainability Reporting Directive (de ‘CSRD’) is de energiebesparingsplicht relevant. De CSRD verplicht ondernemingen - groter dan een bepaalde drempelwaarde - te rapporteren over ‘dubbele materialiteit’. Bedrijven moeten onder meer beschrijven wat de impact is van de veranderende wereld op het bedrijf en de impact van het bedrijf op de wereld.

Wij kunnen ons goed voorstellen dat de investeringen die noodzakelijk zijn op grond van de energiebesparingsplicht ook worden gerapporteerd op grond van de CSRD. Immers, de energie-impact van een bedrijf op haar omgeving valt onder de dubbele materialiteit. Een vermindering van die impact is in dat kader eveneens relevant.

Meer weten over ESG of de energiebesparingsplicht? Volg ons webinar op 5 november 2024, of neem contact op met onze specialisten Ties Pranger en Harald Wiersema.