Kennisportaal Klimaatadaptatie

20 januari 2025

Gezonde leefomgeving

Duurzame leefomgeving

Leven in de wijk

Pilot met zeven Utrechtse gemeenten

De provincie Utrecht heeft de ambitie dat iedereen in 2050 kan wonen in een gezonde, groene en klimaatbestendige buurt. In september 2023 is de provincie daarom samen met de gemeenten Amersfoort, De Bilt, Houten, Montfoort, Nieuwegein, Vijfheerenlanden en Woerden gestart met een pilotproject om wijken te transformeren tot klimaatbestendige, natuurlijke en gezonde wijken. Van september tot en met december 2023 hebben deze gemeenten visies gemaakt, ambities gesteld en die vertaald in concrete maatregelen. Waar liepen deze gemeenten tegenaan? Wat werkt wel, wat niet?

Bekijk hier een overzicht van de pilot.

Stel heldere doelen en vertaal deze naar concrete maatregelen

Het is duidelijk dat het niet zo eenvoudig is om een wijk te transformeren tot een klimaatbestendige en natuurinclusieve wijk. Het is bijvoorbeeld al lastig om duidelijke doelen te stellen over klimaatadaptatie of biodiversiteit. Zo had een van de deelnemende gemeenten moeite met het beoordelen van een nieuwbouwproject, omdat er concrete doelen ontbraken. Hoeveel procent schaduw moet er zijn? Hoeveel millimeter water moet worden opgevangen. Hetzelfde geldt voor de vertaling van doelen naar concrete maatregelen. Eén van de lessen is dan ook om de uitvoerders heel duidelijk te maken welke maatregelen waar moeten komen en waarom.

Parkeer het gesprek over de auto

Veel gemeenten lopen in de valkuil dat ze het gesprek over een wijktransformatie laten domineren door de auto. De les is om de aandacht te richten op hoe een toekomstbestendige wijk eruit kan komen te zien. Inspireer bewoners met visualisaties van hoe de wijk eruit kan zien als je met duurzame opgaven aan de slag gaat en hoe de wijk eruitziet als je de parkeerplaatsen behoudt. Vraag de bewoners ook welke thema’s zij het belangrijkst vinden voor hun buurt. Een tip is om hierbij procesbegeleiding in te schakelen.

Gemeenten blijven ook na de pilot van elkaar leren

In deze lessenbundel zijn de eerste lessen, obstakels en valkuilen uit de pilot verzameld. De lessen kunnen andere gemeenten, ook buiten Utrecht, helpen die aan wijktransformaties en nieuwbouwprojecten werken en mogelijk vastlopen in het proces. De deelnemende gemeenten gaan in 2024-2025 verder met de uitvoering van de plannen die tijdens de pilot zijn ontwikkeld. De lessen die zij dan leren, zullen in themabijeenkomsten en volgende lessenbundels gedeeld worden. Ondertussen blijft de provincie Utrecht ook andere gemeenten ondersteunen die bezig zijn met het transformeren van wijken.

Gerelateerd nieuws

Leve de integrale visie, of blijven politiek en praktijk verslaafd aan ‘micro’?

Aan grote, samenhangende ideeën voor een beter systeem geen gebrek. Kijk maar naar de Omgevingswet. De brede(re) en integrale visie op de leefomgeving klonk en klinkt prachtig, maar wat zien we in de praktijk? Eerder een enorme bedrevenheid in het vinden van juridische geitenpaadjes die de grote dilemma’s omzeilen. Het lijkt een breder politiek en maatschappelijk probleem, waardoor grote transities haperen. Gelukkig zijn er lichtpuntjes.

Omgeving

Samenwerking bij industriële woningbouw – bouwstenen voor een nieuwe bouwcultuur

Op 9 november verscheen in ‘NH Bouwstroom Buurtwaarts’ een samenvatting van een artikel van Mariëlle Hoefsloot, directeur van de Federatie, over de totstandkoming van een nieuwe bouwcultuur. Hierin stelt Mariëlle dat samenwerking tussen overheid, gemeenten, ontwikkelaars, bouwers, ontwerpers en maatschappelijke organisaties cruciaal is om kwalitatief hoogwaardige en toekomstbestendige woonomgevingen te realiseren. Het artikel bespreekt het Governance-kader en de bijbehorende Routekaart, die samen de bouwstenen en kwaliteitsingrediënten laten zien voor effectief samenwerken en sturen op ruimtelijke kwaliteit.

Omgeving

Onderzoek toont minder woondiscriminatie bij woningbezichtiging

Woningzoekenden krijgen steeds meer gelijke kansen in de particuliere huursector. Dat blijkt uit de vierde Landelijke monitor discriminatie bij woningverhuur. Voor het eerst wordt geen hard bewijs meer gevonden van discriminatie op basis van afkomst, seksuele voorkeur of geslacht van geïnteresseerden voor een woningbezichtiging. Wel gaat meer dan de helft van de verhuurbemiddelaars in op verzoeken om bepaalde groepen huurders uit te sluiten, ondanks toegenomen bewustzijn dat dit discriminerend is.

Omgeving

Tussen wens en werkelijkheid: juridische obstakels overwinnen bij optoppen

Optoppen, het toevoegen van een extra bouwlaag op bestaande gebouwen, wint sinds 2022 snel aan populariteit als manier om bij te dragen aan de woningbouwopgave. De modulaire woningen die hiervoor worden gebruikt zijn relatief licht en gestandaardiseerd, waardoor ze in theorie snel kunnen worden geplaatst. In de praktijk stuiten projecten echter regelmatig op juridische drempels.

Omgeving

Meer nieuws