In juli 2021 werd Limburg getroffen door extreem hoogwater, waarbij de Maas en haar zijrivieren buiten hun oevers traden en aanzienlijke schade veroorzaakten. Deze gebeurtenis onderstreepte de noodzaak om grote rivieren de ruimte te geven en daarmee beter voor te bereiden op de gevolgen van extremer weer. De actualisatie van de Beleidslijn grote rivieren is onderdeel van het regeerprogramma.

Minister Madlener: “Nederland is natuurlijk een echt waterland. Waterveiligheid staat aan de basis van alles dat wij doen en ontwikkelen op een ‘heel klein stukje aarde’. Dat betekent dat we onze rivieren de ruimte moeten geven om overtollig regenwater op te vangen en af te voeren. Met de aanpassing die we nu doen, geven we de grote rivieren de kans om deze belangrijke taak voor ons uit te blijven voeren. Zo bouwen we aan een veilig, leefbaar en toekomstbestendig rivierengebied.”

Van ‘ja mits’ naar ‘nee tenzij’

Vanaf 1 februari geldt voor alle gebieden in het rivierbed waar een Bgr-vergunning nodig is het ‘nee tenzij’-principe. Dit betekent dat de rivier op deze plekken voorrang krijgt op een deel van de potentiële toekomstige ontwikkelplannen – bijvoorbeeld grootschalige woningbouw of de aanleg van vakantieparken. Projecten die al vergevorderd zijn of waarover afspraken met het Rijk zijn gemaakt, vallen onder de overgangsregeling en mogen doorgaan onder de oude regels. In de gebieden die vergunningsvrij waren, verandert er niets. Dit zijn gebieden waar niet het Rijk maar provincies en gemeenten bepalen hoe en wat er gebouwd wordt.

Zorgvuldig afgewogen ontwikkelingen

Ook onder de nieuwe beleidslijn blijft er ruimte voor zorgvuldig afgewogen ontwikkelingen, zoals: riviergebonden activiteiten, activiteiten van groot maatschappelijke belang, activiteiten ten behoeve van de grondgebonden agrarische bedrijven en verduurzaming van de energievoorziening. Daarnaast blijven kleine en tijdelijke en activiteiten mogelijk, zoals bijvoorbeeld sloop en herbouw van bestaande bouwwerken, jaarlijkse evenementen, depots voor dijkversterkingsprojecten. Door een 10%-uitbreidingsregeling blijft er ontwikkelruimte voor bestaande bebouwing. Activiteiten van ondergeschikt belang blijven ook mogelijk. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om overkappingen en schuilgelegenheden, grondverzet, beplanting, erfafscheidingen, hekwerken en rasters.

Blijven investeren in een toekomstbestendig rivierengebied

In de komende jaren moeten belangrijke keuzen worden gemaakt om het riviersysteem toekomstbestendig te maken en Nederland beter voor te bereiden op extremere weersomstandigheden. Door nu te investeren in slim beheer en aanpassingen in de regelgeving, bouwen we aan een veilig en robuust rivierengebied voor alle inwoners en andere betrokkenen. De actualisatie van de Beleidslijn grote rivieren is hierin een belangrijke stap.

Gerelateerd nieuws

'Hittestress met dodelijke gevolgen vraagt om meer aandacht en voorzorgsmaatregelen'

Het Openbaar Ministerie heeft een boete van 25.000 euro geëist tegen een zorginstelling waar een 40-jarige hulpbehoevende cliënt overleed tijdens een hittegolf. De hittegolven in Nederland nemen toe en daarmee de gevaren. Tien miljoen Nederlanders lopen risico op hittestress en hittegerelateerde ziekten en de gevolgen voor kwetsbare groepen kunnen zelfs dodelijk zijn. Dit vraagt meer aandacht.

Klimaat

Hitte-aanpak 2025: groenere en koelere leefomgeving

Door klimaatverandering wordt het droger en warmer in de zomers. In het Regeerprogramma 2024 wordt daarom onder meer een kabinetsbrede actieagenda hitte (2025) aangekondigd. Op 2 juni 2025 is deze ‘Hitte aanpak 2025’ aan de Tweede Kamer aangeboden door drie departementen. Hierin is gekozen voor vier themalijnen, waaronder de Themalijn Gebied. Hierbij ligt de focus op onder meer het realiseren van een groenblauwe inrichting om schaduw en verkoeling te bieden. Wat zijn de belangrijkste uitdagingen in de ruimtelijke omgeving?

Omgeving

PBL: urgente opgaven rond wonen, landbouw en klimaatverandering vragen om keuzes van de politiek

Het verbeteren van de kwaliteit van de leefomgeving op het vlak van wonen, klimaat, energie, natuur en landbouw stagneert. Dit zijn urgente leefomgevingsopgaven voor het nieuwe kabinet. In twee gelijktijdig uitgebrachte publicaties, de ‘Balans van de Leefomgeving’ en ‘Keuzes voor de Leefomgeving’, schetst het PBL de grote leefomgevingsdossiers én geeft het verschillende keuzes voor beleid.

Omgeving

Emissievrije gebouwen worden verplicht

De Europese Commissie heeft, in verband met de energietransitie en de ambitie om een volledige circulaire economie in 2050 tot stand te brengen, regels vastgesteld voor de verduurzaming van gebouwen. Deze regels zijn vastgelegd in de Energy Performance of Buildings Directive, afgekort “EPBD”. Inmiddels is de EPBD op 24 april 2024 weer verder aangescherpt en is er een vierde versie tot stand gekomen, oftewel de “EPBD IV”. Deze regels staan voor de lidstaten van de Europese Unie in rang boven regels van de nationaal recht. De Nederlandse overheid voert de EPBD door in de nationale wetgeving, hoofdzakelijk door het Besluit bouwwerken leefomgeving en het Besluit kwaliteit leefomgeving aan de EPBD IV aan te passen. In deze blog zullen enkele aspecten van deze EPBD IV in grote lijnen nader worden belicht. Voor de praktijk zijn uiteraard ook de details van de EPBD en natuurlijk ook de uitzonderingen van belang, waarvoor de EPBD zelf zal moeten worden geraadpleegd.

Omgeving