Energie Samen

15 mei 2025

Energietransitie

Participatie

Nieuwe handreiking ‘Huurders en Warmtegemeenschappen’

Buurtwarmte en Energie Samen deden in opdracht van de Woonbond onderzoek naar de rol van huurders binnen warmtegemeenschappen. Vandaag publiceren zij de handreiking ‘Huurders en Warmtegemeenschappen’. Deze biedt praktische aanbevelingen voor huurders, verhuurders en gemeenten die samen willen werken aan buurtwarmtenetten op initiatief van bewoners. Ook partijen die betrokken zijn bij commerciële warmtenetten kunnen waardevolle inzichten uit de publicatie halen.

Bastiaan van Perlo, belangenbehartiger energie bij de Woonbond: "Met deze handreiking willen we de samenwerking tussen huurders, verhuurders en gemeenten bevorderen en de warmtetransitie versnellen. Het is essentieel dat huurders actief betrokken worden bij deze processen.”

Draagvlak begint bij bewoners

Een succesvol warmtenet begint bij draagvlak in de wijk. Dat vraagt om meer dan alleen informeren: bewoners moeten vanaf het begin betrokken zijn. Hoewel in het Klimaatakkoord afspraken zijn gemaakt over goede participatie van huurders, blijkt de praktijk vaak weerbarstig. In warmtegemeenschappen nemen bewoners zelf het initiatief, wat de kans op succes aanzienlijk vergroot.

Huurders zijn van cruciaal belang

Bij de aanleg van warmtenetten, zowel coöperatief als commercieel, zijn vaak de verhuurders als eigenaren van de woningen betrokken. De bewoners - kopers én huurders - spelen echter een sleutelrol. Om een warmtenet mogelijk te maken moet een groot deel van de bewoners (ongeveer 80%) akkoord gaan met aansluiting. In buurten en wooncomplexen met meer dan 10 huurwoningen moet bovendien 70% instemming van de huurders gehaald worden. Draagvlak onder huurders is daarmee van cruciaal belang in een wijk met veel huurwoningen.

Directe invloed huurders

Anders dan vaak gedacht, kunnen huurders net zo goed lid zijn van de warmtegemeenschap als kopers. Hun stem telt even zwaar als die van elk ander lid in de gemeenschap. Daarmee hebben huurders die lid zijn van de warmtegemeenschap directe invloed op het te ontwikkelen warmtesysteem. Via een warmtegemeenschap kunnen zij vanaf het allereerste begin meebepalen over het proces in hun wijk, over de keuze van het warmtesysteem, en ook over de warmtetarieven en de betaalbaarheid.

Auteur Olaf Heinen, Buurtwarmte: "Deze handreiking helpt huurders en warmtegemeenschappen elkaar én hun positie binnen de warmtetransitie te versterken. Het biedt praktische handvatten en inspiratie voor alle betrokken partijen."

Voorbeeld uit de praktijk: KetelhuisWG

Een inspirerend voorbeeld is het warmtenet op het Amsterdamse WG-terrein. Energiecoöperatie KetelhuisWG ontwikkelde daar een warmtenet waarop zowel huurders als woningeigenaren worden aangesloten. De betrokken woningcorporatie paste haar plannen aan om het project mogelijk te maken. Deze samenwerking leidde zelfs tot een model waarin woningcorporaties en coöperaties aanvullend aan elkaar werken en waarbij de gemeente een ondersteunende rol vervult om de realisatie te versnellen.

Samen versnellen naar duurzame warmteWarmtegemeenschappen bieden huurders een unieke kans om actief bij te dragen aan de warmtetransitie. Door samen te werken met woningcorporaties, particuliere verhuurders en gemeenten ontstaat een krachtig netwerk dat de overstap naar duurzame warmte versnelt.

Lees de handreiking 'Huurders en Warmtegemeenschappen' hier.

Gerelateerd nieuws

De prijs van vrede: dreigen klimaatdoelen slachtoffer te worden van defensie-uitgaven?

Nu geopolitieke onrust toeneemt, staan EU-landen onder druk om hun defensie-uitgaven aanzienlijk te verhogen. Een nieuwe analyse van ABN AMRO waarschuwt echter dat deze noodzakelijke investeringen in veiligheid een potentieel hoge prijs kunnen hebben voor het milieu, zowel door afleidende financiering als door de inherente impact van militaire activiteiten

ACM: aanvullende maatregelen nodig voor betaalbare nettarieven waterstoftransport

Waterstof wordt gezien als belangrijke schakel in de energietransitie, omdat het kan dienen als duurzame energiedrager in sectoren die moeilijk te elektrificeren zijn. Toch komt de markt voor waterstof door verschillende oorzaken maar langzaam op gang. Eén van de oorzaken is de onzekerheid over de tarieven voor het transport van waterstof via een netwerk van leidingen. Doordat volumes waterstof achterblijven en investeringskosten hoger uitvallen, kunnen zonder aanvullende maatregelen de tarieven voor het waterstoftransportnetwerk aanzienlijk stijgen. Voor de komende jaren stelt het ministerie van Klimaat en Groene Groei de tarieven vast die gebruikers van het waterstofnetwerk moeten betalen. Vanaf uiterlijk 2033 stelt de Autoriteit Consument & Markt (ACM) deze tarieven vast op basis van de gemaakte kosten. De ACM heeft in een marktrapportage verkend hoe zij kan bijdragen aan de ontwikkeling van de waterstofmarkt en betaalbare waterstofnettarieven.

Klimaatverandering versnelt de waterkringloop

De aarde warmt op – en dat verandert de waterkringloop. Er verdampt meer water, de lucht bevat meer waterdamp, en dat leidt uiteindelijk tot intensere neerslag. Volgens klimaatmodellen neemt per graad opwarming de hoeveelheid waterdamp in de atmosfeer met zo’n 7 procent toe, terwijl neerslag en verdamping elk met ongeveer 2 procent stijgen. Dit leidt ertoe dat het minder vaak, maar wel heftiger regent. De veranderingen die we tot nu toe waarnemen zijn hiermee in overeenstemming.

AI en Energie: een spanningsveld met potentie

De afgelopen tijd is er steeds meer aandacht geweest voor het energieverbruik van AI. Dit verbruik is enorm en door de sterk toenemende toepassing van AI is de verwachting dat het totale energieverbruik alleen maar zal stijgen. Anderzijds kan AI ook een cruciale rol spelen in de energietransitie. Met de inzet van AI kan bijvoorbeeld het energieverbruik in de samenleving worden geoptimaliseerd en daardoor verminderd en AI kan er voor zorgen dat het elektriciteitsnet efficiënter wordt benut, waardoor netcongestie tegengegaan kan worden en verduurzamingsprojecten minder vertraging zullen oplopen.[1] In deze blog zal dieper worden ingegaan op de enigszins paradoxale verhouding tussen AI en energie.
Meer nieuws