28 mei 2025

Sociale zekerheid

Met dat beeld voor ogen presenteert de SER zijn nieuwe arbo-advies: ‘Gezond en veilig werken dankzij effectieve regels en preventie’. Kernboodschap is dat we alle zeilen bij moeten zetten om ongezond werk en uitval te voorkomen. Gezond werk draagt bij aan geluk, zingeving en gezondheid. Maar we weten ook dat werk mensen ziek kan maken als dingen niet goed gaan. Zo kampt bijna één op de vijf werknemers momenteel met burn-outklachten. Als we de risico’s op het gebied van veilig en gezond werken niet serieus nemen, zal dat aantal blijven stijgen en worden de problemen op de arbeidsmarkt alleen maar groter.

Van de huidige zorguitgaven in Nederland is zo’n 1,8 miljard euro terug te leiden naar ongunstige arbeidsomstandigheden. Natuurlijk zijn aan preventie kosten verbonden. Maar die worden dubbel en dwars terugverdiend als we daarmee verzuim door ziekte en arbeidsongeschiktheid voorkomen.

We moeten nu de draai maken

Het is van cruciaal belang om nu de draai te maken van zorg naar preventie. De SER komt met een advies, een call to action. Mensen mogen niet ziek worden door werk. Ook vraagt de aanhoudende arbeidsmarktkrapte om optimaal gebruik van de beschikbare arbeidscapaciteit.

Daarom moeten de regels op het gebied van arbeidsomstandigheden beter aansluiten bij nieuwe ontwikkelingen en de praktijk van onder andere het midden- en kleinbedrijf. Het is bijvoorbeeld van belang dat de verplichte risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) beter uitvoerbaar wordt voor grote en ook kleine bedrijven.

De meeste winst valt te behalen door risico’s vroegtijdig te signaleren en gezondheidsklachten voor te zijn. ‘Dat vraagt aandacht voor prioritering en integraal beleid voor een effectieve aanpak van veilig en gezond werken.’

Laten we beginnen met de bestaande arboregels in praktijk te brengen en te handhaven. De arbowet benoemt niet voor elke situatie een richtlijn of verplichting, maar laat ruimte aan werkgevers en werknemers om zelf passende maatregelen te treffen. Mijn dringende oproep is: néém die verantwoordelijkheid.

Tijd voor passende maatregelen

Dus kies voor stoffen die minder gevaarlijk zijn. Investeer in voorlichting en preventie. Verplicht het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen. En hou rekening met diversiteit. Op dit moment gelden voor iedereen dezelfde normen voor maximaal tilgewicht en in veel gevallen dezelfde grenswaarden voor gevaarlijke stoffen, terwijl we al lang weten dat bijvoorbeeld vrouwen en jongvolwassenen hogere risico’s lopen dan de witte man van gemiddelde leeftijd die doorgaans als standaard wordt genomen. En denk bij het ontwerpen van bedrijfskleding niet alleen aan mannen.

Wat de overheid betreft: zorg voor betere samenwerking tussen bedrijfsgezondheidszorg en reguliere zorg. Maak arbeidsgerelateerde zorg óók voor zelfstandigen en flexwerkers toegankelijk. Kom met moderne wetgeving die écht werkt en handhaaf die in de praktijk. Maak de kosten en baten van preventie inzichtelijk – voor bedrijven en voor de samenleving als geheel.

Gezond en veilig werk is niet zomaar een arbeidsvoorwaarde, het is de basis voor waardig werk. Het belang ervan is niet te onderschatten. Gezond en veilig werk draagt bij aan een gelukkige samenleving, een sterk bedrijfsleven en het duurzame verdienvermogen van Nederland.

Tijd voor actie.

Over de auteurs

  • Kim Putters

    prof. dr. Kim Putters is voorzitter van de Sociaal-Economische Raad: "Kim Putters was van 2013 tot 2022 directeur van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP). In die rol gaf hij leiding aan het SCP en adviseerde hij kabinet en parlement over de maatschappelijke vraagstukken van deze tijd, en duidde hij deze voor de bredere samenleving. Daarnaast is hij per 16 september 2022 benoemd als universiteitshoogleraar ‘Brede Welvaart’ aan Tilburg University voor één dag in de week. Tot 1 september 2022 was hij hoogleraar Beleid en Sturing van de Zorg in de Veranderende Verzorgingsstaat bij Erasmus School of Health Policy & Management, van de Erasmus Universiteit Rotterdam. Van 2008 tot 2013 was hij daar ook hoogleraar Management van zorginstellingen. Hij promoveerde op vraagstukken van beleid en bestuur in een publiek-private omgeving, zoals de zorg. Hij verrichte onderzoek naar innovaties, maatschappelijk ondernemerschap, wijk- en buurtgericht werken, en het bredere sociaal domein. Kim Putters ontving in 2024 de Comeniusprijs vanwege zijn vermogen om helder te duiden wat er gaande is in de samenleving en perspectief te bieden. In 2022 heeft de Open Universiteit Kim Putters een eredoctoraat toegekend vanwege de aansprekende wijze waarop hij wetenschappelijk onderbouwd, complexe maatschappelijke kwesties toegankelijk maakt voor een breed publiek. Kim Putters is sinds 2019 bestuurslid van het Nationaal Comité 4 en 5 mei, vanaf januari 2017 kroonlid van de Sociaal-Economische Raad (SER) en sinds oktober 2016 vice-voorzitter in het bestuur van het Oranje Fonds. Daarnaast is hij lid van de Raad van Advies van de Nationale Jeugdraad en van de Raad van Toezicht van Museum Catharijneconvent. Ook neemt hij deel aan enkele curatoria van leerstoelen op het terrein van sociaal-economische en culturele kwesties aan de Nederlandse universiteiten, en de Scientific Committee van de European Health Management Association. Als SCP-directeur was hij ook adviserend lid van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid en lid van het curatorium van de Vereniging Nederlandse Gemeenten. Van 2003 tot 2013 was Putters lid van de Eerste Kamer en vanaf 2011 ook als Eerste Ondervoorzitter. Hij was tevens vice-fractievoorzitter van de PvdA-fractie in de Senaat. Van 2011 tot 2013 was hij eveneens voorzitter van de Nederlandse Eerste en Tweede Kamerleden in de Interparlementaire Unie (IPU). In de gemeente Hardinxveld-Giessendam was hij tussen 2002 tot 2012 gemeenteraadslid, fractievoorzitter en formateur. " Fotografie gemaakt door Jerry Lampen. sinds april 2022

Gerelateerd nieuws

Digitale veiligheid grootste zorg bij toenemend gebruik AI

Digitale veiligheid is veruit de grootste uitdaging voor organisaties bij de implementatie van Artificial Intelligence (AI). Dat blijkt uit het vandaag gepubliceerde AI-Trendonderzoek 2025 van Berenschot in samenwerking met Waag Futurelab. Meer dan 90% van de 500 respondenten verwacht dat het gebruik van AI in werkprocessen de komende jaren alleen maar toeneemt. De noodzaak voor organisaties om te investeren in digitale veiligheid en de risico’s van AI te minimaliseren wordt daarmee steeds groter.

Rapportage nationale Sustainable Development Goals: focus op schoon water en waterveiligheid

Op woensdag 21 mei is de negende Nationale Rapportage over de 17 Sustainable Development Goals (SDG’s) aangeboden aan de Tweede Kamer. Deze zeventien doelen vormen een wereldwijde agenda om van de wereld in 2030 een duurzamere en eerlijkere plek te maken. SDG 6 – schoon water en sanitair – is daar een essentieel onderdeel van: toegang tot veilig drinkwater, goede sanitaire voorzieningen en duurzaam waterbeheer zijn immers mensenrechten én eerste levensbehoeften.

Hoe het Europees Openbaar Ministerie de financiële belangen van de EU beschermt tegen ‘nieuwe’ georganiseerde criminaliteit

In dit blog analyseren Jan Leliveld en Mattias Niens (beiden Van Doorne) hoe het Europees Openbaar Ministerie (EOM) zich in drie jaar tijd heeft ontwikkeld tot een spil in de bestrijding van grensoverschrijdende financiële criminaliteit binnen de EU.

De prijs van vrede: dreigen klimaatdoelen slachtoffer te worden van defensie-uitgaven?

Nu geopolitieke onrust toeneemt, staan EU-landen onder druk om hun defensie-uitgaven aanzienlijk te verhogen. Een nieuwe analyse van ABN AMRO waarschuwt echter dat deze noodzakelijke investeringen in veiligheid een potentieel hoge prijs kunnen hebben voor het milieu, zowel door afleidende financiering als door de inherente impact van militaire activiteiten
Meer nieuws