28 mei 2025

Sociale zekerheid

Met dat beeld voor ogen presenteert de SER zijn nieuwe arbo-advies: ‘Gezond en veilig werken dankzij effectieve regels en preventie’. Kernboodschap is dat we alle zeilen bij moeten zetten om ongezond werk en uitval te voorkomen. Gezond werk draagt bij aan geluk, zingeving en gezondheid. Maar we weten ook dat werk mensen ziek kan maken als dingen niet goed gaan. Zo kampt bijna één op de vijf werknemers momenteel met burn-outklachten. Als we de risico’s op het gebied van veilig en gezond werken niet serieus nemen, zal dat aantal blijven stijgen en worden de problemen op de arbeidsmarkt alleen maar groter.

Van de huidige zorguitgaven in Nederland is zo’n 1,8 miljard euro terug te leiden naar ongunstige arbeidsomstandigheden. Natuurlijk zijn aan preventie kosten verbonden. Maar die worden dubbel en dwars terugverdiend als we daarmee verzuim door ziekte en arbeidsongeschiktheid voorkomen.

We moeten nu de draai maken

Het is van cruciaal belang om nu de draai te maken van zorg naar preventie. De SER komt met een advies, een call to action. Mensen mogen niet ziek worden door werk. Ook vraagt de aanhoudende arbeidsmarktkrapte om optimaal gebruik van de beschikbare arbeidscapaciteit.

Daarom moeten de regels op het gebied van arbeidsomstandigheden beter aansluiten bij nieuwe ontwikkelingen en de praktijk van onder andere het midden- en kleinbedrijf. Het is bijvoorbeeld van belang dat de verplichte risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) beter uitvoerbaar wordt voor grote en ook kleine bedrijven.

De meeste winst valt te behalen door risico’s vroegtijdig te signaleren en gezondheidsklachten voor te zijn. ‘Dat vraagt aandacht voor prioritering en integraal beleid voor een effectieve aanpak van veilig en gezond werken.’

Laten we beginnen met de bestaande arboregels in praktijk te brengen en te handhaven. De arbowet benoemt niet voor elke situatie een richtlijn of verplichting, maar laat ruimte aan werkgevers en werknemers om zelf passende maatregelen te treffen. Mijn dringende oproep is: néém die verantwoordelijkheid.

Tijd voor passende maatregelen

Dus kies voor stoffen die minder gevaarlijk zijn. Investeer in voorlichting en preventie. Verplicht het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen. En hou rekening met diversiteit. Op dit moment gelden voor iedereen dezelfde normen voor maximaal tilgewicht en in veel gevallen dezelfde grenswaarden voor gevaarlijke stoffen, terwijl we al lang weten dat bijvoorbeeld vrouwen en jongvolwassenen hogere risico’s lopen dan de witte man van gemiddelde leeftijd die doorgaans als standaard wordt genomen. En denk bij het ontwerpen van bedrijfskleding niet alleen aan mannen.

Wat de overheid betreft: zorg voor betere samenwerking tussen bedrijfsgezondheidszorg en reguliere zorg. Maak arbeidsgerelateerde zorg óók voor zelfstandigen en flexwerkers toegankelijk. Kom met moderne wetgeving die écht werkt en handhaaf die in de praktijk. Maak de kosten en baten van preventie inzichtelijk – voor bedrijven en voor de samenleving als geheel.

Gezond en veilig werk is niet zomaar een arbeidsvoorwaarde, het is de basis voor waardig werk. Het belang ervan is niet te onderschatten. Gezond en veilig werk draagt bij aan een gelukkige samenleving, een sterk bedrijfsleven en het duurzame verdienvermogen van Nederland.

Tijd voor actie.

Over de auteurs

  • Kim Putters

    prof. dr. Kim Putters is voorzitter van de Sociaal-Economische Raad: "Kim Putters was van 2013 tot 2022 directeur van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP). In die rol gaf hij leiding aan het SCP en adviseerde hij kabinet en parlement over de maatschappelijke vraagstukken van deze tijd, en duidde hij deze voor de bredere samenleving. Daarnaast is hij per 16 september 2022 benoemd als universiteitshoogleraar ‘Brede Welvaart’ aan Tilburg University voor één dag in de week. Tot 1 september 2022 was hij hoogleraar Beleid en Sturing van de Zorg in de Veranderende Verzorgingsstaat bij Erasmus School of Health Policy & Management, van de Erasmus Universiteit Rotterdam. Van 2008 tot 2013 was hij daar ook hoogleraar Management van zorginstellingen. Hij promoveerde op vraagstukken van beleid en bestuur in een publiek-private omgeving, zoals de zorg. Hij verrichte onderzoek naar innovaties, maatschappelijk ondernemerschap, wijk- en buurtgericht werken, en het bredere sociaal domein. Kim Putters ontving in 2024 de Comeniusprijs vanwege zijn vermogen om helder te duiden wat er gaande is in de samenleving en perspectief te bieden. In 2022 heeft de Open Universiteit Kim Putters een eredoctoraat toegekend vanwege de aansprekende wijze waarop hij wetenschappelijk onderbouwd, complexe maatschappelijke kwesties toegankelijk maakt voor een breed publiek. Kim Putters is sinds 2019 bestuurslid van het Nationaal Comité 4 en 5 mei, vanaf januari 2017 kroonlid van de Sociaal-Economische Raad (SER) en sinds oktober 2016 vice-voorzitter in het bestuur van het Oranje Fonds. Daarnaast is hij lid van de Raad van Advies van de Nationale Jeugdraad en van de Raad van Toezicht van Museum Catharijneconvent. Ook neemt hij deel aan enkele curatoria van leerstoelen op het terrein van sociaal-economische en culturele kwesties aan de Nederlandse universiteiten, en de Scientific Committee van de European Health Management Association. Als SCP-directeur was hij ook adviserend lid van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid en lid van het curatorium van de Vereniging Nederlandse Gemeenten. Van 2003 tot 2013 was Putters lid van de Eerste Kamer en vanaf 2011 ook als Eerste Ondervoorzitter. Hij was tevens vice-fractievoorzitter van de PvdA-fractie in de Senaat. Van 2011 tot 2013 was hij eveneens voorzitter van de Nederlandse Eerste en Tweede Kamerleden in de Interparlementaire Unie (IPU). In de gemeente Hardinxveld-Giessendam was hij tussen 2002 tot 2012 gemeenteraadslid, fractievoorzitter en formateur. " Fotografie gemaakt door Jerry Lampen. sinds april 2022

Gerelateerd nieuws

Meer aandacht voor digitale weerbaarheid en veiligheid bij onderwijsbesturen

Onderwijsbesturen zijn verantwoordelijk voor de digitale weerbaarheid en veiligheid van hun organisatie. Goede digitale weerbaarheid is noodzakelijk om ervoor te zorgen dat het onderwijs door kan gaan. Ook is veilige opslag van onderwijsdata noodzakelijk. Het waarborgt de kwaliteit van het onderwijs en van de diploma’s die onderwijsinstellingen afgeven. In het jaarverslag kunnen besturen laten zien hoe het staat met hun digitale weerbaarheid en veiligheid. En welke uitdagingen zij nog zien. Uit onderzoek van de Inspectie van het Onderwijs blijkt dat steeds meer besturen zich in hun jaarverslag verantwoorden over digitale veiligheid, maar we zijn er nog niet.

Zorg & Sociaal

2 jaar programma Klimaatveiligheid: klimaatadaptatie is óók een veiligheidsvraagstuk

Ruim 2 jaar voert het NIPV het programma Klimaatveiligheid uit. Programmamanager Charlotte van Ruijven en Lana Garrels, voorzitter van het netwerk Klimaatveiligheid van de veiligheidsregio’s, vertellen in vakblad de Crisismanager over het programma en over hun samenwerking.

Omgeving

Wet veiligheidsonderzoeken (Wvo) aangenomen in Eerste Kamer

De Eerste Kamer heeft eind september het voorstel voor de aangepaste Wet veiligheidsonderzoeken (Wvo) aanvaard. De wet is aangepast om meer flexibiliteit voor veiligheidsonderzoeken te bieden aan sectoren waar medewerkers veelvuldig van werkgever wisselen. De wet zal naar verwachting vanaf begin 2026 stapsgewijs in werking treden en in afstemming met alle inzenders in de praktijk worden ingevoerd.

Privacy onder druk door nieuwe defensiewet

De Wet op defensiegereedheid (Wodg), die de minister van Defensie vergaande bevoegdheden zou geven, stuit op bezorgdheid over privacy. Volgens het NRC-artikel van 17 september 2025 schrijft het ministerie dat sensoren van drones “mogelijk onbedoeld personen of voertuigen buiten het militaire terrein registreren” en dat deze daarom nu vaak niet worden gebruikt.

Data & Privacy

Meer nieuws