24 juli 2025

Deelmobiliteit

Participatie

Lees hier deel 1

Lees hier deel 2

Lees hier deel 3

Uit onderzoeken leren we veel over hoe mensen een hub willen gebruiken. Maar wie doen er eigenlijk mee aan dat onderzoek? Vaak zijn het juist de hoogopgeleide, welgestelde deelnemers die zich laten horen. Bewoners in een sociale huurwoning blijven echter ondervertegenwoordigd (Pharos, 2022). En dat is een probleem. Want deze groep loopt juist extra risico op vervoersarmoede. Als je hubs ontwerpt met publiek geld, dan moeten ze voor iedereen werken. Dus ook – en juist – voor mensen die minder snel meedoen in een enquête. 

Participatietrajecten kunnen hierin het verschil maken. Door letterlijk in gesprek te gaan - in begrijpelijke taal, op een vertrouwde plek. En vooral: door goed te luisteren naar wat mensen belangrijk vinden.

Eén wijk, één aanpak 

Elke wijk is anders, en dus ook elke hub. De kracht van een hub zit ‘m in hoe goed deze aansluit bij de mensen die er wonen en reizen. Of ze de hub gaan gebruiken, hangt vaak af van wat er te vinden is: deelauto’s, een fietsenstalling, een koffiekar of een veilige plek. Wat maakt het aantrekkelijk om de privéauto te laten staan? 

Figuur: praatplaat How to hub.

Volgens Erik van der Veen begint het allemaal bij het gesprek: “Participatie is meer dan het organiseren van een informatieavond. Je kunt bewoners niet vroeg genoeg betrekken. Begin bij de opgave, niet bij de oplossing. Laat mensen meedenken, ideeën aandragen. Dan maak je plannen beter én enthousiasmeer je mensen vanaf het begin.”

De praatplaat als gespreksstarter

Een hub is meer dan een mobiliteitspunt: het is een plek waar ruimtegebruik, technologie en gemeenschap samenkomen. Samen met de TU Eindhoven ontwikkelde AT Osborne een praatplaat waarmee beleidsmakers het gesprek met bewoners kunnen voeren. Want het doel, het gewenste gedrag en de doelgroep? Die verschillen per plek. 

Erik zegt het treffend: “Als je met mensen in gesprek gaat, heb je het niet over ‘burgers’. Die doe je op een broodje. Het gaat om omwonenden, studenten, reizigers, ondernemers, recreanten. Allemaal met hun eigen kijk en belangen.”

Te vroeg? Te laat? De participatieparadox

Goede participatie vraagt om lef, creativiteit en doorzettingsvermogen. Erik legt het mooi uit: “De participatieparadox bestaat écht. Begin je vroeg, dan vragen mensen: wat gaan jullie doen? Dat weet je dan nog niet. Begin je laat, dan zeggen ze: waarom hoorden wij dit nu pas? De oplossing? Dus ga het gewoon doen: vroeg betrekken, goed uitleggen en breed ophalen.”

Voorbeelden uit de praktijk

Voor de MIRT-verkenning Oude Lijn in Leiden hebben we een gebruikerspanel samengesteld. Vijftig inwoners, zorgvuldig gekozen, deden mee aan participatieavonden. En ja: daar stond een vergoeding tegenover. Dat helpt om meer mensen te bereiken. Erik: “Of: ga gewoon op pad. Bij het opstellen van de Mobiliteitsvisie 2050 door de Metropoolregio Rotterdam Den Haag zijn we in de regio met reizigers in gesprek gegaan – op de kinderboerderij, in de bus, bij het sportveld. Je spreekt mensen die je anders mist.”

Over de auteurs

  • Erik van der Veen

    Erik van der Veen werkt bij At Osborne. Erik werkt als senior adviseur, trainer en coach binnen de werkvelden infrastructuur, gebiedsontwikkeling en mobiliteit. Hij wordt vooral ingezet vanuit zijn kennis en ervaring met strategische vraagstukken en besluitvormingsprocessen.

    AT Osborne

  • Rachelle Weerts

    Rachelle Weerts is adviseur mobiliteit bij AT Osborne.

    AT Osborne

Gerelateerd nieuws

Hoe zout wordt het, en wat betekent dat voor water, landbouw en natuur?

De ministeries van LVVN en I&W, Rijkswaterstaat en STOWA hebben een ambitieus programmaplan laten opstellen, getiteld ‘Omgaan met zout in landbouw, natuur en waterbeheer’. De aanleiding is de toenemende verzilting van water en bodem mede door klimaatverandering. Dat levert de nodige kennisvragen op, die in dit plan worden geagendeerd. Voor dit jaar (2025) is 400 duizend euro beschikbaar om een start te maken met de uitvoering. De programmapartners hebben de intentie de komende tijd de financiering voor de looptijd van het gehele meerjarige programma – geschat op 1 miljoen euro per jaar - op tafel te krijgen.

Omgeving

Ecosysteem is minstens zo belangrijk als woning

Een zeldzame plant of dier kan in Nederland een compleet woningbouwproject jaren vertragen. Wie denkt dat natuurinclusief landschapsontwerper en medeoprichter van NL Greenlabel, Nico Wissing, staat te juichen bij dergelijke ontwikkelingen, heeft het mis. “We slaan soms volledig door en dat zet natuurinclusief bouwen in een kwaad daglicht. Natuurinclusief bouwen en economische belangen kunnen prima hand in hand gaan, als we maar tijdig de woningbouwopgave en natuurwaarden op elkaar afstemmen. We zijn tot slot te gast in het landschap.”

Omgeving

Aedes: flexibeler omgaan met regels die woningbouw vertragen

Aedes vindt het goed dat via de STOER-aanpak regels rondom de bouw van nieuwe huizen tegen het licht gehouden worden. Vooral in combinatie leiden regels vaak tot ongewenste vertraging. De enorme woningnood betekent dat we slimmer en flexibeler moeten omgaan met regels, zonder minimale normen uit het oog te verliezen, aldus Aedes in reactie op de STOER-voorstellen.

Omgeving

De rekenkundige ondergrens

Op 13 juni 2025 heeft de minister van LVVN aan de kamer laten weten dat zij de zogenoemde rekenkundige ondergrens bij stikstofdepositie in een procedure bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State wil laten toetsen. Daarover heb ik wat gedachten aan het spreekwoordelijke papier toevertrouwd. En omdat ik daarvoor wat meer woorden nodig had, is het een artikel geworden.

Omgeving

Meer nieuws