PBL

28 augustus 2025

Brede welvaart

Genoeg inkomen is essentieel voor bestaanszekerheid, maar niet voldoende. Daarnaast moeten mensen kunnen beschikken over zorg, huisvesting en gezond voedsel, en ook over niet-materiële zaken als schone lucht en een goede opleiding. Het gaat niet alleen om het hier en nu, maar ook dat mensen verwachten in de toekomst ook in hun minimale levensbehoeften te kunnen  voorzien. Iemands bestaanszekerheid kan dus onder druk staan, ook bij voldoende inkomen op dit moment.

Bestaanszekerheid hangt ook af van hoe tekorten op elkaar inwerken. Wie meer werkt, verdient meer, maar meer werken kan ten koste gaan van de tijd voor zorgtaken of stress geven. Andersom kunnen gezondheidsproblemen leiden tot baanverlies, met financiële onzekerheid als gevolg. Door zulke samenhangen zichtbaar te maken, stellen de onderzoekers, ontstaat ruimte voor beleid dat risico’s tijdig opvangt en opstapeling van problemen voorkomt.

Bestaanszekerheid is niet zwart-wit, maar kent gradaties. Mensen verschillen in de mate van tekorten en op welke vlakken ze die hebben, hoe lang de tekorten duren en hoe weerbaar ze zijn voor tekorten in de toekomst. De mate van en het risico op tekorten hangen zowel af van persoons- als van omgevingskenmerken, zoals de beschikbaarheid van huisvesting, bereikbaarheid van banen en basisvoorzieningen of het bestaan van discriminatie. 

Door bestaanszekerheid systematisch vanuit een bredewelvaartsperspectief te bekijken, wordt duidelijker waar beleid nodig is, welke keuzes gemaakt moeten worden en wat de gevolgen zijn op lange termijn. Dit vergt een waardeoordeel over wat mensen minimaal nodig hebben en samenwerking tussen beleidsdomeinen. Die afstemming is in de huidige beleidspraktijk geen vanzelfsprekendheid, aldus de planbureaus. 

Bij dit onderzoek is gebruik gemaakt van een eerder door de planbureaus uitgewerkt bredewelvaartsperspectief. Met deze publicatie bieden SCP, PBL en CPB bouwstenen voor een toekomstgericht, integraal en samenhangend beleid.

Bekijk hier de publicatie

Gerelateerd nieuws

Wonen of zorg? De juridische scheidslijn in woonzorgvastgoed

De vergrijzing zet onze samenleving op scherp: de vraag naar innovatieve woonzorgconcepten stijgt explosief. Beleggers en ontwikkelaars storten zich massaal op woonzorgvastgoed. Maar juist op het snijvlak van wonen en zorg ontstaan interessante juridische vraagstukken, want wie bepaalt of een woning vooral een thuis is, of toch vooral een zorginstelling? Die scheidslijn is allesbepalend voor de wet- en regelgeving die geldt. Zodra zorg de boventoon voert en wonen ondergeschikt is, veranderen de spelregels drastisch – met grote gevolgen voor huurbescherming en contractuele afspraken. Wat betekent dat concreet voor huurders, verhuurders en zorgaanbieders? En waarom is het cruciaal om de afspraken over huur en zorg glashelder vast te leggen? In deze blog wordt die vraag beantwoord en wordt door Nika Niels en Isa Horstik uiteengezet welke regels van toepassing zijn wanneer wonen en zorg nauw met elkaar verweven zijn.

Omgeving

Op zoek naar verkoeling: hoe klimaatadaptatie en recreatie in onze steden samengaan

Door klimaatverandering wordt het weer steeds extremer. We krijgen vaker te maken met hitte, droogte, wateroverlast en overstromingen. Denk aan de bosbranden in Zuid-Europa, de extreme regenval afgelopen juli in delen van ons land, en de natuurbranden dit voorjaar nabij Drunen en Ede. Dit heeft grote gevolgen voor de leefbaarheid van onze steden, dorpen en landschap. Maar daar waar uitdagingen zijn, liggen ook kansen. In ons werk zien we vaak prachtige plekken waar natuur, water en beleving hand in hand gaan met oplossingen voor het veranderende klimaat. In dit artikel nemen we je mee hoe klimaatadaptatie en recreatie elkaar kunnen versterken met actuele voorbeelden en hulpmiddelen om hier zelf vorm aan te geven.

Omgeving

Onteigening door en voor Defensie: juridische kaders en maatschappelijke spanning

De Nederlandse krijgsmacht staat voor een forse uitbreiding. In een tijd van toenemende geopolitieke spanningen en internationale afspraken, zoals de NAVO-norm, groeit de behoefte aan oefenterreinen, kazernes en logistieke infrastructuur. Defensie concludeert dan ook in haar jaarverslag: “Door de veranderde (geo)politieke omstandigheden zijn er gewijzigde behoeften, waaronder een grotere vraag naar vastgoed.” Door deze ruimtevraag wil het Ministerie van Defensie steeds vaker gronden van particulieren en agrariërs verwerven, wat kan leiden tot een toename van onteigeningsprocedures. Wat betekent dit juridisch?

Omgeving

Groei met groen: hoe woningbouw de weg opent voor nieuwe natuur

In een tijd waarin stedelijke omgevingen groeien en de vraag naar woningen toeneemt, lijkt de bebouwing van onze leefomgeving onvermijdelijk. Maar wat als woningbouw niet ten koste gaat van de natuur, maar juist een katalysator wordt voor méér groen? Steeds vaker is woningbouwontwikkeling niet alleen kans om mensen een thuis te geven, maar ook om steden en dorpen leefbaarder, gezonder én mooier te maken. Want waar nieuwe huizen gebouwd worden, kan ook nieuwe natuur bloeien.

Omgeving

Meer nieuws