Ruimtelijke opgaven vragen om scherpere keuzes

Brief aan de minister met onze zienswijze op de ontwerp-Nota Ruimte (pdf, 180 kB)

Interbestuurlijk samenspel

Voor gemeenten is de ontwerp-Nota Ruimte een goede stap: ze waarderen de treffende beschrijving van het intensieve ruimtegebruik in Nederland en de grote opgaven waar we voor staan. Het rijk erkent het belang van gebiedsgericht werken en dat ruimtelijke keuzes vooral lokaal landen, maar biedt daarvoor nog niet de duidelijkheid en samenhang die gemeenten nodig hebben.

Scherpere keuzes die gemeenten in staat stellen om de opgaven aan te pakken zijn nog nodig, schrijft de VNG in haar zienswijze. Ieder jaar willen we honderdduizend nieuwe woningen bouwen. Deze woningen hebben een stroomaansluiting nodig en moeten bereikbaar zijn. Tegelijkertijd hebben we ruimte nodig voor water, natuur, landbouw en een sterke economie. Dat vraagt keuzes.

Onze 342 gemeenten werken al dagelijks aan deze opgaven, samen met inwoners en ondernemers. Zij weten wat past bij het toekomstbeeld van een gebied en wat aansluit op lokale en regionale ontwikkelingen. Daar hebben ze het rijk bij nodig, want voor een goed interbestuurlijk samenspel zijn ook nationale kaders nodig. De Nota Ruimte moet daarom realistisch uitvoerbaar en bestuurlijk robuust zijn.

We verwachten een nadere invulling van verantwoordelijkheden van de bestuurslagen zoals deze in de Omgevingswet is vastgelegd. Alleen zo vinden we evenwicht tussen nationale richting en lokale uitvoering. 

Samen verder bouwen in 3 stappen

Met de zienswijze levert de VNG een constructieve bijdrage om de Nota Ruimte te verbeteren. Gemeenten staan klaar om samen met het rijk, provincies en waterschappen te werken aan een nationale visie die helder, stabiel en uitvoerbaar is. Zo kunnen we de grote verbouwing van Nederland daadwerkelijk realiseren. Dat vraagt om nationale richtinggevende keuzes, heldere randvoorwaarden en vooral gelijkwaardige samenwerking. De VNG wil daarom samen met het nieuwe kabinet en andere overheden 3 stappen zetten:

1. Bouwen aan een concreet langetermijnperspectief op de ruimtelijke inrichting van Nederland met een investeringsperspectief en uitvoeringsagenda. Dit geeft gemeenten zicht op de belangrijkste ruimtelijke prioriteiten en de financiële zekerheid die nodig is voor de aanpak van grote ruimtelijke opgaven.

2. Komen tot een duidelijke rolverdeling op basis van gelijkwaardigheid, zodat we elkaars positie respecteren. Bouw voort op de regionale samenwerking die er al is.

3. Zorgen dat de Nota Ruimte de noodzakelijke integrale keuzes maakt, zodat moeilijke beslissingen niet langer worden afgewenteld op gemeenten (in de regio) of doorgeschoven naar later. De keuzes moeten passen bij de kenmerken van ieder gebied, want elk deel van Nederland is anders.

Breed gedragen

De VNG-zienswijze kwam tot stand na een breed traject van gesprekken met gemeentelijke bestuurders en professionals. Veel gemeenten dienden ook zelf een zienswijze in voor lokale of gebiedsspecifieke aangelegenheden.