5 januari 2024

Ai

Algoritme

Op de laatste dagen van het oude jaar kwam er opvallend nieuws naar buiten over het gebruik van ChatGPT door ambtenaren bij gemeenten. Uit een rondgang door actualiteitenprogramma EenVandaag bleek dat 74 procent van hen gebruikmaakt van de AI-tool voor hun werk (1). Dat is saillant, omdat rijksambtenaren wordt afgeraden ermee te werken vanwege allerlei risico’s.

Informatievoorziening voor burgers

Die risico’s zijn tweeledig, aldus een expert data-ethiek tegenover EenVandaag. Enerzijds dat de output van ChatGPT wordt gebruikt voor de informatievoorziening voor burgers. Die output blijkt vaak onvolledig te zijn of gewoonweg niet te kloppen. Je moet die informatie goed controleren, maar door tijdgebrek – ambtenaren hebben veel taken op hun bordje – kan dat er wel eens bij inschieten.

En anderzijds – en dat is even belangrijk – de privacyrisico’s. Even snel een vertrouwelijk overheidsdocument door ChatGPT halen, betekent potentieel ook dat diezelfde gegevens door het AI-trainingsmodel worden afgeroomd en ergens worden opgeslagen. Met alle datalekrisico’s van dien. Demissionair staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Digitalisering) stipte het onlangs nog eens aan: we weten eigenlijk niet wat er met de data gebeurt.

Niet te krampachtig doen

Desalniettemin hebben te maken met de realiteit. De ontwikkeling van AI kun je niet tegenhouden; hoogstens proberen te reguleren om het enigszins in toom te houden. We moeten ook niet te krampachtig doen over de opmars van kunstmatige intelligentie. Op veel terreinen kan het meerwaarde hebben, de klantenservice verbeteren en werknemers in staat stellen hun werk beter te doen. Het kan voor werkgevers ook een efficiëntieslag betekenen. Het probleem met AI is wél dat de ontwikkelingen zo razendsnel gaan dat werkgevers ook niet precies weten hoe ermee om te gaan.

In hetzelfde item van EenVandaag blijkt dat 39 procent van de werkgevers niet goed weet hoe hun werknemers een AI-programma als ChatGPT gebruiken. Dat geldt dan ook voor alle andere opkomende AI-tools waarvan werkgevers misschien niet eens op de hoogte zijn. De Vereniging Nederlandse Gemeenten staat op zich niet onwelwillend tegenover het gebruik van generatieve AI, bijvoorbeeld bij het voldoen aan WOO-verzoeken – een tijdrovende klus voor veel ambtenaren - maar wil wel weten welke leveranciers en toepassingen reeds voldoen aan de wet- en regelgeving.

Maar los daarvan moet er ook gewoon een debat op de werkvloer plaatsvinden over het gebruik van generatieve AI, zodat zowel de werknemer als de werkgever inzicht krijgt in allerlei ethische en juridische dilemma’s. Laat 2024 daarom het jaar zijn van een grondig en impactvol AI-debat, zowel op de werkvloer als ook breder maatschappelijk.

  1. https://eenvandaag.avrotros.nl/item/meerderheid-gemeenten-gebruikt-chatgpt-en-bijna-de-helft-weet-niet-wat-hun-medewerkers-ermee-doen/

Over de auteurs

  • Tom Reijner

    Tom Reijner is Freelance journalist, onderzoeker en podcastmaker.

Gerelateerd nieuws

Een strategische aanpak voor het beheren van AI-risico's

Kunstmatige intelligentie (AI) verandert het bedrijfsleven in een ongekend tempo. Vooral Generatieve AI heeft de verwachtingen van experts ver overtroffen en decennia aan voorspelde vooruitgang samengeperst in slechts enkele jaren. Tegen 2028 verwacht 62% van de bedrijfsleiders dat AI in alle onderdelen van hun organisatie is geïntegreerd. Maar terwijl 45% AI ziet als een grote kans, maakt 56% zich zorgen over de cybersecurity- en privacyrisico’s die gepaard gaan met deze snelle adoptie.

Van Data tot Intelligence: cirkel van inzicht en actie

We leven in een tijd waarin data als het nieuwe goud wordt gezien. Iedere organisatie verzamelt, meet, modelleert en bewaart — alsof méér data vanzelf leidt tot méér kennis. Maar data is geen doel. Het is slechts de grondstof voor begrip. Pas wanneer we van data de creator kennen en het kunnen ordenen, duiden en plaatsen in context, ontstaat echte informatie. En wanneer die informatie voor de gebruiker betekenis krijgt, ontstaat intelligence — inzicht waarop je kunt handelen.

Clare’s Law tegen huiselijk geweld in Nederland: redmiddel of risico?

In het eerste halfjaar ontving Veilig Thuis ruim 66.000 meldingen van huiselijk geweld. Een stijging van 10 procent vergeleken met dezelfde periode in 2022. Terwijl deze cijfers toenemen, groeit ook de roep om slachtoffers beter te beschermen. Steeds vaker valt daarbij de naam Clare’s Law, een Britse wet waarmee politie-informatie over het geweldsverleden van (potentiële) partners kan worden gedeeld.

Zorg & Sociaal

EU-wetswijzingen 'digitale omnibus' zorgelijk voor grondrechten

Vandaag publiceert de Europese Commissie een voorstel om de digitale EU-regelgeving te versimpelen, de zogenaamde digitale omnibus. De verordeningen over AI en gegevensbescherming vormen daarin een belangrijk onderdeel. Het College voor de Rechten van de Mens signaleert een zorgwekkende afzwakking van de bescherming van grondrechten in het omnibusvoorstel.
Meer nieuws