Dit moet je weten over de DSA

Het doel van de Digital Services Act of DSA is om Europese burgers te beschermen tegen de macht van grote, internationale technologiebedrijven als Google, Apple en Meta. In de DSA staat onder anderen dat sociale media en andere online platformen een volg-mij-niet knop moeten aanbieden. Dat betekent dat bedrijven geen gebruikersdata mogen verzamelen om gebruikersprofielen mee te maken. Gerichte advertenties op basis van geloofsovertuiging of seksuele geaardheid zijn verboden, net als gepersonaliseerde advertenties voor kinderen.

Daarnaast bepaalt de DSA dat Very Large Online Platforms (VLOP’s) open en eerlijk moeten zijn over de algoritmes die hun aanbevelingssystemen gebruiken. Gebruikers moeten meer mogelijkheden krijgen om invloed uit te oefenen als hun berichten of video’s worden verwijderd. Verder formuleert de DSA diverse aanvullende veiligheidseisen. Zo moeten techbedrijven er alles aan doen om de verspreiding van nepnieuws en desinformatie tegen te gaan. Tevens zijn ze verplicht om externe audits te laten uitvoeren en moeten ze data delen met handhavingsdiensten en onderzoekers.

“Deze wetgeving is een doorbraak in hoe we desinformatie aanpakken. Big Tech-bedrijven moeten nu veel meer doen. Ze moeten bots en nepaccounts weren en samenwerken met onafhankelijke factcheckers. Algoritmes die desinformatie stimuleren, moeten worden aangepast. Dat is een hele stap vooruit”, zo zei demissionair minister van Digitalisering Alexandra van Huffelen over de invoering van de DSA.

Kabinet wijst ACM aan als digitaledienstencoördinator

In augustus 2023 trad de DSA in werking voor grote techbedrijven. Sinds zaterdag 17 februari moeten ook Nederlandse retailers en aanbieders van onder meer clouddiensten, reis- en accommodatieplatforms, internetdiensten en online platforms voldoen aan de strenge Brusselse wetgeving. In aanloop daar naartoe heeft de Autoriteit Consument & Markt (ACM) een conceptleidraaid (2) opgesteld voor Nederlandse bedrijven en organisaties.

Er is echter één probleem: de ACM kan als toezichthouder op dit moment nog niet handhaven. Dat komt omdat het ontwerpwetsvoorstel om de Uitvoeringswet Digitaledienstenverordening nog niet gereed is. Het demissionaire kabinet schrijft in de Staatscourant (3) dat ze het wetsvoorstel ‘zo snel mogelijk’ opstuurt naar de Tweede Kamer. Tot die tijd wijst de regering het ACM aan als digitaledienstencoördinator. Dat betekent dat consumenten met klachten zich tot de toezichthouder kunnen richten, maar dat er met terugwerkende kracht wordt gehandhaafd als de wet daadwerkelijk in werking is getreden.

Volt: ‘Europese wet met uitvoeringsgebreken is een lachertje’

De Tweede Kamer is verbolgen dat het wetsvoorstel nog niet in werking is getreden en wil dat deze zo snel mogelijk wordt ingevoerd. “De regering heeft zijn Europese huiswerk niet af en daar hebben we allemaal last van”, zegt Barbara Kathmann (GroenLinks-PvdA) tegen RTL Nieuws.

Ook de Tweede Kamerfractie van Volt wil opheldering van het kabinet. “Dat betekent feitelijk dat Nederlandse burgers hun rechten eerst geschonden moeten worden, voordat zij beschermd kunnen worden. Dat is precies niet waar deze wet voor is. Daarnaast begint Nederland ook met een enorme achterstand”, aldus Marieke Koekkoek (Volt).

Ze zegt te willen voorkomen dat de ACM tegen dezelfde handhavingsproblemen aanloopt als de Autoriteit Persoonsgegevens destijds bij de invoering van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Bijna zes jaar na de implementatie van de Europese privacywetgeving klaagt de privacywaakhond dat ze nog altijd te weinig middelen en mankracht heeft om effectief op te treden tegen privacyschendingen.“Een Europese wet die toch niet kan worden nageleefd vanwege uitvoeringsgebreken is een lachertje voor de Elon Musks van deze wereld”, zo vertelt Koekkoek.

(1) https://www.rtlnieuws.nl/economie/artikel/5435258/acm-kan-nog-niet-handhaven-op-internetregels-kamerleden-eisen-opheldering

(2) https://www.vpngids.nl/nieuws/acm-publiceert-conceptleidraad-voor-implementatie-dsa/

(3) https://open.overheid.nl/documenten/a406d64c-b496-4247-a9dd-b452c03dbc2d/file

Gerelateerd nieuws

Frauderisico’s en ESG: van greenwashing tot transparantie

Fraude bij ESG-rapportage, wat houdt dat nou precies in? Uit de meest recente BDO-analyse over non-compliancerisico’s blijkt dat veel organisaties weinig zicht hebben op de risico’s die schuilen achter duurzaamheidsrapportage of Sanctiewetgeving. Marco Schilder, ESG-specialist bij BDO spreekt met Dick van Onzenoort, fraudedeskundige bij BDO, over deze relatief ‘nieuwe’ frauderisico’s. Is het gebrek aan zicht op die ESG-frauderisico’s een gemiste kans voor organisaties?

Nieuwe bestuurscode onder vuur: FNV hekelt ‘zelfregulering zonder tegenmacht’

De Corporate Governance Code, die de spelregels vastlegt voor goed bestuur bij beursgenoteerde bedrijven in Nederland, is opnieuw onderwerp van politiek debat. Demissionair minister van Economische Zaken Vincent Karremans heeft in antwoorden op Kamervragen gereageerd op zorgen over de positie van werknemersbelangen en de rol van vakbond FNV binnen de vernieuwde Monitoring Commissie Corporate Governance (MCCG).

Plastic afval als dekmantel voor witwassen: Nederland cruciale schakel

De internationale handel in plastic afval is volop in beweging, maar blijkt ook gevoelig voor fraude en witwaspraktijken. Dat blijkt uit een gezamenlijk onderzoek van het Anti Money Laundering Centre (AMLC) en de Nederlandse Douane. De complexe keten, waarin miljoenen euro’s omgaan, kent veel zwakke plekken die misbruik in de hand werken.

Klokkenluider vindt weg naar autoriteit, misstanden vaker aan het licht

In 2024 hebben 183 mensen een melding gedaan van een vermoeden van een misstand op het werk (klokkenluidersmelding) bij een Nederlandse bevoegde autoriteit. Dat zijn er 98 meer dan het jaar ervoor, toen 85 mensen een melding maakten. Dat maakt het Huis voor Klokkenluiders vandaag, op World Whistleblower Day bekend. De meeste meldingen betroffen de bescherming van persoonsgegevens (46), volksgezondheid (28), financiële dienstverlening, producten & markten (22), voedselveiligheid (19) en consumentenbescherming (17). 129 van de 183 meldingen hebben tot dusverre geleid tot onderzoek, waarvan er 54 zijn afgerond.