Eerste Kamer maakt (dan toch) eind aan Gronings gasdrama

De Eerste Kamer besloot maandagavond in meerderheid dat de gaskraan in Groningen definitief dichtgaat, via het steunen van een wet die dat regelt. Alleen de fracties van JA21, Forum voor Democratie en 50Plus stemden tegen het wetsvoorstel van demissionair staatssecretaris voor Mijnbouw Hans Vijlbrief.

Eerder was het de bedoeling dat de gaswinning per 1 oktober zou worden gestopt, maar de Tweede Kamer verzocht vorige maand tijdens een debat om een sluiting voor de zomer. Volgens Vijlbrief is 1 mei haalbaar.

De Senaat nam ook een motie van BBB en GroenLinks-PvdA aan die het kabinet vraagt te onderzoeken of het mogelijk is om het proces van de schadeafhandeling en versterking te vergroten, door een aanpak te kiezen waardoor de regie bij de inrichting van de schadeafhandeling en versterking mede bij de provincies en gemeenten in Groningen kan komen te liggen

Aanvullende vragen

Begin april leek die voortijdige sluiting een deel van de Senaat te ver te gaan, waaronder de PVV, VVD en BBB - partijen die nu om de formatietafel zitten voor de vorming van een nieuw kabinet. Het gebeurde mede op initiatief van VVD-Senator Casper van den Berg.

De liberalen hadden aanvullende vragen en suggereerden om te wachten op een wetsvoorstel over leveringszekerheid, dat pas over anderhalf jaar tot stand zou komen. Met de aanvullende vragen zou de sluiting van het Groninger gasveld vermoedelijk vertraging oplopen.

Het zorgde voor een aangedane staatssecretaris, die met zoveel woorden liet weten dat hij dit de Groningers niet wilde aandoen. Deze vertraging ga ik politiek niet meemaken, waarschuwde hij. De veiligheid van de Groningers, die met aardbevingen te maken hebben, ging hem boven alles, aldus Vijlbrief. “Anders ga ik me nuttig maken als Kamerlid.”

Nadat Van den Berg had gezegd dat het hier om een ‘misverstand’ ging dat al snel werd rechtgezet, ging de Eerste Kamer maandagavond dus in grote meerderheid overstag.

Lang gesoebat

En daarmee komt een einde aan lang gesoebat over het stopzetten van de gaswinning- een debat dat tot veel emoties, tumult en bovenal tot onzekerheid bij de Groningers leidde.

Vanaf 1 oktober 2022 ging het Groningenveld al op de zogenoemde waakvlam, waarbij slechts het minimale gewonnen wordt zodat de gasputten konden openblijven. Dat werd gedaan voor noodgevallen, zoals een ongunstig geopolitiek getij.

In 2014 beperkte het toenmalige kabinet de gasproductie al vanwege een toenemend aantal aardbevingen die onder meer tot schade aan huizen leidden. In 2018 kondigde de een jaar eerder aangetreden minister Eric Wiebes aan dat de gaswinning uiterlijk 2030 naar nul moest. Die datum bleek door alle onrust te ver in de toekomst te liggen.

Het einde van de gaswinning heeft ook gevolgen voor de Gasunie. Juist die staatsonderneming, verantwoordelijk voor de aardgasinfrastructuur- en levering, sloot maandag met zes aannemers nieuwe tienjarige contracten af. Hierin worden afspraken gemaakt over het onderhoud en beheer van bestaande aardgasleidingen én de aanleg van nieuwe leidingen voor onder andere waterstof, groen gas en CO2.