Tijdens de vorige stemming in de Raad van de Europese Unie in juni wisten tegenstanders van de wet een krappe blokkerende minderheid te vormen. Voorstanders van chatcontrole behaalden toen 63,7% van de vereiste 65% van de stemmen die nodig waren om een gekwalificeerde meerderheid te vormen. Sindsdien hebben regeringen die voorheen tegen waren, aangegeven in te zullen stemmen bij een volgende stemming. Volgens rapportage van Euractive zou ook Frankrijk om zijn en voor het voorstel in huidige vorm stemmen.

Wijzigingen

Sinds de vorige stemming zijn een aantal wijzigingen doorgevoerd waardoor alleen nog beeldmateriaal en URL’s door overheden gescand zouden worden onder de nieuwe wet. Desalniettemin zou de wet funest zijn voor de privacy die men geniet in privégesprekken in chat-apps, zo stellen mensenrechtenorganisaties en tegenstanders van de nieuwe wet. EU-politicus Patrick Breyer benadrukt dat massasurveillance geen goede benadering is voor het bestrijden van kinderpornografie en seksueel misbruik. Hij wijst erop dat het scannen van privéberichten en chats niet effectief is in het tegengaan van de verspreiding van kinderpornografisch materiaal (CSEM). Zo heeft Facebook al jaren een systeem van chatcontrole, maar het aantal geautomatiseerde meldingen blijft elk jaar stijgen, met een piek van 22 miljoen meldingen in 2021.

Effectiviteit

Breyer betoogt dat verplichte chatcontrole de daders, die dit materiaal opnemen en delen, niet zal opsporen. Deze daders maken geen gebruik van commerciële e-mail-, messenger- of chatdiensten, maar organiseren zich via zelfgeorganiseerde geheime fora zonder controlealgoritmen. Bovendien uploaden daders vaak beelden en video's in versleutelde archieven en delen ze alleen de links en wachtwoorden. Chatcontrole-algoritmen kunnen versleutelde archieven of links niet herkennen.

Ook vooraanstaand privacy-expert Alexander Hanff, die een thesis schreef over het onderwerp, wijst naar het gebrek aan bewijs dat het wetsvoorstel effectief zal zijn in de strijd tegen kinderpornografie en seksuele uitbuiting. Hij stelt dat het voorstel niet alleen massasurveillance mogelijk maakt, maar ook zal leiden tot het criminaliseren van consensuele seksuele inhoud. Ook stelt hij dat daadwerkelijke daders de controle waarschijnlijk zullen omzeilen door gebruik te maken van technologieën zoals VPN’s.

De komende maanden zijn allesbepalend voor het wetsvoorstel: op 10 en 11 oktober wordt verdere vooruitgang besproken en op 12 en 13 december zal worden gestemd over de definitieve tekst. Onder het huidige voorzitterschap van Hongarije, dat een sterke voorstander is van de maatregel, is de dreiging reëel dat de wetgeving wordt doorgevoerd zonder de noodzakelijke fundamentele herzieningen.

Over de auteurs

  • Christian Cordoba Lenis

    Christian Cordoba Lenis is nieuwsredacteur voor PONT | Data & Privacy. Cordoba Lenis is geïntrigeerd door het raakvlak tussen technologie en recht. Cordoba Lenis heeft zowel een juridische als een technische achtergrond en waagt zich nu aan het journalistieke vak.

    PONT | Data & Privacy

Gerelateerd nieuws

Persoonsgegevens of anonieme gegevens?

In een recente uitspraak van het Hof van Justitie van de Europese Unie (EDPS v GAR) is een belangrijke stap gezet in de discussie over pseudonieme, anonieme en persoonsgegevens. Het Hof bevestigt wat velen in het veld al langer betoogden: gepseudonimiseerde gegevens kunnen onder bepaalde omstandigheden wél persoonsgegevens zijn voor de verstrekker, maar géén persoonsgegevens zijn voor de ontvanger. De kwalificatie van gegevens hangt af van de concrete omstandigheden en de positie van de ontvanger. Deze benadering wordt ook wel aangeduid als de contextuele benadering en speelt een belangrijke rol bij de vraag: is de AVG van toepassing?

Data & Privacy

Ontslaat het pseudonimiseren van gegevens mijn onderneming van de verplichtingen op grond van de AVG?

Het blijft een uitdaging: welke gegevens worden aangemerkt als persoonsgegevens onder de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG)? Onlangs boog de Rechtbank Midden-Nederland zich over dit vraagstuk, specifiek met betrekking tot de zogenoemde HoNOS+-gegevens. Deze gegevens zeggen iets over de geestelijke en sociale toestand van cliënten. Het oordeel van de rechtbank? Deze gegevens zijn géén persoonsgegevens, waarom niet? Lees hieronder de blog van advocaat bij Elferink & Kortier Advocaten, Tom Boitelle.

Data & Privacy

NIS2: risicoanalyse van eigen organisatie helpt om grip te krijgen op leveranciersmanagement

De Europese NIS2-richtlijn heeft als doel de digitale weerbaarheid van organisaties én hun toeleveranciers te versterken. Dat betekent dat bedrijven niet alleen hun eigen cyberrisico’s moeten begrijpen, maar ook die van hun toeleveranciers. Dit roept bij veel organisaties een belangrijke vraag op: wat betekent dit nu voor ons leveranciersmanagement?

Data & Privacy

Wetsvoorstel: meer bevoegdheden voor burgemeester bij online ordeverstoring

Op 4 juli is een wetsvoorstel in consultatie gebracht dat twee nieuwe bevoegdheden aan de burgemeesters toekent. Hiermee kan de politie onder zijn gezag persoonsgegevens uit publiek toegankelijke bronnen vergaren over de dreiging van een ernstige verstoring van de openbare orde. Het doel van het wetsvoorstel is dat de burgemeester en de politie meer zicht krijgen op ernstige verstoringen van de openbare orde en zij op basis daarvan adequater maatregelen kunnen treffen om deze te voorkomen, beletten of te beëindigen.

Data & Privacy