AI

Steeds vaker duikt kunstmatige intelligentie (AI) op in bestuurlijke besluitvorming, van vergunningsaanvragen tot asielprocedures. De vraag is dan wanneer een digitaal hulpmiddel als AI wordt beschouwd. En welke verantwoordelijkheden daaruit volgen voor transparantie, toetsing en documentatie.

De Europese grondrechtenwaakhond FRA (European Union Agency for Fundamental Rights) waarschuwt in een vorige week verschenen rapport dat organisaties slecht zijn voorbereid op het beoordelen en beperken van grondrechtenrisico’s bij het gebruik van hoog‑risico‑AI. Volgens de FRA dreigt daardoor een kloof tussen de ambities van de AI Act en de dagelijkse praktijk bij ontwikkelaars en gebruikers van AI‑systemen in onder meer asiel, onderwijs, werk, politie en sociale zekerheid. Die kloof raakt direct aan de manier waarop mensen en AI in de samenleving samen optrekken: als de menselijke kant van die samenwerking – kennis, reflectie en kritisch vermogen – tekortschiet, verliest AI haar grond voor vertrouwen.

Op 11 november 2025 deed het Landesgericht München uitspraak in een zaak die de juridische wereld én de techsector op scherp zet: GEMA tegen OpenAI (zaaknummer 42 O 14139/24). Het ging om de vraag of het gebruik van auteursrechtelijk beschermde songteksten door generatieve AI-modellen zoals ChatGPT in strijd is met het auteursrecht. Het antwoord van de rechtbank? Ja. En dat is best baanbrekend.

Topbestuurders zien Kunstmatige Intelligentie (AI) als belangrijk hulpmiddel voor het behalen van klimaatdoelen. Dat blijkt uit een wereldwijd onderzoek van KPMG onder ruim 1.200 CEO’s en bestuursvoorzitters in twintig landen. De meeste ondervraagde topbestuurders (87 procent) geven aan dat AI-toepassingen bijdragen aan het realiseren van net-zero-doelen. Hoewel slechts 30 procent van de organisaties op korte termijn prioriteit geeft aan het verbeteren van het energieverbruik door AI, is 96 procent ervan overtuigd dat er in de toekomst voldoende duurzame energie beschikbaar zal zijn om aan de energievraag van AI te voldoen.

Kunstmatige intelligentie (AI) verandert het bedrijfsleven in een ongekend tempo. Vooral Generatieve AI heeft de verwachtingen van experts ver overtroffen en decennia aan voorspelde vooruitgang samengeperst in slechts enkele jaren. Tegen 2028 verwacht 62% van de bedrijfsleiders dat AI in alle onderdelen van hun organisatie is geïntegreerd. Maar terwijl 45% AI ziet als een grote kans, maakt 56% zich zorgen over de cybersecurity- en privacyrisico’s die gepaard gaan met deze snelle adoptie.

Vandaag publiceert de Europese Commissie een voorstel om de digitale EU-regelgeving te versimpelen, de zogenaamde digitale omnibus. De verordeningen over AI en gegevensbescherming vormen daarin een belangrijk onderdeel. Het College voor de Rechten van de Mens signaleert een zorgwekkende afzwakking van de bescherming van grondrechten in het omnibusvoorstel.

De Britse Information Commissioner Officer (ICO) onderzoekt of een nieuwe AI-feature van Microsoft aan de privacywetgeving voldoet. De toezichthouder heeft navraag gedaan naar de maatregelen die het techbedrijf neemt om de privacy van gebruikers te beschermen.

De gezondheidszorg in Nederland staat onder druk. Vergrijzing, personeelstekorten en stijgende kosten vragen om innovatieve oplossingen. Generatieve artificiële intelligentie (GAI) is een van die mogelijke oplossingen. TNO heeft in opdracht van het ministerie van VWS een onderzoek gedaan en experts ondervraagd over de mogelijke toepassingen, kansen en uitdagingen van GAI in de zorg. In dit artikel nemen onderzoekers Jildau Bouwman en Robin van Stokkum je mee in hun belangrijkste bevindingen en aanbevelingen.

Op 24 januari 2024 hield Sven Stevenson, programmadirecteur van de Directie Coördinatie Algoritmes (DCA), een toespraak op het Responsible AI Event van KMPG en ICTRecht. Daar sprak hij over verantwoorde kunstmatige intelligentie, algoritmevervorming en het toezicht van de AP.