Provincie Zuid-Holland

18 maart 2025

Energietransitie

Grondstoffen

Ruimtelijke indeling

Arne Weverling, gedeputeerde Haven en Industrie: ‘Met de inzichten uit dit onderzoek kunnen we strategisch beleid ontwikkelen, ruimte effectief plannen en samenwerking stimuleren om de transitie naar hernieuwbare grondstoffen in Zuid-Holland te versnellen’.

Uitdaging: transitie binnen beperkte ruimte

Het HIC is een belangrijk logistiek en industrieel knooppunt. In dit drukke centrum brengt de transitie naar hernieuwbare grondstoffen een grote ruimtelijke uitdaging met zich mee. De verwerking van hernieuwbare grondstoffen, zoals plantaardige olie, (plastic) afval of biomassa, vereist meer stappen en daarmee meer ruimte dan fossiele verwerking. In deze studie is verkend welke ruimte nodig is voor de ombouw van deze processen, en wat de invloed is als we binnen de bestaande beperkte ruimte toch stappen proberen te zetten om te verduurzamen.

Gevolgen van ruimtebeperking

Voor de overstap van fossiele naar hernieuwbare grondstoffen in de raffinage- en krakerindustrie is naar verwachting 1,4 keer de huidige ruimte nodig. Hoewel een eerste analyse laat zien dat de brandstofvraag afneemt - onder andere door de opkomst van elektrisch rijden - en daardoor meer ruimte vrijkomt, blijft de uitdaging dus groot.

De studie laat ook zien dat er een dilemma ontstaat wanneer de transitie binnen de bestaande ruimte moet plaatsvinden. Hoewel dit technisch mogelijk is, leidt dit tot hogere kosten, vertragingen en een verminderde strategische autonomie door een afname in eigen productie. Omdat bestaande locaties eerst moeten worden afgebroken voordat nieuwe processen kunnen starten, ontstaan tijdelijke productiedalingen en een grotere afhankelijkheid van geïmporteerde eindproducten.

Belangrijkste aanbevelingen

Drie belangrijke aanbevelingen, waarmee Zuid-Holland zijn rol als hub voor hernieuwbare grondstoffen kan waarborgen en tegelijkertijd de regionale economie kan stimuleren, zijn:

  1. Focus op Langetermijndoelen: Kijk niet alleen naar doelen voor 2030, maar ook naar doelen voor 2050 en verder. Dit is belangrijk voor de energietransitie en de ontwikkeling van Rotterdam als centrum voor hernieuwbare grondstoffen.

  2. Strategische Ruimteplanning: Maak ruimte vrij voor hernieuwbare en circulaire verwerkingsprocessen door zorgvuldig grond toe te wijzen en samen te werken met bestaande gebruikers. Plan strategisch hoe nieuwe activiteiten kunnen passen in de lokale waardeketens.

  3. Robuuste Samenwerking: Werk samen met zowel de overheid als bedrijven om de overgang naar nieuwe grondstoffen te maken. Focus op langetermijndoelen en zoek naar voordelen voor zowel de samenleving als bedrijven. Zorg voor een stabiele omgeving waarin nieuwe ideeën kunnen groeien.

Gerelateerd nieuws

Inpassing van de BOPA zonder risico?

Om een activiteit die in strijd is met de (beoordelings-)regels uit het omgevingsplan toch mogelijk te maken, kan onder de Omgevingswet gekozen worden voor een wijziging van het omgevingsplan of het verlenen van een omgevingsvergunning voor een buitenplanse omgevingsplanactiviteit (hierna: BOPA). In de praktijk wordt momenteel veelvuldig gekozen voor het verlenen van een BOPA in plaats van het wijzigen van het omgevingsplan. Dat komt omdat bij strijd met het omgevingsplan (veelal betreft het hier een strijdigheid met de oude bestemmingsplannen) de regels uit het tijdelijk deel niet kunnen worden gewijzigd; als een wijziging van de regels uit het tijdelijke deel nodig is, moeten alle regels voor de betrokken locatie opnieuw worden vastgesteld in het nieuwe deel van het omgevingsplan. Dat is niet altijd wenselijk. Gemeenten en initiatiefnemers moeten zich er echter van bewust zijn dat er ook een keerzijde is aan het werken met BOPA’s. De BOPA’s moeten namelijk (op den duur) worden ingepast in het omgevingsplan. Dat kan voor het bevoegd gezag niet alleen een behoorlijke exercitie zijn, maar ook betekenen dat de BOPA opnieuw tegen het licht wordt gehouden en tegen de inpassing van de BOPA in rechte door derden (weer) wordt opgekomen. Wanneer en hoe verleende BOPA’s moeten worden ingepast en wat de gevolgen van de inpassing kunnen zijn, lees je in dit blog.

Omgeving

Hoe maken we steden leefbaar in tijden van groei en ongelijkheid?

In de 21e eeuw zal twee derde van de wereldbevolking in steden leven. Globalisering, nieuwe technologieën, massamigratie en toenemende ongelijkheid – de stad van de toekomst is geen vanzelfsprekend succes. Hoe betrekken we kwetsbare groepen? Welke rol speelt slimme technologie in het besturen van een stad? En wat is er nodig wil een stad in de toekomst duurzaam en rechtvaardig kunnen zijn?

Visitaties maken duidelijk: aandacht voor leefbaarheid wijken blijft hard nodig

De eerste uitgave van het Trendbeeld van de Stichting Visitaties Woningcorporaties Nederland (SVWN) legt de vinger op de zere plek: in sommige sociale huurwijken komt de leefbaarheid in het gedrang. Dit blijkt uit de ruim 50 visitaties die in 2024 bij corporaties zijn gehouden. Duidelijk is dat versnelling van nieuwbouw, woningverbetering en verduurzaming voorop staan. Logisch, gelet op de grote woningnood, maar de lokale betrokkenen die voor visitaties werden geïnterviewd geven ook een duidelijke boodschap af: vergeet de leefbaarheid van wijken niet. Wouter Beekers van de SVWN adviseert: ‘Bekommer je om de wijken en hun bewoners. En werk beter samen op het gebied van wonen en welzijn.’

Omgeving

Aanpak drinkwatertekort na 2030 vraagt om besparing en gebruik van nieuwe bronnen

Bestaande bronnen voor drinkwater zijn na 2030 mogelijk niet voldoende om aan de stijgende vraag te voldoen. Daarom is het belangrijk in te zetten op besparing en op nieuwe bronnen voor drinkwater. Om onnodige zuivering te voorkomen is het belangrijk om alle waterbronnen voor drinkwater zo schoon mogelijk te houden. Dit blijkt uit RIVM-onderzoek naar de ontwikkelingen die invloed hebben op de drinkwatervoorziening van de toekomst.

Omgeving

Meer nieuws